Αντιθρησκευτικό μένος και υποταγή στη Επιστήμη

Η Θρησκεία και η Επιστήμη και η μεταξύ τους διαμάχη είναι ένα από τα πιο εκρηκτικά δίπολα της ανθρώπινης σκέψης. Άσπονδοι “εχθροί” αρκετούς αιώνες, με πολυπληθείς και ακραίους υπερασπιστές, παλεύουν μέσα στο στίβο της ανθρώπινης ύπαρξης, προσπαθώντας να επιβάλλουν την αλήθεια της θέσης τους. Πράγμα που μάλλον ποτέ δεν θα συμβεί, μια που ξεκινούν από εντελώς διαφορετικές αφετηρίες και με εντελώς διαφορετική στόχευση. Παρόλο που και οι δύο ασχολούνται με το Μυστήριο της ανθρώπινης ύπαρξης-στο μόνο σημείο που έχουν κάποια συνάφεια- οι τρόποι, τα μέσα και η αντιμετώπιση τους, μοιάζουν να ανήκουν σε εντελώς διαφορετικούς κόσμους. Και οι δύο αυτές “κόρες” της ανθρώπινης Γνώσης, απαιτούν την απόλυτη υποταγή από τους ανθρώπους που ακολουθούν την μια ή την άλλη. Επιφυλακτικές σε οτιδήποτε δεν ακολουθεί τα προτάγματα τους, φτιάχνουν πιστούς φίλους και ορκισμένους εχθρούς.

Συνήθως η κριτική που ασκείται απέναντι και στις δύο είναι αρκετά κακοπροαίρετη, επειδή συνήθως προέρχεται από τους οπαδούς της άλλης πλευράς. Όσοι βρίσκονται στο μέσο αυτής της διαμάχης,περισσότερο προσπαθούν να επωφεληθούν από τα οφέλη που προκύπτουν και από τις δύο πλευρές ,παρά να τις κατανοήσουν σε κάποιο βάθος.

Η Θρησκεία και η Επιστήμη είναι από τις αρχαιότερες κολώνες του ανθρώπινου πολιτισμού, αν και μάλλον εικάζεται, ότι στο βαθύ παρελθόν η σύγκρουση τους αν υπήρχε,τουλάχιστον δεν είχε την σφοδρότητα που έχει πάρει τους τελευταίους αιώνες. Ότι διαπερνά τους αιώνες ,κατά την ταπεινή μου άποψη, αντλεί το σεβασμό και την εκτίμηση τουλάχιστον εξαιτίας της διάρκειας του. Επειδή η διάρκεια του, επιβεβαιώνει τις βαθιές ρίζες που έχει στη ανθρώπινη ύπαρξη, αλλά και διότι αναπόφευκτα πατά σε πολύ υπαρκτές ανάγκες του ανθρώπου. Αυτό λοιπόν που αξίζει να κατανοήσουμε, είναι ότι η Θρησκεία και η Επιστήμη, δεν μπορούν να κριθούν με τις παρορμήσεις της στιγμής και εν τέλει δίχως κόπο. Δεν τους αξίζει ούτε ο χλευασμός, ούτε και η υποτίμηση.

Τα πράγματα, όταν είναι στη ακμή τους φυσιολογικά ανθούν, επειδή όμως ο εκφυλισμός καραδοκεί για όλους και για όλα, όταν εκφυλίζονται είναι ευάλωτα στη κριτική και χάνουν το αρχικό ζωογόνο πνεύμα τους. Τίποτα δεν παραμένει σε μόνιμη άνοδο και η πτώση πολλές φορές, εφόσον δεν εξαφανίζει ότι υπάρχει, είναι για καλό και προς όφελος. Βοηθά τα πράγματα να εξελιχτούν σε ένα καλύτερο επίπεδο. Η Θρησκεία και η Επιστήμη αναπόφευκτα έχουν περάσει από τέτοιες ανάλογες φάσεις.

