Όλα καλά;

 

“Μες στη ζωή δρόμοι ανοίγονται σωρό κι όποιον γουστάρεις τον τραβάς κι όπου σε βγάλει μα είναι κι ένα μονοπάτι πονηρό που πάει ντουγρού στην κατηφόρα τη μεγάλη “

“Το μονοπάτι” είναι ένα πολύ όμορφο λαϊκό τραγούδι. Δεν ξέρω πως μου έσκασε μέσα στη σκέψη μου ξαφνικά, όμως τίποτα στο κόσμο δεν μπορεί να μην συνδέεται με όλα τριγύρω του και έτσι δεν το ψάχνω. Κάποια συνάφεια θα έχει.

Αυτή η ψυχογεωγραφική αντιμετώπιση της ζωής, όπου πολλοί δρόμοι ανοίγονται, αλλά υπάρχουν και μονοπάτια πονηρά που βγάζουν σε μια μεγάλη κατηφόρα, μου αρέσει πολύ. Φαντασθείτε τον εαυτόν σας σε ένα σταυροδρόμι και να ανοίγονται πολλοί δρόμοι και να μην ξέρεις που θα καταλήξουν, όμως κάποιον δρόμο πρέπει να ακολουθήσεις και εσύ ακίνητος και για κάποιες στιγμές σκεπτικός, πρέπει να επιλέξεις δίχως εκ των προτέρων να γνωρίζεις τις συνέπειες της επιλογής σου. Ελεύθερη βούληση μεν,ταξίδι στο άγνωστο δε. Με κάποιο τρόπο όλοι μας έχουμε βρεθεί σε αυτή την κατάσταση κάποια στιγμή στη ζωή μας και τώρα το έχουμε ξεχάσει, γιατί μας έχει απορροφήσει πια ο δρόμος που πήραμε και η αφετηρία είναι μια μακρινή εικόνα που δεν έχει πια καμιά σημασία. Αυτό που έχει σημασία τώρα είναι ο δρόμος που βαδίζουμε και οι ευκολίες και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε μέσα του. Τα οφέλη του και η χασούρα, η χαρά και η λύπη. Μερικές φορές κάποιοι από μας μπορεί να αναπολούν την στιγμή εκείνη στο μεγάλο σταυροδρόμι της ζωής και να ήθελαν να ξαναγυρίσουν εκεί και να έπαιρναν ένα άλλο δρόμο,όμως τώρα πια βρίσκονται σε καινούργια σταυροδρόμια και σε καινούργιες επιλογές και όπως λένε το ποτάμι δεν γυρίζει ποτέ πίσω και εκείνη η αρχική επιλογή φαίνεται ότι δεν μπορεί να αναιρεθεί. Η ζωή μας πήρε τον δρόμο της.

Με το ίδιο τρόπο, κάπως πιο σύνθετο ίσως, επιλέγουν τον δρόμο τους κάποια στιγμή και οι κοινωνίες. Μπορεί να είναι πολύ μεγάλες σε όγκο και εξαιτίας αυτού να είναι πιο αργές στη απόφαση τους στα σταυροδρόμια του χρόνου, όμως και αυτές καλούνται να διαλέξουν το μονοπάτι τους και οι αποφάσεις τους, τις δεσμεύουν, για πολύ μεγαλύτερο χρόνο και με μεγαλύτερες συνέπειες. Όπως και να το κάνουμε όμως, η κατεύθυνση που δίνει η κοινωνία επιλέγοντας ένα δρόμο, επηρεάζει σε κάποιο μέτρο και τους δρόμους που επιλέγει κάποιος ατομικά. Αυτός ο αλληλο-επηρεασμός στις επιλογές δεν είναι πάντοτε ξεκάθαρος, με αποτέλεσμα συνήθως οι ατομικές επιλογές να μην διαφέρουν σε τίποτα από τις επιλογές της κοινωνίας, που δεν είναι και πάντοτε οι ορθές. Όμως, η δυνατότητα μιας ξεχωριστής επιλογής παρόλο που συνεχώς φαίνεται να εξασθενεί, δεν παύει και να υφίσταται εντελώς. Στη πραγματικότητα παρουσιάζεται το φαινόμενο οι άνθρωποι που επιλέγουν κάτι το όλως διαφορετικό να φαίνονται όλο και περισσότερο σαν απόβλητοι από το κοινωνικό ρεύμα, εξ αρχής στο δρόμο που επιλέγουν και να βρίσκονται σε μια άτυπη σύγκρουση με το ευρύτερο κοινωνικό στρώμα. Αυτό πάντοτε συνέβαινε σε μικρή ή μεγάλη έκταση, όμως πλέον το να αποφασίσεις κάτι διαφορετικό από την κοινωνική νόρμα, φαντάζει κάπως σαν να είσαι ο “τρελός του χωριού” και τα εμπόδια που υψώνονται στο δρόμο σου φαντάζουν ανυπέρβλητα. Η επικοινωνία ανάμεσα σε τέτοιους ανθρώπους και στη κοινωνία γίνεται όλως προβληματική και για την κοινωνία που απαιτεί συναίνεση στις επιλογές της και στα άτομα που προασπίζουν τον δρόμο που έχουν επιλέξει. Μην μας πιέζετε, λένε αυτοί οι πρώτοι, διότι θα σκάσουμε, μας έχετε ζαλίσει με την ιδιαιτερότητα σας απαντά αυστηρά η κοινωνία.

