Σελίδες

Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου 2021

Ανισόρροπες πολιτείες.




Οι πολιτείες, ακόμα και στις πρωταρχικές τους μορφές, ήταν μια διογκούμενη συσσώρευση ετερόκλητων ατόμων, με πολυποίκιλα κίνητρα σε ένα συγκεκριμένο χώρο. Αν δεχτούμε ότι βασικό και πρωταρχικό κίνητρο ενός ανθρώπου είναι να μπορεί να εξασφαλίσει την ύπαρξη του, οι πολιτείες δημιουργούσαν την προσδοκία μεγαλύτερων ευκαιριών ύπαρξης σε διαφορετικά επίπεδα. Δεν μπορούσαν να το εξασφαλίσουν για το σύνολο του πληθυσμού τους, αλλά τουλάχιστον η προοπτική ήταν, ότι εδώ θα είχες μεγαλύτερες πιθανότητες να ζήσεις την ζωή σου καλύτερα και με μεγαλύτερη ασφάλεια. Μια πολιτεία μικρή, δεν είναι ίδια με μια μεγαλούπολη εκατομμυρίων ανθρώπων. Όμως ανεξάρτητα με τον όγκο μια πολιτείας, το βασικό πρόβλημα ήταν και παρέμεινε ο τρόπος διοίκησης της. Συσσωρευμένα πλήθη ανθρώπων μέσα σε περιορισμένους χώρους , αναγκαστικά θα πρέπει να βρουν με ποιο τρόπο θα συνυπάρξουν. Με βάση ποιους κανόνες θα δομήσουν την ζωή τους . Από ένα απλό σπίτι μιας οικογένειας μέχρι την μεγαλούπολη οι κανόνες συνύπαρξης εμφανίζονται σαν ο αναγκαίος παράγοντας συνεύρεσης. Από τις απολυταρχικές μορφές μέχρι την την δημοκρατία και από την θεοκρατία μέχρι την βασιλεία , η μαγική λέξη που κάνει τα πράγματα πολύπλοκα είναι ο τρόπος της συνύπαρξης ετερόκλητων ανθρώπων, με διαφορετικά κίνητρα και προθέσεις, με τα ελαττώματα και τα προτερήματα τους, με τις κακίες και τις υπερβάσεις τους, με στόχο να μπορούν να ζήσουν μαζί.

Η συνάθροιση ενός πλήθους σε κάποιο χώρο δεν συνιστά πολιτεία. Μια πολιτεία δημιουργείται, όταν αρχίζουν να κατασκευάζονται οι κανόνες της συνύπαρξης και όταν αυτό παίρνει θεσμοθετημένο χαρακτήρα. Αυτή η διαδικασία είναι ένα πολύπλοκο και πάντα αιματηρό πάζλ αντικρουόμενων διεκδικήσεων, που κάποια στιγμή αποκρυσταλλώνονται σε μια ισορροπία δυνάμεων ανάμεσα στους νικητές και τους ηττημένους. Οι συμφωνίες που αποκαθίστανται προσδιορίζουν τον τρόπο με τον οποίο θα υπάρξει μια πολιτεία και στο που θα στοχεύσει. Ιστορικά δίνεται μεγάλη έμφαση στη σύγκρουση των αντικρουόμενων δυνάμεων, αλλά το σημαντικό μέρος είναι η στιγμή της αποκατάστασης της τάξης. Αν δηλαδή η τάξη αποκαθίσταται με την ισοπέδωση του ηττημένου και την πλήρη εξαφάνιση του ή αν αυτή η τάξη με κάποιο τρόπο θα τον συμπεριλάβει. Σε παλιότερες εποχές η εξαφάνιση του ηττημένου μετά από μια ενδο-πολιτειακή διαμάχη, ήταν η απαραίτητη προϋπόθεση της συνέχισης μια πολιτείας. Στη πορεία του εκπολιτισμού του ο άνθρωπος φάνηκε να διαπιστώνει ότι αυτό δεν έλυνε τα προβλήματα του και έγειρε προς την κατεύθυνση της ενσωμάτωσης του ηττημένου με τους αναγκαίους κατασταλτικούς περιορισμούς.

