Σελίδες

Τετάρτη 15 Μαρτίου 2017

Κανόνες και Ισχύς.








Σε μια συντροφιά φίλων, από μια ασήμαντη αφορμή, τέθηκε ως θέμα προς διερεύνηση, το ζήτημα των κανόνων και της Ισχύος. Είναι οι κανόνες πάντοτε περιοριστικοί στη ελευθερία των ανθρώπων; Είναι αναγκαίοι στην δόμηση μιας κοινωνίας ; Μπορεί να υπάρξει κοινωνία χωρίς κανόνες ; Τι τους δημιουργεί; Η Ισχύς, αυτών που μπορούν να τους επιβάλλουν ; Η αδυναμία , όσων θα τους υποστούν ; Οι κανόνες περιορίζουν ή επαυξάνουν τον ανταγωνισμό σε ένα παιχνίδι ;

Όπως αντιλαμβάνεστε ,πιθανόν, δεν βγήκε και πολύ άκρη σε αυτήν την κουβέντα, μια που ο καθένας, όπως συνηθίζεται έπιασε το ζήτημα από την δική του σκοπιά, που θεωρούσε ότι ήταν και η πιο σωστή. Κάποιος θα μπορούσε να πει, “εδώ ο κόσμος χάνεται, βαρκούλες αρμενίζουν”,σχετικά με τέτοιες συζητήσεις. Μπορεί να είχε και κάποιο δίκιο, αν και τελικά δεν συμφωνώ, με αυτήν την αντιμετώπιση.

Υπάρχει μια μικρή ινδική ιστορία, που νομίζω ότι “δένει” με το θέμα.
Ζητήθηκε από 4 ανθρώπους να δέσουν τα μάτια τους και να πλησιάσουν έναν ελέφαντα, χωρίς να ξέρουν τι είναι αυτό που πλησιάζουν. Ο πρώτος έπιασε την προβοσκίδα του ελέφαντα, την περιεργάστηκε και όταν τον ρώτησαν τι νόμιζε ότι ήταν, είπε πολύ καταφατικά, ότι ήταν ένα μεγάλο φίδι. Ο δεύτερος, έπιασε τα πόδια του ελέφαντα και του φάνηκαν σαν στιβαρές κολώνες. Ο τρίτος, έπιασε την ουρά και είπε ότι ήταν σκύλος. Ο τέταρτος έπιασε την κοιλιά του ελέφαντα και αποφάνθηκε ότι ήταν άλογο.

Η ιστορία αυτή , νομίζω, περιγράφει γλαφυρά, τον τρόπο που ο κάθε άνθρωπος , αντιμετωπίζει την αλήθεια . Συνήθως με μάτια κλειστά !!!

Όμως , ευτυχώς ή δυστυχώς, αυτή είναι η πραγματικότητα μας, ως είδος και έτσι πορευόμαστε, με τις αντιφάσεις και τις αδυναμίες μας, την ευφυΐα που διαθέτουμε και την θέληση μας.

Αν ισχύουν τα προηγούμενα, ο κανόνας είναι απαραίτητος στη ζωή των κοινωνιών , γιατί έρχεται να ρυθμίσει τους όρους που παίζεται το παιχνίδι μέσα στη κοινωνία. Σε μια κοινωνία που ο καθένας έχει την άποψη του , την οποία θεωρεί και ντε φάκτο σωστή. Επειδή το χάος που προκύπτει από αυτό το ιδίωμα των ανθρώπων της κοινωνίας, μπορεί να φαντασθεί εύκολα ο καθένας που οδηγεί, ο κανόνας πολλές φορές έρχεται σαν λύτρωση, σαν μέτρο, που τοποθετεί τους ανθρώπους ,σε ένα πλαίσιο, φτιάχνει μια αντικειμενική απόσταση, όπου οι σχέσεις μέσα στον κόσμο μπορούν να λειτουργήσουν, με μια σχετική αποτελεσματικότητα. Στη συνείδηση όλων μας, μάλλον, ο κανόνας έχει πάρει την θέση του σαν ένα αναγκαίο “κακό”, που από την μια μας βολεύει αλλά από την άλλη μας περιστέλλει.

Πετυχαίνει ο κανόνας τον σκοπό του;

Ο πόλεμος είναι η επιβεβαίωση ότι ο κανόνας δεν είναι πανάκεια. Μάλιστα, ότι δεν είναι καθόλου πανάκεια , αλλά μια εντελώς προσωρινή διευθέτηση , σε προβλήματα που δεν έχουν απάντηση. Τουλάχιστον μέχρι τώρα. Εφ΄όσον ο πόλεμος συνοδεύει τον άνθρωπο σε όλη του την ιστορία, αποδεικνύει περίτρανα, ότι το πρόβλημα βρίσκεται μέσα στην ίδια την φύση του ανθρώπου και στα αντιφατικά στοιχεία με τα οποία αυτή δομείται. Οι κανόνες είναι το συμφωνημένο μερεμέτι της κοινωνίας , σε όσα δεν μπορεί να απαντήσει με καθοριστικό τρόπο. Όταν το μερεμέτι δείχνει τα όρια του, ο πόλεμος έρχεται να αναπληρώσει το κενό.

Έτσι, λοιπόν, έρχεται η στιγμή να συναντήσουμε και την Ισχύ. Στα ατελεύτητα συγκρουσιακά κύματα που σκάνε πάνω στη κοινωνία , η Ισχύς έρχεται να δώσει την εκάστοτε λύση στο πρόβλημα. Επιβάλλεται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο και ως νικήτρια, παράγει την Εξουσία, που αναπόφευκτα Κανονίζει τον τρόπο και τις αξίες, στην επόμενη φάση, αυτού του αέναου και αναπόφευκτου κοινωνικού παιχνιδιού.

Οι κανόνες και η Ισχύς είναι ανελεύθερες μορφές της κοινωνικής πραγματικότητας. Το πόσο αντιπαθείς μπορούν να γίνουν εξαρτάται σε ποιο σημείο κινείται η κλίμακα του εκκρεμούς των. Δεν μπορούν όμως να απορριφθούν ολοσχερώς, στο μέτρο που ο άνθρωπος συνεχώς δίνει τροφή σε αρνητικά του χαρακτηριστικά.

Ο “ελέφαντας” είναι εκεί και μέχρις ότου έχουμε “μάτια ερμητικά κλειστά”, τέτοια προβλήματα έχουν απλώς τον χαρακτήρα φιλοσοφικών διερευνήσεων και την έμμεση καταναγκαστική αποδοχή μιας στυφής πραγματικότητας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Το Αναπάντεχο μέσα στη Ζωή.

  Ενώ όλα κυλούσαν ομαλά, σε μια αδιατάρακτη τάξη ...υπολογισμένα ...όπως τα είχε ρυθμίσει ή έτσι όπως νόμιζε ότι τα είχε ρυθμίσει … ξαφνικ...