Η σύγκρουση αυτή που έχει ένα χαρακτήρα αιώνιου παιχνιδιού, ανάμεσα στη ιδιαιτερότητα και την παγωμένη μορφή, που αρνείται πεισματικά να αλλάξει, πολλές φορές παίρνει απρόβλεπτες διαστάσεις. Στη πραγματικότητα όλα τα πράγματα αλλάζουν συνεχώς, απλώς είναι δύσκολο να παρακολουθήσουμε την αλλαγή τους. Κάποια πιο αργά, κάποια γρήγορα. Επειδή ο χρόνος μας ατομικά είναι περιορισμένος, απαιτούμε οι αλλαγές να γίνονται με γρήγορους ρυθμούς για να μπορέσουμε να τις παρακολουθήσουμε . Αυτό δεν γίνεται πάντοτε εφικτό.

Τώρα θα πρέπει να πούμε με κάποιο τρόπο, τι μπορεί να συμβεί όταν με κάποιο τρόπο πάρουμε “το μονοπάτι που είναι πονηρό και οδηγεί στη κατηφόρα την μεγάλη”. Είτε ως άτομα, είτε ως κοινωνία.

Αυτό που μπορούμε να πούμε αρχικά για την συγκεκριμένη ατυχή επιλογή, και δίχως να χρειάζεται εκλεπτυσμένη σοφία, είναι ότι “την έχουμε κάτσει την βάρκα” αν έχουμε ακολουθήσει το πονηρό μονοπάτι. Βέβαια αυτό ισχύει στο βαθμό που το κατανοούμε,γιατί υπάρχει και η περίπτωση να μην έχουμε πάρει χαμπάρι τίποτα και όλα να μας φαίνονται ωραία και καλά. Πράγμα που μάλλον είναι και το πλέον σύνηθες. Όταν πλέον θα πέφτουμε στο γκρεμό και σαν κάτι καρτούνς θα τινάζουμε τα πόδια μας στο αέρα νομίζοντας ότι μπορούμε να περπατήσουμε στο αέρα, μάλλον θα είναι αργά . Όμως μέχρι να φτάσουμε στο μη περαιτέρω, υπάρχουν αρκετά στάδια που έχουμε να διανύσουμε, στα οποία ακόμα και να δεν μπορούμε να αλλάξουμε ριζικά τον δρόμο που έχουμε ακολουθήσει, τουλάχιστον θα ήταν καλό να προλάβουμε την πτώση από τον γκρεμό.

Υπάρχει κάτι που μας προειδοποιεί ότι “πήραμε τον στραβό τον δρόμο και την εύκολη ζωή”; Νομίζω πως ναι, αν και εφόσον δεν μας έχει καταλάβει σε τέτοιο βαθμό η “τύφλωση” που πλέον δεν κατανοούμε αυτό που συμβαίνει στο εαυτό μας αλλά και γύρω μας. Τι θα μπορούσε να είναι αυτό ρωτάμε όλοι με κάποια αδημονία ;

Πιθανόν να είναι κάποια από αυτά, που θα ειπωθούν παρακάτω, αν και δεν είναι αναγκαστικό να ισχύουν για όλους, κάποιοι μπορεί να προσθέσουν τα δικά τους.

Το πρώτο θα μπορούσε να είναι ένα συνεχές αίσθημα δυσαρέσκειας και ανικανοποίητου, ακόμα και όταν ο βίος μας ή ο βίος της κοινωνίας, δεν φαίνεται να είναι ολοκληρωτικά αποτυχημένος, ως προς αυτά που επιδιώκουμε, όμως δεν φαίνεται να επιτυγχάνει την ευδαιμονία. Δεν μπορούμε να κατακτήσουμε καμιά πληρότητα μέσα από τις κινήσεις μας. Αντιθέτως, η πληρότητα, η ευτυχία ή όπως μπορεί να το πει κανείς, διαρκώς απομακρύνεται από ή την κοινωνία μας σαν ένα άπιαστο όνειρο. Με το που θα διαπιστώσουμε κάτι τέτοιο θα πρέπει να τεθούμε σε επιφυλακή.

Ένα δεύτερο είναι, όταν τα όσα συμβαίνουν γύρω μας μας γίνονται ολοένα και πιο συχνά αδιάφορα. Είναι φορές που ακόμα και έντονα συμβάντα στη ζωή μας, δεν μας προκαλούν κανένα ενδιαφέρον και τα προσπερνάμε σαν να μην συμβαίνουν, παρακολουθώντας τα σαν να συμβαίνουν σε άλλους. Αυτή η αδιαφορία, που ποτίζει σταδιακά την ίδια μας την ζωή, αλλά και την ζωή γύρω μας, δεν είναι καθόλου καλός σύμβουλος.