Έτσι το κυρίαρχο πολίτευμα των πολιτειών τα σύγχρονα χρόνια προσανατολίστηκε προς τηη δημοκρατία, ένας τρόπος συνύπαρξης, που τυπικά προτίθεται να εξασφαλίζει μεγαλύτερη ισονομία στα μέλη της πολιτείας και ένα σεβασμό σε όσους έχουν διαφορετική γνώμη από την αυτή που κυριαρχεί. Αυτό θεωρήθηκε μια τεράστια κατάκτηση των πολιτειών και των ανθρώπων που τις απαρτίζουν και στη ουσία ήταν ένα τεράστιο βήμα του ανθρώπου στο να περάσει από την βάρβαρη μεταχείριση σε πιο εκπολιτισμένους τρόπους μεταχείρισης και διοίκησης μιας πολιτείας.

Έτσι στα σύγχρονα χρόνια, θεωρώντας ότι έχουμε κάνει ένα μεγάλο άλμα πολιτειακής εξέλιξης , όλοι έμειναν ικανοποιημένοι και η ζωή συνεχίστηκε όμορφα. Αμ δε !!!

Όταν οι μικρές πολιτείες σταδιακά έδωσαν τις θέσεις τους σε μεγαλουπόλεις -τέρατα άρχισε να διαπιστώνεται με κάποια έκπληξη, η έκπληξη είναι πάντοτε παρούσα στα πολιτειακά δρώμενα, ότι τίποτα δεν είχε επί της ουσίας λυθεί και όλα τα “καλά” προβλήματα της συνύπαρξης, είναι παρόντα και μάλιστα σαφώς επαυξημένα. Ένα από τα πιο κεντρικά προβλήματα που αρχίσαμε να κατανοούμε ήταν ότι ενώ τυπικά όλοι είμαστε ίσοι, κάποιοι θεωρούσαν τους εαυτούς τους πιο ίσους από του υπόλοιπους. Αυτή η αντίληψη έχει να κάνει κυρίως με κάποιους παράγοντες που επικεντρώνονται στη ποσότητα χρήματος που κάποιος κατέχει, όπως και με την θέση που κάποιος κατέχει στη ιεραρχία της πόλης, που πάλι όμως έχει να κάνει με την ποσότητα του χρήματος που κατέχει, μια που παραδόξως το βάρος που κατέχει θα έπρεπε σύμφωνα με τους νόμους της βαρύτητας να τον καταβιβάζει, τον βοηθούσε εν τέλει να ανέρχεται και να αποκτά μια ιδιαίτερη αξία. Όσων το βάρος στις τσέπες είναι κάπως ελαφρύ, δεν βλέπουν με καλό μάτι αυτή την κατάσταση, μια που σταδιακά βλέπουν την ζωή τους να συρρικνώνεται και μάλιστα σε φτωχές περιοχές της πολιτείας. Έχουν δηλαδή πρόβλημα. Περιέργως αυτή η αντίθεση, σαν το βότσαλο που πέφτει στη λίμνη και δημιουργεί κυματάκια, εμφανίστηκε και σε μια περιοχή που είναι ένα μεγάλο προπύργιο της πολιτείας, στη περιοχή του νόμου. Αλλιώς στέκονται απέναντι στο νόμο οι μεν και αλλιώς οι δε. Υπάρχει δηλαδή μια εντύπωση διάχυτη μέσα στη πολιτεία, ότι η ισονομία γέρνει επικίνδυνα και επιλεκτικά. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι αυτά δεν ισχύουν και είναι φήμες που διασπείρουν κακόβουλοι, που επιβουλεύονται την ευταξία μέσα στη πολιτεία . Κάποιους πείθουν, αλλά φαίνεται ότι δεν πείθουν τους περισσότερους. Το ίδιο πρόβλημα φαίνεται να υπάρχει και στη αντιμετώπιση των σωμάτων ασφαλείας, απέναντι σε όσους είναι δυσαρεστημένοι. Έχει παρατηρηθεί ότι τα σώματα ασφαλείας, που έχουν δημιουργηθεί για την υπεράσπιση των πολιτών από τυχόν κινδύνους που υπάρχουν μέσα στη πολιτεία, εξαντλούν την εξουσία τους με ιδιαίτερη ένταση στους ασθενέστερους, μια που μάλλον τους βρίσκουν περισσότερο βολικούς και αντιδραστικούς.

