Τα
σημάδια είχαν εμφανιστεί πολλά χρόνια πριν, σε ανύποπτο χρόνο, όταν οι
κοινωνίες της δύσης, δεν ήταν ακόμα σε ορατή κρίση. Όταν ο κόσμος, μετά από ένα
καταστροφικό παγκόσμιο πόλεμο, είχε τις ελπίδες για ένα καλύτερο μέλλον, μέσα
στη υποτιθέμενη καπιταλιστική ευημερία.
Τα
σημάδια αυτά πήραν σάρκα και οστά μέσα στα κινήματα πού σάρωσαν το ανατολικό και δυτικό μπλόκ τις δεκαετίες
του ’60 και ’70. Μέσα από τις εξεγέρσεις σε Ουγγαρία και Τσεχοσλοβακία, στο
αντιπολεμικό κίνημα στη Αμερική και τη
Αγγλία, στο Μάη του ’68 στη Γαλλία, στη Ιταλία
πού φλεγόταν σχεδόν όλη την δεκαετία του ’70, στη Πολωνία στα μέσα του ’80.
Το τέλος
ήρθε με την πτώση της επαίσχυντης «Σοβιετίας» και το γκρέμισμα του Τείχους του
αίσχους. Τι σήμαιναν όλα αυτά τα συμβάντα; Τι ήθελε να πει ο ποιητής;
Η
αριστερή ιδεολογία έχοντας ξεφτιλίσει μέσα στη ιστορική της πορεία το
όραμα ενός καλύτερου κόσμου, απλά, είχε πεθάνει. Πεθαίνοντας πήρε μαζί της και την ελπίδα πού είχε
καλλιεργήσει μετά την επανάσταση στη
Ρωσία, ότι ο εχθρός είχε αντίπαλο, αντίπαλο ικανό να προσφέρει πιο
ανθρώπινη συνθήκη ύπαρξης.
Έτσι ο
κόσμος έμεινε μετέωρος να κοιτάζει για μια ακόμα φορά ,-τουλάχιστον εκείνος ο
κόσμος πού είχε πιστέψει ,είχε αγωνιστεί και υποφέρει- το γκρέμισμα μιας ψευδαίσθησης πού την
είχε αντιληφθεί ως μια πραγματικότητα
ριζοσπαστικής αντιπαράθεσης με την κυρίαρχη οργάνωση της κοινωνίας.
Ποια είναι- ήταν, η ουσία της αριστερής ιδεολογίας;
Ο κόσμος
μαστίζεται από την αδικία πού επιβάλλει η κυρίαρχη τάξη αυτών πού κατέχουν το
πλούτο, ενάντια σε εκείνους πού παράγουν επί της ουσίας αυτόν τον πλούτο. Στους
εργάτες δηλαδή αυτής της κοινωνίας . Αυτοί οι εργάτες πού ιδρώνουν και μοχθούν, πού είναι τίμιοι και καλοί, πού μάχονται καθημερινά μέσα στο αλέτρι της ζωής ,κάποιοι άλλοι πού είναι κακοί και
φθονεροί, τους παίρνουν τον κόπο τους, τον κεφαλαιοποιούν, θησαυρίζουν και έρχονται στη συνέχεια να επιβάλουν τους
όρους τους, που είναι όροι επαίσχυντοι στη κοινωνία .
Τι πρέπει
να γίνει;
Αυτοί οι
καλοί εργάτες, πού συνεχώς αδικούνται και ποτέ δεν αδικούν,πρέπει να διεκδικήσουν τον πλούτο πού
δικαιωματικά τους ανήκει. Πως θα γίνει αυτό;
Κατ’
αρχήν συνειδητοποιώντας ότι κάποιος τους κλέβει τον κόπο τους . Αν δεν το
συνειδητοποιούν ; Τότε θα πρέπει όσοι το κατανοούν επαρκώς να βοηθήσουν
εκείνους πού δεν το κατανοούν να το καταλάβουν . Τι θα γίνει στη συνέχεια όταν
το καταλάβουν ; Τότε αυτομάτως θα επαναστατήσουν και αν και εφ όσον το θέλει η ιστορική στιγμή και ωριμάσουν οι συνθήκες τότε επαναστατώντας θα πάρουν την εξουσία από
τους κακούς καπιταλιστές πού γυρνάνε εδώ και εκεί κάποιον να μαδήσουν
και μετά ο κόσμος θα γίνει παράδεισος . Όπως είχε γίνει στη ”Σοβιετική»
Ρωσία.