Επίσης, ένα τρίτο μπορεί να είναι, όταν αυτή η αδιαφορία μπορεί να μετατρέπεται σταδιακά σε ένα άκρατο κυνισμό,που καταλήγει να επιδεικνύουμε μια σκληρότητα έντονου βαθμού,στο εαυτό μας στους γύρω από μας ακόμα και σε αγαπημένα μας πρόσωπα και η κοινωνία μας ανταμείβει με το ίδιο νόμισμα.

Και ένα τέταρτο και τελευταίο, όταν το να συγχωρούμε και να αγαπάμε, σαν ποιότητες μέσα στη ζωή μας και στη ζωή της κοινωνίας, γίνονται λέξεις άγνωστες, που δεν έχουν συγκεκριμένο περιεχόμενο.

Τότε, αν ένα από τα τέσσερα συμβαίνει, πολύ περισσότερο δε, αν συμβαίνουν όλα μαζί, είναι καιρός να αντιληφθούμε, ότι μάλλον το μονοπάτι που ακολουθήσαμε είναι μάλλον εκείνο το μονοπάτι του τραγουδιού, που είναι το “πονηρό” και το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να πατήσουμε τα φρένα, όσο πιο δυνατά μπορούμε, ίσως και να πηδήξουμε από το όχημα που οδηγούμε στην ζωή μας όσο είναι καιρός, γιατί πάμε κατευθείαν στο γκρεμό.

Αν παρόλα αυτά επιμένουμε στο δρόμο μας, είτε επειδή δεν κατανοούμε,είτε επειδή αρνούμαστε να αναιρέσουμε τις επιλογές μας, έστω και στο ελάχιστο, τότε δυστυχώς είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Τα σημάδια είναι πάντοτε εκεί στο δρόμο μας και η αξιολόγηση τους πάντοτε περνάει από την διαύγεια μας.

Αν η αξία που έχει η ζωή μας και η ζωή της κοινωνίας δεν είναι σημαντική για μας, μην περιμένουμε να είναι κατ’ουδένα τρόπο σημαντική, για όσους δυστυχώς επεξεργάζονται τρόπους και μεθόδους να την κάνουν θλιβερή. Γιατί δυστυχώς υπάρχουν και τέτοιοι. Αυτοί έχουν πολύ ξεκάθαρα επιλέξει τον δρόμο τους και ατυχώς ο δικός τους περνάει μέσα από την εξαφάνιση όλων των υπόλοιπων δρόμων !!

Relax….. nothing is under control.

 

Ζούμε σε ταραγμένους καιρούς. Δεν είναι η πρώτη φορά και κατά τα φαινόμενα δεν πρόκειται να είναι και η τελευταία. Όμως τουλάχιστον έχουμε καλό καιρό και οι καλοκαιρινές μέρες, που ηλιόλουστες φωτίζουν τις ζωές μας σπρώχνουν τον χειμώνα λιγάκι πιο μακρυά. Έτσι,προσωρινά,η φύση έρχεται σαν ευνοϊκός χορηγός να ομορφύνει την διάθεση μας και να μην αφήσει τη σκοτεινιά να εισβάλλει στη ζωή μας. Κάτι είναι και αυτό.

Μια καλή άσκηση είναι, να εκτιμάς αυτό που έχεις και όχι εκείνο που σου λείπει,ή εκείνο που φαντάζεσαι ότι σου λείπει, ή εκείνο που προσπαθούν να σε πείσουν ότι σου λείπει. Είναι αλήθεια, ότι δίνουμε μεγάλη σημασία στη έλλειψη, παρά σε εκείνο που ήδη έχουμε και τις περισσότερες φορές το υποβαθμίζουμε, μέχρι να το χάσουμε και στη συνέχεια να πάρει την θέση του στο στοκ των ελλείψεων.

Σαν άνθρωποι, πολλές φορές στη ζωή μας, νοιώθουμε ότι έχουμε τον έλεγχο να σπρώξουμε τα πράγματα στη κατεύθυνση που θέλουμε και πραγματικά αυτό μας ευχαριστεί και μας δίνει μια αίσθηση ικανοποίησης και του ότι όλα περνάνε από το χέρι μας. Δεν περνάνε όμως και όταν μια γενικευμένη ταραχή έρχεται να ανατρέψει τα σχέδια μας, τότε νοιώθουμε το έδαφος να χάνεται από τα πόδια μας, ο έλεγχος χάνεται και τότε είμαστε εύκολα θύματα της απελπισίας και της οργής.