Θα ήταν πολύ ενδιαφέρουσα μια ιστορική αναδρομή των επαφών της Θρησκείας και της Επιστήμης και σε βάθος ανάλυση των αιτίων που αυτοί οι δύο πυλώνες άρχισαν να αισθάνονται εχθρικά η μία προς την άλλη. Γνωρίζουμε βέβαια το κορυφαίο γεγονός της σύγκρουσης τους, ήταν η Γαλλική Επανάσταση, τουλάχιστον για την Δύση. Όμως, ανάλογα επεισόδια πρέπει να έχουν υπάρξει και σε άλλα μέρη του κόσμου, μια που η Θρησκεία και η Επιστήμη συναντώνται παντού και διαχρονικά. Φαίνεται όμως, ότι η σταδιακή σε παγκόσμια κλίμακα άνοδος του αστικού κόσμου, έφερε την Θρησκεία σε μια θέση υποχώρησης. Ίσως διότι ο αστικός κόσμος ανέδειξε σαν κυρίαρχη αξία την Λογική , σαν μέσο απόδειξης της εξήγησης του υπαρκτού. Η Λογική συνάδει πολύ με την Επιστήμη, μια που ισχυρίζεται ότι αυτό που υπάρχει, πρέπει να εξηγηθεί με αποδεικτικά μέσα .Το σίγουρο είναι, ότι οι άνθρωποι κάποια στιγμή και σε ευρεία κλίμακα, έχασαν την εμπιστοσύνη τους στο κόσμο του αοράτου και στις εξηγήσεις που τον συνόδευαν, όταν μάλιστα οι επιταγές του αόρατου, είχαν πάρει μια εξέλιξη έντονης καταπίεσης στο υπαρκτό κόσμο. Η Θρησκεία σαν κατεξοχήν εκφραστής αυτού του αόρατου πεδίου, δυστυχώς κακός εκφραστής σε πάρα πολλές περιπτώσεις, θεωρήθηκε εξ ολοκλήρου άχρηστη και επιβλαβής.

Έτσι κάποια στιγμή ή έστω σταδιακά, “το μωρό πετάχτηκε μαζί με τα νερά” Η Επιστήμη ανέλαβε να χειραγωγήσει και να μορφώσει τον σύγχρονο κόσμο , ένα κόσμο, που ολοένα έχανε την επαφή του με το Μυστήριο και το Ιερό. Σε αυτό τον κόσμο που ανέτειλε, σημασία είχε και έχει εκείνο που ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται αποκλειστικά με τις 5 αισθήσεις του. Εκείνο που δεν φαίνεται απομακρύνθηκε , σαν βλαβερό και καταπιεστικό, σαν οπισθοδρομικό. Άξιο να χλευαστεί. Παρόλο που η Επιστήμη πήρε τα ηνία του κόσμου, η Θρησκεία δεν εξαφανίστηκε ποτέ και από πουθενά. Αντιθέτως, τουλάχιστον ο μισός πληθυσμός του πλανήτη, πιστεύει είτε σε κάποια από τις επίσημες θρησκείες, είτε σε κλειστές ομάδες με ξεκάθαρο θρησκευτικό προσανατολισμό. Αυτό κάτι λέει, τουλάχιστον για κάποιον που θέλει να είναι διακριτικά καλόπιστος. Βέβαια κάποιος μπορεί να ισχυριστεί, ότι όλοι έχουμε το μερίδιο μας στη αυταπάτη και όσο μεγαλύτερη είναι αυτή, τόσο περισσότερους μπορεί να ελκύει. Θα είχε βέβαια τα δίκια του, όμως η αυταπάτη ισχύει για τα πάντα και για όλους και το ευκολότερο πράγμα στο σημερινό κόσμο είναι να τους βγάλεις όλους τρελούς, ειδικά στο βαθμό που δεν συμφωνείς μαζί τους. Έτσι όλοι μένουν ευχαριστημένοι με την άποψη τους και δίχως κανένα ιδιαίτερο κόπο συνεχίζουν να πιστεύουν σε οτιδήποτε πιστεύουν.