Το
παραμύθι αυτό, όπως όλα τα παραμύθια, είχε
στη αρχή του μια ειλικρινή απλότητα. Μια απλότητα πού άγγιζε όλες τις
ευαίσθητες καρδιές των ανθρώπων. Μια απλότητα πού σου έφερνε ρίγη συγκινήσεων
και σε καθιστούσε μαχητή του καλού απέναντι
στο κακό.
Μόνο πού μέσα στη απλότητα του, αγνοούσε ή δεν
ήθελε να λαμβάνει υπ’ όψιν, ότι ο κόσμος δεν απαρτίζεται από καλούς ανθρώπους, πού από κάποια ιδιοτροπία της φύσης, κάποιοι ελάχιστοι είχαν κατορθώσει να
επιβάλλουν την αρνητική θέληση τους.
Ο κόσμος απαρτίζεται από ανθρώπους πού
εμπεριέχουν μέσα τους και το καλό και το κακό είτε είναι καταπιεστές είτε
καταπιεζόμενοι. Άρα ,κάλλιστα, οι σημερινοί καταπιεζόμενοι μπορεί να είναι
οι αυριανοί καταπιεστές.
Άρα, δεν
ήταν η κατοχή του πλούτου, πού καθιστούσε τον κόσμο, κολαστήριο ψυχών, αλλά η
συνύπαρξη μέσα στον ίδιο τον άνθρωπο του καλού με το κακό και το ότι ο άνθρωπος
φαίνεται ιστορικά και εμπειρικά να έχει μια ροπή στο κακό. Ή τουλάχιστον να
τραμπαλίζεται συνεχώς ανάμεσα και στα δύο.
Η κατοχή
του πλούτου και η εξουσία πού απορρέει
από αυτήν την κατοχή, συμβάλλει δραστικά στη διαμόρφωση ενός συγκεκριμένου
πλαισίου. Όμως δεν αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα στο να μετατραπεί δραστικά η ουσία ενός
κόσμου πού μέχρι σήμερα έχει φλερτάρει σφόδρα με τις σκοτεινές πλευρές της ύπαρξης, όπως κατά την γνώμη μας είναι η
δύναμη, η εξουσία, η έλλειψη αυτοεπίγνωσης, η κακία, η ζήλια, ο φθόνος, το
έγκλημα και πάει λέγοντας.
Η αριστερή
ιδεολογία και οι εκπρόσωποι της, υποτιμώντας την διττή φύση του ανθρώπου
και μεταφέροντας το παιχνίδι στο γήπεδο των αποκλειστικά οικονομικών
αντεκδικήσεων, δεν έκανε τίποτα άλλο
παρά να στερέψει την μοναδική πηγή
μέσα στον άνθρωπο πού θα μπορούσε να τον οδηγήσει σε μια ουσιαστική
αλλαγή του ίδιου και της κοινωνίας που έχει δημιουργήσει.
Το
μοντέλο πού αντιπαράθεσε στον συμφεροντολογικό άνθρωπο του συστήματος ήταν ο άνθρωπος πού απλώς διεκδικεί το
συμφέρον πού του έχουν κλέψει. Έτσι το μόνο πού κατορθώνει όταν αναλαμβάνει την
διακυβέρνηση μιας χώρας, είναι να χάσει
το όραμα της για την αλλαγή και να δημιουργήσει την ακόρεστη επιθυμία των
πολιτών της για την κοινωνία του εχθρού της.