Όταν η ταραχή εισβάλλει στη ζωή μας απροσδόκητα ή έτσι νομίζουμε, οι βεβαιότητες που είχαμε δημιουργήσει πριν κλονίζονται και προσπαθούμε μάταια να κρατηθούμε από μια σταθερότητα που στη ουσία ποτέ δεν ήταν υπαρκτή και ποτέ δεν εξαρτιόταν αποκλειστικά από την θέληση μας. Είμαστε συνεχώς στο κέντρο μια θύελλας που άλλοτε αντιλαμβανόμαστε και άλλοτε όχι, φτιάχνοντας χειρολαβές επάνω σε κινούμενη άμμο, προσπαθώντας να κρατηθούμε για να μην μας πάρει ο άνεμος. Έχουμε μια παιδική εμπιστοσύνη σε αυτές τις χειρολαβές, επειδή τις έχουμε κτίσει με καλά υλικά, τα οποία αντλήσαμε από τις χρυσές ελπίδες που έχουμε για την ζωή μας.

Είναι βέβαιο ότι μας είναι χρήσιμες, γιατί έτσι έχουμε κατορθώσει να επιβιώσουμε μέσα από ατελείωτες καταστροφές και απογοητεύσεις ως ανθεκτικό είδος, που αρνείται να παραδοθεί άνευ όρων σε οτιδήποτε απειλεί να το εξαφανίσει. Όμως συνεχίζουμε να υπάρχουμε και μάλιστα συνεχίζει να αυξάνεται η πεποίθηση μας, ότι είμαστε άτρωτοι. Ένα ανόητο είδος στη ουσία, που κατορθώνει να μετουσιώνει την ανοησία του σε δύναμη,μια δύναμη που εύκολα την στρέφει στον εαυτό του, λες και επιδιώκει την αυτοκαταστροφή του. Ένας φαύλος κύκλος λανθασμένων επιλογών, που όμως δεν φτάνει σε ένα τέλος οριστικό, αλλά κατορθώνει να ξεφεύγει την τελευταία στιγμή με ευφυείς απατεωνιές και ξεκινώντας ξανά την αδιέξοδη πορεία του.

Δεν ακούμε και πολύ καλά νέα τον τελευταίο καιρό και στο μέτρο που υπάρχουν, κρύβονται και αυτά γιατί δεν θέλουν να αντιπαρατεθούν με την συμπαγή εμφάνιση των κακών, που με περίσσιο θράσος ξεμυτίζουν από παντού, σαν να νοιώθουν ότι είναι η ώρα τους για να κάνουν την μεγάλη έφοδο μέσα στο κόσμο για να τον κυριεύσουν. Όλο και περισσότερο εμφανίζονται από όλες τις περιοχές της ζωής, την πολιτική, την οικονομική, την ηθική, την πολεμική και όλα είναι δυσώδη και συναγωνίζονται ποιο από όλα θα εμφανιστεί πιο αποτρόπαιο και ικανό να διασαλεύσει την έννοια μιας τάξης, που αποτελεί μαγική εικόνα και κατορθώνει να απογοητεύσει ακόμα και τους πιο δύσπιστους από τους “ονειροπόλους” του ανθρώπινου κοπαδιού. Όμως όλοι μας κρατιόμαστε από την χειρολαβή μιας ανέμελης αδιαφορίας, ότι όλα αυτά είναι περαστικά, άλλωστε περαστικοί είμαστε και εμείς από αυτόν τον κόσμο και όσο κατορθώνουμε να την βγάζουμε “καθαρή”, κέρδος έχουμε αδέλφια μου. Έτσι δεν είναι;

Το χρήμα να κυλάει με όποιο τρόπο μπορεί και δεν βαριέσαι, δεν έχουμε και την απαίτηση να αλλάξουμε τον κόσμο, μήπως μπορούμε κιόλας; Τον έχουμε αναθέσει σε άλλους να τον αλλάξουν στη κατεύθυνση που επιθυμούν.

Αυτοί οι “άλλοι” τώρα, φαίνεται ότι έχουν χάσει την μπάλα και επειδή δεν αναφέρονται παρά μόνο στους εαυτούς τους και σε όσους είναι πιο πάνω από αυτούς, μπορεί να λένε και να κάνουν οτιδήποτε θέλουν, επειδή γνωρίζουν, ότι η βασιλεία τους είναι προκαθορισμένη από την επικράτεια μιας δύναμης που βρίσκεται έξω από την κρίση των πληβείων. Δεν μας υπολογίζουν καθόλου και εμείς με τον τρόπο μας το ίδιο αισθανόμαστε. Έτσι ο καθένας με τον τρόπο του γελάει για τον άλλον, αλλά δυστυχώς γελάει καλύτερα όποιος γελά τελευταίος και τελευταίοι γελούν αυτοί και όχι εμείς. Το έχουμε συνηθίσει και αυτό, όπως και πολλά άλλα και έχει πάψει να μας κάνει εντύπωση.