Η Θρησκεία και η Επιστήμη δεν μπόρεσαν να κρατήσουν, μέσα στη διάρκεια της μακραίωνης ζωής τους, σε ακεραιότητα τα νοήματα τους. Υπέπεσαν σε τραγικά λάθη,πολλά εξ αυτών να οφείλονται στο ότι και οι δύο εισχώρησαν σε περιοχές που παραδοσιακά ανήκαν στη απέναντι πλευρά. Όσες φορές συνέβη αυτό και προσπάθησαν να δώσουν απαντήσεις σε θέματα, που επί της ουσίας δεν κατείχαν, προέκυψαν ή προκύπτουν λάθη. Τα λάθη σε αυτές τις περιοχές ούτε απλά είναι, αλλά ούτε και αναίμακτα. Αν λάβουμε σαν δεδομένο δε, ότι πολλοί από τους εκφραστές και των δύο πλευρών τους περισσεύει η έπαρση και η έλλειψη ουσιαστικής καλλιέργειας στο γνωστικό τους αντικείμενο, καταλαβαίνουμε τα χαμηλά επίπεδα που πολλές φορές παίρνει η διαμάχη.

Προβληματικό στοιχείο και για τις δύο, είναι η επαφή που διατηρούν με την κοσμική Εξουσία. Πολλοί λόγοι συμβάλλουν σε αυτή την επαφή, όλοι όμως έχουν σαν κέντρο τους, την ανάγκη και των δύο πλευρών για χρήματα. Το χρήμα έχοντας την ικανότητα να εισχωρεί ακόμα και σε αγαθές προθέσεις και να τις εκτρέπει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, βρήκε πλούσιο έδαφος μέσα σε αυτές τις δύο περιοχές. Κατά συνέπεια, ένα σεβαστό μέρος της εμπιστοσύνης στη Θρησκεία και την Επιστήμη, χάθηκε μέσα στα θολά νερά της οικονομίας. Όσο ο κόσμος γίνεται ολοένα και πιο σύνθετος και πολυπληθής, η επίλυση των προβλημάτων απαιτεί και μεγαλύτερη ευελιξία. Ευελιξία που να μην είναι σε βάρος του βάθους για την ευκολία της επιφάνειας. Αρκετά έως πολύ οσφυοκάμπτες η Θρησκεία αλλά και η Επιστήμη στη συνάρτηση τους με την κοσμική Εξουσία, συναγωνίζονται σε παραχωρήσεις σε σχέση με την αλήθεια του κεντρικού τους νοήματος.

Παρόλο που αναγνωρίζουμε ότι συχνά μας απογοητεύουν, θα πρέπει να θέσουμε ένα ερώτημα που είναι σημαντικό να απαντηθεί :Μπορούμε να ζήσουμε δίχως την συντροφιά τους; Υπάρχει πραγματικότητα που η Θρησκεία και η Επιστήμη να μην είναι δύο από τις κυρίαρχες κολώνες που την στηρίζουν ;

Αν μου επιτραπεί μια προσωπική απάντηση, θεωρώ πως η απάντηση στο ερώτημα είναι πως όχι. Ο άνθρωπος εναποθέτει την εμπιστοσύνη του και στις δύο, γιατί με αυτό τον τρόπο δίνει έκφραση σε δύο βασικές του όψεις : στη ενατένιση του Αγνώστου, του Μυστηρίου και του Ιερού, εντέλει στη ύπαρξη μιας Αρχής που τον διαπερνά και τον ξεπερνά συγχρόνως και την συλλαμβάνει με τρόπους που δεν νοούνται και δύσκολα μπορούν να εξηγηθούν. Όμως, για να υπάρξει μέσα στο κόσμο χρειάζεται και να νοιώθει ότι ερευνά και κατανοεί στο μέτρο του δυνατού το θαυμαστό που συμβαίνει μέσα στη ζωή του, διαμέσου της Λογικής του . Μπορεί συχνά να μπερδεύει τις δύο αυτές περιοχές και να μην κατανοεί τα όρια τους , όμως τις έχει ανάγκη και τις δύο. H δυσκολία του ανθρώπου να αξιολογεί όλα όσα του συμβαίνουν μέσα του και έξω του και να τα διαιρεί ακατάπαυστα,γεννά συνεχώς καινούργια προβλήματα και αντιθέσεις ,που πολύ δύσκολα μπορούν να επιλυθούν . Έτσι διαρκώς βρίσκεται σε μια ατελείωτη σύγκρουση και πολεμική διάθεση , σε περιοχές που του είναι απόλυτα αναγκαίες, για να κατανοήσει τον κόσμο και τον εαυτόν του. Πότε πέφτει στη αγκαλιά της μιας ή της άλλης πλευράς, σχεδόν πάντοτε άκριτα και στο τέλος τον περιμένει ένας χυδαίος μηδενισμός.