Η
αριστερή ιδεολογία στο παρόν, δεν εμπνέει πλέον κανέναν. Στη χώρα μας
πού η κρίση διαλύει εκ θεμελίων την κοινωνία, η
αριστερά τείνει να καταντήσει
συνώνυμο της δεξιάς. Μέσα στη
συνείδηση των ανθρώπων πού αναζητούν
κάποια λύση , η προοπτική μιας «αριστερής» κυβέρνησης δεν αποτελεί
στόχο ανακουφιστικό αλλά λύση ανάγκης σε άλυτο πρόβλημα. .
Αριστερά του "εχθρού" πλέον δεν υπάρχει τίποτα . Ο χώρος
είναι κενός.
Πρέπει να ανακαλύψουμε εκ
νέου, από κοινού, τις προϋποθέσεις για
ένα όραμα πού να μην αποτελεί ψευδαίσθηση ή παραμυθία, αλλά ουσιαστικό δρόμο μεταμόρφωσης της κοινωνικής ουσίας αυτού του κόσμου και του εαυτού μας .
Απ' ότι αντιλαμβανόμαστε αυτός ο δρόμος είναι επί του παρόντος terra incognita.
* Οι μέχρι σήμερα δημοσιευμένες αναρτήσεις -και πιθανόν κάποιες ακόμα- αποτελούν μέρος μιας σειράς αναρτήσεων, που είδαν το φως στον "Πύραυλο των υπογείων", μπλόγκ στο οποίο συμμετείχα την τελευταία πενταετία. Κρίθηκαν επίκαιρες και επαναδημοσιεύονται.
Καλορίζικος Λυγκαία και καλοτάξιδο το μπλόγκ σου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝα είμαστε εδώ από κοντά και μαζί.
Καλά τα λες και ναι υπάρχει πρόβλημα, έχουμε αποσυντονιστεί εξ αιτίας αυτής της αριστεράς, που ανέκαθεν επαναλαμβανόταν μέσα σε μια "αντιδραστική θολούρα με ξεκάθαρα συμφέροντα"
Μια ένσταση/απορία: (πρώτα ένσταση και μετα απορία:-)
σημειώνεις κάπου το υπερ-ιστορικό συμπέρασμα σου : "Άρα, δεν ήταν η κατοχή του πλούτου, πού καθιστούσε τον κόσμο, κολαστήριο ψυχών, αλλά η συνύπαρξη μέσα στον ίδιο τον άνθρωπο του καλού με το κακό και το ότι ο άνθρωπος φαίνεται ιστορικά και εμπειρικά να έχει μια ροπή στο κακό.
Ή τουλάχιστον να τραμπαλίζεται συνεχώς ανάμεσα και στα δύο."
Αυτό σημαίνει πως ούτε άλλαξε ούτε θα αλλάξει τίποτα από την αρχή της ανθρωπότητας; Μα γνωρίζουμε ότι άλλαξε, και πως η κεφαλαιοποίηση, η συσσώρευση, η μαζικότητα, η διαχωρισμένη εργασία, η αλλοτρίωση κτλ. είναι φαινόμενα η οργάνωση και η κυριαρχία των οποίων μέσα στην κοινωνία είναι σχετικά πρόσφατη.
Η κατοχή και η συσσώρευση του πλούτου είναι ισχυρό συστατικό στο καζάνι της καπιταλιστικής κόλασης.
Το πρόβλημα της αριστεράς (μεταξύ άλλων) είναι η ιδεολογία καθ εαυτή και όχι η ιδεολογία της.
Είναι δηλαδή η παγίωση και η εργαλειοποίηση της σκέψης και των ερμηνειών του κόσμου, είναι η καθήλωση της η αποξένωση από το στοχασμό και η αδυναμία της συγκρότησης μιας εικόνας του κόσμου που να φωτίζει την ανθρωπότητα, που να φωτίζει το χάρτη και να μας βοηθήσει να κινηθούμε. Το αντίθετο ακριβώς κάνει η αριστερα σήμερα, συσκοτίζει, θολώνει, σβήνει τα όποια ίχνη...