Αυτό το τελευταίο, ότι πλέον δεν μας κάνει τίποτα εντύπωση και μπορούμε να αποδεχτούμε τα πάντα, σαν να μην μας αφορούν, θα πρέπει να το προσέξουμε κάπως, διότι δεν είναι και απολύτως υγιές. Θα έλεγα καθόλου υγιές αλλά για να μην κατηγορηθώ ως δογματικός, αφήνω μια χαραμάδα. Όμως επιμένω, ότι θα πρέπει να το προσέξουμε. Διότι κάποια στιγμή μπορεί να φτάσουμε στο σημείο να μην μας ενδιαφέρει καν αν θα καεί η Ρώμη και εμείς να παίζουμε την λύρα μας γράφοντας στίχους για την φωτιά. Υπερβολικό αυτό, όμως σαν πιθανότητα παίζει. Γιατί όλα παίζουν πλέον και ενώ κάποια είναι πιο πιθανά από τα υπόλοιπα, ακόμα και ο καιρός ενόσω γράφονται αυτές οι γραμμές, αποφάσισε επιτέλους να συννεφιάσει. Μάλλον αντιμετωπίζουμε το ενδεχόμενο να βρέξει, το καλοκαίρι πήρε επιτέλους την απόφαση του να φύγει αναζητώντας την τύχη του αλλού. Υποσχέθηκε όμως ότι θα γυρίσει ξανά.

Για αυτό, αδέλφια μου, χαλαρώστε όσο μπορείτε, είναι σίγουρο ότι κανείς δεν έχει τον έλεγχο, όλοι νομίζουν ότι τον έχουν αλλά απατώνται. Μην ανησυχείτε και πολύ, οι πιθανότητες είτε να βυθιστούμε, είτε να αρμενίζουμε ανεξέλεγκτα δεν απασχολούν κανένα στη πραγματικότητα. Ίσως μόνο εκείνους που είναι από την φύση τους “αγχωτικοί”. Δεν πιστεύω να είστε τέτοιοι ;

Ο αδελφός Λούσιους το φετινό καλοκαίρι έκανε διακοπές στη Ελλάδα.

 

Η αλήθεια είναι ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια, ήμουνα βαριά “φορτωμένος” με υποχρεώσεις. Όποιος πιστεύει, ότι το να ασχολείσαι σε υψηλό επίπεδο με τις υποθέσεις αυτού του πλανήτη και τους τρόπους που μπορεί να διακυβερνηθεί είναι ασχολία βασικά για αργόσχολους,που δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να συζητάνε μέσα στις λέσχες τους και να εξυφαίνουν συνωμοσίες, κάνει τεράστιο λάθος. Απλώς δεν καταλαβαίνει το μέγεθος της ευθύνης, που έχουμε  αναλάβει. Άνθρωποι είμαστε και μεις και όσο και αν η πλέμπα μας θεωρεί κακούς και κατά βάση αναίσθητους, δεν πρόκειται να απολογηθούμε και στους υποτακτικούς μας. Το φορτίο μας είναι μεγάλο. Αυτοί κατανοούν μόνο τις ταπεινές ανάγκες τους και το μόνο που κάνουν είναι να βαρυγκωμούν, γκρινιάζοντας συνεχώς για το ένα ή το άλλο. Δεν μπορείς να περιμένεις κάτι καλύτερο από αυτούς. Ανθρωπάκια !!

Το κυριότερο πρόβλημα των δικών μας ανθρώπων, αυτών που αξίζουν να αναφέρεσαι, είναι όταν τα σχέδια μας στραβώνουν. Ειδικά αν είσαι από εκείνους που κάνουν αυτά τα σχέδια και τα θέτεις με την ατσάλινη θέληση σου σε εφαρμογή και στη συνέχεια βλέπεις κάποια από αυτά να μην έχουν την κατάληξη που επιδίωκες, τότε το κόστος είναι μεγάλο. Βασικά χάνεις “πρόσωπο”, χάνεις δύναμη, χάνεις αξιοπιστία και αυτό δεν είναι εύκολο να το καλύψεις στους κύκλους μας . Γιατί οι κύκλοι μας δεν συγχωρούν εύκολα τα λάθη. Αντιθέτως και η υπόληψη σου μειώνεται και την ζωή σου μπορείς να χάσεις, αν το λάθος σου είναι μεγάλο. Αυτό όμως είναι εξ αρχής αξιολογημένο κόστος που παίρνεις όταν παίρνεις μέρος στα μεγάλα παιχνίδια. Δεν μπορείς να παραπονείσαι στη συνέχεια.

Τα τελευταία χρόνια καταβάλλαμε μεγάλη προσπάθεια από μέρους μας να συμμαζέψουμε τις συνέπειες από την αποτυχία του σχεδίου μας για μια ενιαία και συγκεντρωτική διεύθυνση του πλανήτη κάτω από μια μονο- πολική σύμπραξη Ήταν ένα πολύ ωραίο σχέδιο, που το δουλεύαμε χρόνια και μέχρι σε κάποιο σημείο θεωρούσαμε ότι επιτέλους θα είχε θετική κατάληξη. Δυστυχώς όμως δεν πήγε όπως το περιμέναμε . Αναγκαστήκαμε να υποστούμε μια ήττα, που τις συνέπειες της τις πληρώνουμε στο παρόν με μια γενικευμένη αστάθεια. Ευτυχώς δεν χάσαμε όσα μπορούσαμε να χάσουμε, αλλά χάσαμε αρκετά. Είμαστε αναγκασμένοι να συνομιλήσουμε εξ ανάγκης με παίκτες, που δεν είχαμε σε υπόληψη, αλλά που δυστυχώς είχαν μεγαλώσει την δύναμη τους . Δε θα επεκταθώ γιατί δεν μου είναι και ευχάριστο.