Όμως η σύγχυση που δημιουργεί η σύγκρουση ανάμεσα στη Θρησκεία και την Επιστήμη, δεν είναι μόνο εξωτερική. Βρίσκεται και εντός των τειχών των αντιμαχόμενων στρατοπέδων. Εσωτερικά, είναι κυρίως σε σύγχυση και αυτό αντανακλούν προς τα έξω. Απομακρυσμένες και οι δύο από την κεντρική τους αλήθεια, έδωσαν μεγάλο χώρο να αναπτυχτούν στους οίκους τους, όλες οι δυνατές απόψεις. Εκεί που υπάρχει τόση μεγάλη πανσπερμία απόψεων, φαίνεται ότι η σχέση με τον κεντρικό πυρήνα είναι χαμένη. Βρισκόμαστε λοιπόν κοντά στο σημείο, που ενώ έχουμε χάσει από καιρό την εμπιστοσύνη προς την Θρησκεία, να χάσουμε και την εμπιστοσύνη μας στη Επιστήμη, μια που και αυτή, δεν φαίνεται να τα πηγαίνει καλύτερα στις επιδόσεις της. Το πρόβλημα ξεκινά από την στιγμή που χάνεις την επαφή σου με την Αλήθεια και αρχίζεις να νοθεύεις τα συμπεράσματα σου με βάση αυτό που κάθε στιγμή σε συμφέρει. Κάτι τέτοιο είναι θλιβερό για αυτές τις δύο γνωστικές περιοχές. Κάπου εκεί αρχίζουν και εμφανίζονται οι φανατισμοί και οι αφορισμοί. Ο πνευματικός πλούτος μετατρέπεται αυτόματα σε διανοητική φτώχεια. Εκεί κάνεις υποταγή δίχως κρίση, σε εκείνη την πλευρά που είναι περιστασιακά δυνατή.

Εκεί που το αντιθρησκευτικό μένος συναντά την υποταγή στη επιστήμη, ο πραγματικός άνθρωπος απουσιάζει, δίνοντας την θέση του στο άνθρωπο που έχει ενστερνιστεί το φαίνεσθαι σαν την μοναδική του ουσία. Δυστυχής κατάληξη.!!!

Οι Αναμορφωτές και οι Διαμορφωτές της Αρνητικής Όψης

Όταν ο άνθρωπος περπάτησε με κάποιο μυστήριο τρόπο επάνω στη επιφάνεια του πλανήτη, γεννήθηκε αυτόματα και το σχέδιο της Αναμόρφωσης, του ίδιου αλλά και του πλανήτη. Οι άνθρωποι, μην ξέροντας τον λόγο που βρέθηκαν να υπάρχουν και να ζουν, ξέροντας όμως, ότι τελικά θα πεθάνουν, βάλθηκαν να αλλάξουν τα πάντα στους εαυτούς του και στο γύρω τους φυσικό περιβάλλον, με τρόπο άτακτο και τις περισσότερες φορές να στερείται μιας δομημένης συνείδησης. Ανέκαθεν το μεγάλο μυστήριο για τον άνθρωπο ήταν ο λόγος της ύπαρξης του. Η ατροφία αυτή του ανθρώπου, τον οδήγησε είτε στο να φαντάζεται , είτε στο να εφευρίσκει συνεχώς καινούργια νοήματα, που θα του καλύψουν το αρχικό κενό του. Εν τέλει όμως, την τρύπα που δεν μπορείς να καλύψεις, πάντοτε θα είναι μια τρύπα, που θα παραμένει ανοικτή και δεν θα γεμίζει με τίποτα.