Όσο αφορά την τελευταία σου παράγραφο...πέφτεις απόλυτα "μέσα"
'Ιζι,
ΑπάντησηΔιαγραφήσε ευχαριστώ για τις ευχές.
Νομίζω, ότι δύο πράγματα δεν έχουν αλλάξει από την αρχή της ιστορίας. Αυτή η διττή φύση του ανθρώπου και το ότι υπάρχει εξουσία που διαιρεί τον κόσμο σε καταπιεστές και καταπιεζόμενους .Αυτά τα δύο, με κάποιο τρόπο, αενάως, αλληλοσυμπληρώνονται-αλληλοεξαρτώνται και όπως πολύ σωστά παρατηρείς για το δεύτερο εξελίσσει το οπλοστάσιο του.
Δεν αρνούμαι ότι η οικονομική εξουσία επιτείνει μέσα στον άνθρωπο τις αρνητικές όψεις και έτσι τον καθιστά δούλο της, έτσι όπως το περιγράφεις,όπως το ότι η αριστερά "τσιμπάει" συνεχώς στα δολώματα του αντιπάλου της, γιατί αδυνατεί να δώσει απάντηση στο πρωταρχικό ζήτημα.
Το έχει "ξεχάσει".
Με αυτόν τον τρόπο, βρίσκεται πάντα ένα βήμα πίσω ,την στιγμή που ο αντίπαλος της έχει απαντήσει, ότι η φύση του ανθρώπου είναι ζωώδης και σε αυτήν απευθύνεται, με τρόπο μάλιστα αρκετά πειστικό, επί του παρόντος.
Έτσι, μεταφέρει τα πάντα, στη αντιπαράθεση ανάμεσα στον πλούτο και την φτώχεια, σε μια δηλαδή αποκλειστικά υλική βάση ,σαν το οντολογικό δράμα του ανθρώπου και της κοινωνίας να μπορεί να επιλυθεί με οικονομικούς όρους.
Αρνείται να ασχοληθεί με το νόημα της ζωής , την ποιότητα, την δημιουργία, την συντροφικότητα, που θα
άλλαζε τους όρους της αντιπαράθεσης και έτσι τελικά εκπίπτει στην ιδεολογία.
Σταματώ εδώ για τη ώρα.
Ο Άσγκερ Γιόρν έχει περιγράψει με μεγάλη καθαρότητα τον ιδεολογικό πυλώνα της Αριστεράς που μετέχει στον κυρίαρχο, από το τέλος του Μεσαίωνα και δώθε, κόσμο. Αξίζει, πιστεύω, να το θυμηθούμε:
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτόχος του σοσιαλισμού είναι η αφθονία: ο μεγαλύτερος αριθμός αγαθών στο μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων. Αυτό επιβάλλει στατιστικά τη μεγαλύτερη δυνατή μείωση των εμφανίσεων του απρόβλεπτου. Η αύξηση του αριθμού των αγαθών, μειώνει την αξία καθενός. Κι αυτή η μείωση της αξίας όλων των ανθρώπινων αγαθών μέχρι του σημείου της σχεδόν απόλυτης ουδετερότητας, θα είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα μιας καθαρά επιστημονικής ανάπτυξης του σοσιαλισμού. Είναι λυπηρό που οι διανοούμενοι δεν ξεπερνούν αυτή την ιδέα της μηχανικής αναπαραγωγής και προετοιμάζουν την προσαρμογή του ανθρώπου σ' αυτό το άχρωμο και συμμετροποιημένο μέλλον. Γι' αυτό δεν είναι καθόλου περίεργο που οι καλλιτέχνες, όντας ειδικευμένες στην αναζήτηση του Μοναδικού, στρέφονται ολοένα και περισσότεροι με εχθρότητα κατά του σοσιαλισμού, ενώ την ίδια στιγμή και οι πολιτικοί του σοσιαλισμού συντηρούν από τη μεριά τους την καχυποψία απέναντι σε όλες τις εκδηλώσεις καλλιτεχνικής πρωτοτυπίας ή δύναμης. (Οι Καταστασιακοί και η αυτοματοποίηση, 1957)