Όπως και να έχει μετά από χρόνια, ένοιωσα την ανάγκη για διακοπές, ήμουνα κουρασμένος και είχα ανάγκη να αδειάσει το κεφάλι μου από τα καινούργια σχέδια που είχαν τεθεί σε εφαρμογή. Σκέφτηκα λοιπόν να πάω κάπου, που και ευχάριστα να είναι και κυρίως να μην έρθω σε επαφή με τους συντρόφους μου και μπλεχτούμε και στις διακοπές μου σε συζήτηση των καινούργιων μηχανορραφιών που εξυφαίνονται. Ήθελα να κρατήσω απόσταση. Επέλεξα την Ελλάδα.

Η Ελλάδα είναι μια πολύ ωραία χώρα και όλοι εμείς οι καλλιεργημένοι άνθρωποι την εκτιμούμε για την ιστορία της. Είναι σαφώς μια χώρα παρακμασμένη πολιτικά και κοινωνικά δυστυχώς. Το πολιτικό της προσωπικό ακολουθεί μια παράδοση υποτέλειας εδώ και 200 χρόνια περίπου, σαν κληρονομιά που της έχει μείνει από την τουρκική κατοχή. Έχει βολευτεί σε αυτό και για να είμαστε ειλικρινείς βολεύει και τα διεθνή πράγματα, μια που η Ελλάδα κατέχει μια ιδιαίτερη γεωπολιτική θέση .Ποτέ δεν είχαμε ιδιαίτερα προβλήματα με την Ελλάδα. Ποτέ δεν καταβάλλαμε κάποια ιδιαίτερη προσπάθεια για να τους πείσουμε και αυτοί ποτέ δεν προσπάθησαν να μας πείσουν. Πάντοτε είχαμε ιδιαίτερη προτίμηση σε αυτή την χώρα, κυρίως για τις διακοπές μας, διότι οι φυσικές της καλλονές, είναι αντικειμενικά ιδιαίτερες. 

Ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχα έρθει στη Ελλάδα. Ήθελα να περπατήσω στη Αθήνα, προτού φύγω για τα νησιά με το γιοτ μου. Να δω την Ακρόπολη, την Αγορά, την Πνύκα ,τα υπόλοιπα μνημεία. Όπως και να το κάνουμε κάτι μέσα από την αρχαία Αθήνα, με τους φιλοσόφους να περιφέρονται, ο δήμος που συνεδριάζει με τους πολίτες να έχουν λόγο, οι ρήτορες, υπάρχει μέσα στη καρδιά του καθενός από μας που ασχολούμαστε με την σοβαρή πολιτική. Χάζευα πέρα δώθε και γέλασα πάρα πολύ όταν κάτω από την Ακρόπολη, είδα κάτι τύπους ντυμένους, αρχαίους νεοέλληνες πολεμιστές, να περιφέρονται με κράνη, ασπίδες, κοντάρια και χλαμύδες και να αποδεικνύουν περίτρανα το τι μηχανεύεται ένας φτωχός άνθρωπος για να γελοιοποιήσει την ίδια του την ιστορία, με σκοπό πιθανόν να βγάλει ένα μεροκάματο. Η Αθήνα δεν έχει ενδιαφέρον σαν πόλη αν εξαιρέσεις τα μνημεία. Μάλλον δεν είναι καν πόλη. Ένα πολύ μεγάλο χωριό είναι, κτισμένο δίχως γούστο. "Εκπολιτισμένοι" άνθρωποι περπατούν στους δρόμους της, κυνηγώντας να ξεφύγουν από την φτώχεια που τους καταδιώκει. Μάλλον θα τους προλάβει όμως, δυστυχώς για αυτούς. Η ιστορική τους μνήμη δεν ανήκει πια σε αυτούς. Φαίνεται αυτό με μια πρώτη ματιά. Δεν υπάρχει Δήμος. Δεν υπάρχει Δημοκρατία. Δεν υπάρχει φιλοσοφία. Ένα έμπειρο μάτι τα βλέπει αυτά Είναι σαφές ότι το πνεύμα έχει μετακομίσει από την Ελλάδα εδώ και καιρό και ταξιδεύει κάπου μακρυά.