Θα ήταν πιο σοφό ο άνθρωπος να εστιαστεί με περίσκεψη στο πρόβλημα του, παρά να κάνει κινήσεις, που δεν είναι τίποτα περισσότερα από μια απεγνωσμένη προσπάθεια συγκάλυψης του. Η αλήθεια είναι, ότι προσπάθησε να το κάνει αυτό, αλλά βρέθηκε μπροστά του, ένα ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα : το πρόβλημα αν υπάρχει ή όχι Θεός που τον δημιούργησε. Όμως, η ύπαρξη ή μη του Θεού, του έθεσε το ζήτημα ,αν αυτό που φαντάζεται υφίσταται ή αν αυταπατάται. Τελικά, επειδή μπερδεύτηκε και πόνεσε,προτίμησε να δώσει εμπιστοσύνη κυρίως στον εαυτόν του και σε εκείνο που μπορούσε να αποδείξει, μέσα από τις παρατηρήσεις του. Έχει μια γοητεία να αποδεικνύεις χειροπιαστά αυτό που σου συμβαίνει, έτσι ο άνθρωπος ανακάλυψε την επιστήμη και την λογική.

Οι κινήσεις του ανθρώπου, όπως είπαμε, είτε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο,ποτέ δεν έκλεισαν το κενό μέσα στη ύπαρξη του. Στο τέλος πάντοτε καραδοκούσε μια πληγή : ότι και να κάνω, ότι και να σκεφτώ, όσο και να απολαύσω, στη τελική με περιμένει ο θάνατος. Επίσης ένα μεγάλο μυστήριο. Έρχομαι από το άγνωστο και στο άγνωστο πηγαίνω.

Ο άνθρωπος όμως είναι μια ύπαρξη, που έχει μάθει να αξιοποιεί τα όπλα , με τα οποία έχει προικιστεί. Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του, είναι η απίστευτη δύναμή του να προσαρμόζεται, να μην εγκαταλείπει τον αγώνα του και να εφευρίσκει συνεχώς καινούργιες μορφές και πατέντες για να ανανεώνει την θέληση του. Μια θέληση που ακουμπά σε ένα ανεξιχνίαστο ψυχικό δυναμικό, που αντλεί από την μυστηριώδη καταγωγή του. Το ψυχικό αυτό δυναμικό δεν είναι αμιγές, αλλά ακραία διπολικό. Παλεύει συνεχώς ανάμεσα στο καλό και το κακό, ανάμεσα στο σκοτάδι και στο φως. Η μάχη αυτή που διαπερνά ολόκληρο το ανθρώπινο είδος μέσα στη ιστορία του, καθιστά τον άνθρωπο ικανό για το καλύτερο αλλά και για το χειρότερο. Όμως, μέσα από αυτή την εξαντλητική σύγκρουση, κατορθώνει να εκλεπτύνει τον τρόπο που όλο και πιο σύνθετα αντιλαμβάνεται τον εαυτόν του και τον γύρω του κόσμο. Είναι μια πορεία που έχει πολλά πισω-γυρίσματα, άστοχες επιλογές, αργή εξέλιξη . Πολλές στιγμές τα πράγματα φαίνεται σαν μην κυλάνε καθόλου και κάποιες άλλες, κινούνται με ταχύτητα που ξαφνιάζει. Όμως αν σκεφτούμε από που ξεκινήσαμε ,που είμαστε, τον χρόνο που μας διατέθηκε, ακόμα και αν είμαστε δυσαρεστημένοι με την εξέλιξη μας ,πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι, που εξακολουθούμε να υπάρχουμε και συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε. Μιας και η ύπαρξη μας πλέει μέσα στα αχαρτογράφητα κύματα του χρόνου , δίχως πυξίδα, δίχως προδιαγεγραμμένη κατεύθυνση, με μόνο τελικά όπλο την θέληση για να ζήσουμε.