Γενικώς η ζωή στις πολιτείες φαίνεται να έχει προβλήματα και να μην ανταποκρίνεται στις προθέσεις με τις οποίες που κατασκευάστηκαν. Αν το σκεφτούμε όμως λίγο καλύτερα δεν θα μπορούσε να γίνει και αλλιώς. Ένας κλειστός χώρος με οριζόντια δόμηση δημιουργεί κάποια συμπτώματα , όσο και αν αυτά δεν γίνονται εμφανή εξ αρχής, στη ψυχολογία των ανθρώπων. Η ορατότητα περιορίζεται σε λίγα μέτρα, η ακοή υποφέρει από του συνεχείς θορύβους, η συναναστροφή γίνεται όλο και πιο απρόσωπη, τα γνωστά πρόσωπα γίνονται όλο και πιο σπάνια και ο απέναντι αντιμετωπίζεται περισσότερο σαν μια απειλητική φιγούρα, που προσπαθείς να αποφύγεις, παρά να έλθεις σε επικοινωνία μαζί του. Ο άνθρωπος αναγκαστικά μαζεύεται στον εαυτόν του ,μεγεθύνοντας τις ποιότητες και τα ελαττώματα του. Ο ανταγωνισμός του με τους άλλους ανθρώπους, που δεν τον συνδέει τίποτα, παρά μόνο μια φτωχή επιβιωσιακή συνθήκη και εντέλει το συμφέρον , δεν τον βοηθά αλλά τον επιβαρύνει. Δεν φαίνεται λοιπόν να αποτελεί έκπληξη, ότι οι ψυχικές παθήσεις και οι διαστροφές, οι φόνοι και γενικά μια αυξανόμενη βία χωρίς ορατή αιτία, να καταλαμβάνει το χώρο της πολιτείας και την ψυχή των ανθρώπων. Στοιχειώδεις ποιότητες γίνονται ολοένα και πιο δύσκολο να γίνουν αντιληπτές και όταν υπάρχουν προκαλούν έκπληξη.

Βυθισμένη η πολιτεία μέσα στις ανισότητες, τα πάθη, την κοινωνική της λήθη, δεν είναι περίεργο ότι συνεχώς κάνει λάθος επιλογές στους ανθρώπους που εμπιστεύεται την τύχη της. Κυρίως ανθρώπους ανίκανους, που εγκλωβισμένοι σε μια ηλίθια ματαιοδοξία να εξουσιάσουν την γενικότερη δυστυχία, καταντούν τελικώς να φλερτάρουν αδιάλειπτα με την γελοιότητα και να παρέρχονται από τα αξιώματα της πόλης παραδίδοντας τους εαυτούς τους στη χλεύη όλων. Η ευθύνη βαραίνει όλους, αλλά κανείς δεν την θέλει στη συντροφιά του. Έτσι η πελαγωμένη πολιτεία ανακυκλώνει την μιζέρια της, που δεν έχει ορατό τέρμα.

Εν ολίγοις, η πολιτεία όλο και περισσότερο χάνει όποια ισορροπία είχε ή ήθελε να έχει και εγκυμονεί την έκρηξη. Μια έκρηξη που δεν οραματίζεται όμως τίποτα το καλύτερο, αλλά απλά την καταστροφή της.

Όταν η νύκτα πέφτει και η πολιτεία ξαπλώνει στο κρεββάτι της, ονειρεύεται τον εαυτόν της σαν αυτό που θα μπορούσε να υπάρξει και όσα θα ήθελε να αλλάξει στον εαυτόν της . Φαντάζεται την ενδεχόμενη ευτυχία της και μερικές φορές κλαίει !!!







Το Αναπάντεχο μέσα στη Ζωή.

  Ενώ όλα κυλούσαν ομαλά, σε μια αδιατάρακτη τάξη ...υπολογισμένα ...όπως τα είχε ρυθμίσει ή έτσι όπως νόμιζε ότι τα είχε ρυθμίσει … ξαφνικ...