Δεν κάθισα πολύ καιρό στη Αθήνα, απογοητεύτηκα είναι αλήθεια και λυπήθηκα, αν και δεν επιτρέπω τέτοια συναισθήματα στο εαυτό μου. Τα πράγματα ήταν λίγο καλύτερα στη Ολυμπία και στους Δελφούς, όπου οι ιέρειες δεν καπνίζουν πια την ιερή δάφνη για να βγάλουν τους χρησμούς τους. Εκεί μέσα στα αρχαία χαλάσματα, που ο χρόνος αποδεικνύει ότι δεν φείδεται σε τίποτα , ξαπλωμένος στη αρχαία γη, ονειρεύτηκα τον εαυτό μου ικέτη να κάνει προσφορές στο θεό Απόλλωνα. Ξύπνησα γρήγορα και αλαφιασμένος πρόσταξα τον οδηγό μου να κατευθυνθούμε εκεί που είχε αράξει το γιοτ μου. Αυτός ο τόπος παρόλο που σε σήψη βρίσκεται , έχει κάτι που σε αιχμαλωτίζει, που σε κάνει να ονειρεύεσαι, αλλά  ξυπνάς και καταλαβαίνεις, ότι θα ζήσεις τον σύγχρονο εφιάλτη της πραγματικότητας.

Έτσι ήταν καλύτερο να πάω προς το γαλάζιο πέλαγος, να αναπνεύσω καθαρό αέρα, μια που σχεδόν η μισή Ελλάδα πάλι αυτό το καλοκαίρι καιγόταν για πολλοστή φορά, από ότι έμαθα. Κρίμα για αυτή την όμορφη φύση.

Νάμαι λοιπόν κάτω από τον περιβόητο καταγάλανο ουρανό στο κατάστρωμα του γιώτ,πίνοντας τα ποτά μου και διαβάζοντας το ΠΕΡΙ ΠΟΛΕΜΟΥ του Κλαούσεβιτς. Διδακτικό βιβλίο. Είμαστε σε ένα διαρκή πόλεμο, πως να το κάνουμε. Ποτέ δεν έχουμε σταματήσει να πολεμάμε, μέχρι που να επικρατήσει κάποιος. Όταν επικρατεί, αυτό διαρκεί για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα . Ποτέ η νίκη δεν είναι οριστική και ενώ το ξέρουμε ποτέ δεν σταματάμε να πολεμάμε. Η επικράτηση, η κυριαρχία, το να γευτείς ότι είσαι ο απόλυτος νικητής. Αυτό το βλέμμα θαυμασμού στα μάτια των γυναικών, ότι είσαι ο απόλυτος άρχοντας στο θανατηφόρο παιχνίδι. Ο απόλυτος παίκτης.

Ποτέ δεν ξεφεύγω από αυτές τις σκέψεις . Κάποτε ένα ψυχαναλυτής προσπάθησε αρκετά να με πείσει, ότι έχω χάσει την ζωή μου μέσα σε αυτές. Τον κοιτούσα και έβλεπα μέσα στα μάτια του να κυλά η αδυναμία , η έλλειψη της θέλησης . Τον απέλυσα με μια αρκετά τσουχτερή επιταγή. Φεύγοντας το μόνο που μου είπε ήταν “Λυπάμαι”. Αμ εγώ δεν λυπήθηκα που έχασα τον χρόνο και το χρήμα μου για να ακούω ανοησίες.

Κοιμήθηκα με μια ξανθιά καλλονή το βράδυ στη πορεία μας για την Ιθάκη. Δεν ένοιωσα τίποτα. Είναι καιρός τώρα που δεν νοιώθω τίποτα και όταν το επιχειρώ, το πρωί αναρωτιέμαι τον λόγο που χαραμίζω τις νύκτες μου σε άσκοπες ρυθμικές κινήσεις με άδοξο αποτέλεσμα. Ίσως ποτέ δεν έχω νοιώσει αυτό που λένε “έρωτα” για μια γυναίκα. Το μόνο που με συγκινεί κάπως είναι ο τρόπος που παραδίνονται στο ισχυρό. Αλλά αυτό διαρκεί λίγο. Πολύ λίγο. Δεν συγκρίνεται βέβαια με το να έχεις στα πόδια σου τον ηττημένο εχθρό σου. Αλλά και αυτό δεν διαρκεί πολύ μια που κάποιος άλλος εμφανίζεται στη πολιτική αρένα.

Ένα πανέμορφο φως στόλιζε το νησί, όταν πλησιάσαμε στο λιμάνι της Ιθάκης. Ο Οδυσσέας είχε δίκιο που ήθελε να γυρίσει στο νησί του. Στη αγκαλιά της Πηνελόπης. Εγώ άραγε έχω κάποιο νησί που θέλω να επιστρέψω ; Κάποια Πηνελόπη; Καλά Πηνελόπη ούτε να το συζητάμε, αλλά ούτε και νησί. Δεν επιτρέπω στον εαυτό μου τέτοιες σκέψεις. Αυτές είναι σκέψεις για αδύναμους. Όμως γιατί τις κάνω ;

Κάτοικοι και τουρίστες χάζευαν το γιοτ με θαυμασμό. Δεν καθίσαμε στο νησί . Πολυκοσμία . Πήραμε την τροφοδοσία μας και ξανα βγήκαμε στο πέλαγος.

Κτύπησε το τηλέφωνο, για μέρες το είχα κλειστό. Μόλις κτύπησε, ήξερα, ότι η ησυχία μου πήρε τέλος.

Μια κρίσιμη συνάντηση στη Ρώμη. Το απόγευμα. Έκτακτη. Πέρασα τις τελευταίες μου ώρες ελευθερίας, κοιτώντας το πέλαγος.