Συνήθως, οι τετριμμένες αυτές παρατηρήσεις, χάνουν την αξία τους μέσα στη ένταση των προβλημάτων της καθημερινής ύπαρξης. Γιατί το πρωταρχικό και εν τέλει το πλέον ουσιώδες κρύβεται ντροπαλά, για να δώσει στη θέση του σε εκείνο που με ανούσιο θόρυβο θέλει να επιβληθεί. Θέλω με πολύ φτωχά λόγια να πω, ότι η ύπαρξη είναι θαύμα, η αναπνοή είναι θαύμα, ο αγώνας για την ζωή είναι θαύμα, η αγάπη είναι θαύμα, εδώ πάνω που περπατάμε είναι θαύμα, ο χρόνος που μας έχει δοθεί είναι θαύμα..... !!! Ακόμα και όταν για όλα αυτά τα θαύματα αντιστοιχεί μια φρίκη πάλι και αυτό ένα θαύμα είναι.

Θα μπορούσαν να ειπωθούν και έχουν ειπωθεί πολλά για τα αρνητικά της ζωής των ανθρώπων. Όσα έχουν ειπωθεί είναι μέσα στη πραγματικότητα. Μέσα στο ατελές, το θετικό και το αρνητικό θα αναπαράγονται διαρκώς. Αρκεί το να διακρίνεις και τα δύο και να αναγνωρίζεις την προσφορά τους. Δίχως το αρνητικό δεν θα υπήρχε καμία εξέλιξη, δεν θα υπήρχε καμία επιλογή. Δίχως το θετικό δεν θα υπήρχε το θαύμα, δεν θα υπήρχε η ομορφιά !!! Η διαμάχη τους, είναι η αιώνια μάχη που δίνει η συνείδηση για να βρεθεί κάποια στιγμή στη επικράτεια της ενότητας.

Εκεί που οι αντιθέσεις είναι παρούσες και διαχρονικά αναπάντητες, είναι αναπόφευκτο αργά ή γρήγορα να συναντήσεις τους υπερασπιστές τους.

Οι Αναμορφωτές είναι οι άνθρωποι εκείνοι,-σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι και ολόκληρα κινήματα- που παλεύουν για την πρόοδο των πλευρών της ζωής που έχουν “παγώσει”. Έχουν διαφορετικά ονόματα ανάλογα με τον τομέα στο οποίο επιδρούν. Π.χ αν ασχολούνται με την επαφή του ανθρώπου με το Θείο, ονομάζονται Δάσκαλοι της Σοφίας ή Μύστες, αν τους ενδιαφέρει το κοινωνικό πρόβλημα αποκαλούνται Επαναστάτες , αν ανοίγουν ορίζοντες στη επιστήμη τους αποκαλούμε Πρωτοπόρους Ερευνητές, αν πάλι η δραστηριότητα τους επεκτείνεται σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς τους αποκαλούμε Ιδιοφυΐες. Είναι και κάποιοι που η δραστηριότητα τους είναι να κάνουν μόνο ότι είναι καλό. Αυτοί οι τελευταίοι δεν έχουν ιδιαίτερο όνομα και πολλές φορές δεν τους ξέρει και κανένας, μια που δεν αρέσκονται σε δημοσιοποίηση της δραστηριότητας τους .Προφανώς αυτές είναι κάποιες ελάχιστες κατηγορίες από του Αναμορφωτές, μια που οι πλευρές της ζωής είναι πολλές και όλες έχουν τους μικρούς ή μεγάλους Αναμορφωτές τους. Παράλληλα και αντίθετα με αυτούς υπάρχουν και οι Διαμορφωτές της Αρνητικής Όψης, εκείνοι δηλαδή που συνειδητά και με συνέπεια θέλουν να στρέψουν την ζωή και τους ανθρώπους της σε σκοτεινές πλευρές. Συνήθως είναι αόρατοι στα μάτια του απλού κόσμου, όχι επειδή ντρέπονται για τις πράξεις τους, αλλά γιατί οι ίδιοι και οι πράξεις τους οφείλουν να κινούνται στο σκοτάδι, που είναι και ο φυσικός τους χώρος.

Ένας αόρατος πόλεμος αιώνιος και ανηλεής υπάρχει ανάμεσα στις δύο αυτές πλευρές . Ένας πόλεμος που τις περισσότερες φορές αρνείται να υποπέσει στη αντίληψη των απλών ανθρώπων. Όμως οι νίκες και οι ήττες αυτής της διαμάχης, είναι αυτές που καθορίζουν ριζικά τις συνθήκες που η ανθρωπότητα άλλοτε βυθίζεται στη στάση και άλλοτε παίρνει βαθιές ανάσες ελευθερίας και συνείδησης. Η διαμάχη αυτή υπήρχε, υπάρχει και από ότι φαίνεται θα συνεχίσει να υπάρχει μέχρι το τέλος της ιστορίας. Η επίσημη ιστορική έρευνα αρνείται να εξηγήσει το αντικείμενο της με βάση αυτή την σύγκρουση. Προτιμά να εξετάζει τα εντελώς επιφανειακά στοιχεία, ίσως και από φόβο για εκείνο που θα αποκαλυφτεί. Ίσως όμως και διότι, μερικές φορές, η άγνοια μπορεί να είναι και σωτήρια για όλους .

Όπως και να έχει, οι πλευρές αυτές των Αναμορφωτών και των Διαμορφωτών της Αρνητικής Όψης, ανήκουν στη πρωτοπορία του κόσμου μας. Οι δύο αυτές ομάδες φαίνεται να μην θέλουν να ξεχάσουν το βασικό ερώτημα του ανθρώπου: Γιατί είμαι εδώ. Από που έρχομαι . Που πάω !!!

Οι θεοί τους, τα πιστεύω του, οι πράξεις τους,διαφέρουν ολοσχερώς. Σπρώχνουν την συνείδηση τους στα απώτατα άκρα του κύκλου. Οι κινήσεις τους, σαν το βότσαλο που πέφτει στη ήρεμη λίμνη και δημιουργεί κύματα αναταράξεων, δημιουργούν θετικές και αρνητικές δονήσεις μέσα στη ζωή των ανθρώπων. Αυτή η συνεχής μεταβολή ανάμεσα στη στάση και την κίνηση, στη ανθρωπιά και την αποκτήνωση, στη αδικία και το δίκιο, στη ανάπτυξη όλο και πιο διευρυμένων δυνατοτήτων και στη καθήλωση στα τετριμμένα, στο παλιό και στο καινούργιο, κάνει την ζωή να προχωρά , με τρόπους όχι πάντοτε αρεστούς, αλλά τουλάχιστον δεν της επιτρέπει να ακινητοποιηθεί. Αφού λοιπόν η ζωή δεν παραμένει σε μόνιμη στάση και τα ανθρώπινα όντα που ζωογονεί κινούνται και αυτά. Έτσι, η ύπαρξη συνεχώς ανακτά το ενδιαφέρον της, ακόμα και στις στιγμές που φαίνεται να το έχει χάσει ολοσχερώς.

Αν ο Θεός υπάρχει,τότε ο άνθρωπος είναι από τα μεγαλύτερα μικρά του θαύματα. Αν πάλι δεν υπάρχει,πράγμα δύσκολο, και ο άνθρωπος έχει προκύψει από μια ιδιοτροπία  του φυσικού κόσμου, τότε παίζοντας με “σημαδεμένα χαρτιά” κατόρθωσε να επιβάλλει τον εαυτόν του ως θαύμα. Υπό αυτή την έννοια, ας του δικαιολογήσουμε κάπως την έπαρση και τον ναρκισσισμό του !!!!