Από το ημερολόγιο του Αδελφού Λούσιους. “Ταξίδι στη Ελλάδα”

Ανατροπές.

 

Όταν κάτι εκδηλώνεται, παίρνει ορατή μορφή μέσα στη πραγματικότητα, έχει σχεδόν πάντα μια κρυφή ιστορία, που τις περισσότερες φορές μας διαφεύγει. Εκτός αν είμαστε εμείς οι ίδιοι που δρούμε, άρα γνωρίζουμε σε ένα ικανοποιητικό βαθμό, με ποιους τρόπους, από ποιες διαδρομές προέκυψε αυτή η εκδήλωση. Οι εκδηλώσεις μέσα στη ζωή συνήθως έχουν αυτό το μειονέκτημα, να μην φανερώνουν εκείνο που τις γέννησε. Οι σκέψεις, η θέληση, οι αποφάσεις, που έκριναν, ότι η ιδέα που είχα μπορώ να την κάνω και πράξη και όχι μόνο μπορώ, αλλά την πραγμάτωσα κιόλας, όλα αυτά έχουν μια μακρά διαδρομή, που τις περισσότερες φορές κρατάει τα μυστικά της με ευλάβεια. Όσοι γράφουν μυθιστορήματα ξέρουν πολύ καλά αυτή τη διαδικασία και το πόσο επίπονη είναι. Αυτό που γράφεται αυτή την στιγμή, σε αυτό εδώ το μπλόγκ, δεν γνωρίζετε από που εμπνεύστηκε, αν ήταν προϊόν άλλων συζητήσεων, ποιες ήταν αυτές οι συζητήσεις, αν αποσκοπεί κάπου, ή οφείλεται σε μια σαχλή ματαιοδοξία του γράφοντος να επικοινωνεί τις σκέψεις του. Είναι όμως κάτι, όχι σπουδαίο στη προκειμένη περίπτωση, που έρχεται στο φως και κανείς δεν γνωρίζει αυτό που το προκάλεσε και τι μπορεί να προκαλέσει στη συνέχεια . Όμως ξαφνικά υφίσταται και αυτό είναι κάτι που στη κλίμακα του θα ληφθεί υπόψιν. Ελπίζω να έγινε κατανοητό από το παράδειγμα το τι θέλω να πω.

Φαντασθείτε λοιπόν τώρα τι κύματα δημιουργούν συμβάντα μεγαλο-κλίμακας, όπως εκείνα που ξαφνικά εμφανίζονται μέσα στη κοινωνία, αφορούν με τον ένα ή τον άλλον τρόπο όλους, επηρεάζουν την ζωή τους, και επιπροσθέτως ούτε ευχάριστα είναι, οδηγώντας τον κόσμο τις περισσότερες φορές σε μια μεγάλη ταλαιπωρία. Διότι αν τουλάχιστον ένα συμβάν είναι θετικό, είναι καλό, η διάθεση που δημιουργεί είναι εντελώς διαφορετική.

Δυστυχώς, τα πρώτα είναι πολύ πιο συχνά από τα δεύτερα, είναι εκείνα που δίνουν το χρώμα τους στη ζωή των ανθρώπων, τους βγάζουν από την φυσιολογική τους κίνηση και έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις. Όπως είπαμε συνήθως προκύπτουν ανεξήγητα και αδιευκρίνιστα και εκ των υστέρων δημιουργούν την πρόθεση να εξηγηθούν, αλλά ποτέ δεν εξηγούνται επαρκώς. Πολλές εικασίες γίνονται για αυτά, που άλλες προσεγγίζουν την αλήθεια τους και άλλες απέχουν από αυτή. Συνήθως αυτό που μένει είναι οι επιπτώσεις τους , με τις οποίες ασχολούνται όλοι φυσιολογικά , διότι κανείς δεν έχει την διάθεση να ασχολείται με θέματα που κρύβονται στο σκοτάδι και ίσως να είναι και επικίνδυνα για την αντίληψη που έχει ο καθένας για την πραγματικότητα. Όλα αυτά τα συμβάντα τα αποκαλούμαι ανατροπές και δικαίως τα αποκαλούμε έτσι γιατί μας ανατρέπουν την ζωή μας δίχως την θέληση μας. Κανονικά οι ανατροπές σε ένα κόσμο που υποστηρίζει μετά μανίας την τάξη, αλλά βρίσκεται σε μόνιμη αταξία, θα έπρεπε να μην προκαλούν και ιδιαίτερη εντύπωση. Αυτό είναι μια μεγάλη αλήθεια για τον σημερινό κόσμο, ο οποίος όταν υπάρχει μια τέτοια ανατροπή στη αρχή εκπλήσσεται, πολλές φορές αγριεύει κιόλας, γκρινιάζει, στη συνέχεια όμως την αντιμετωπίζει σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Δεν μιλά για αυτή, δεν ασχολείται με αυτή, δεν ψάχνει πως έχει συμβεί, απλώς την εντάσσει στη καθημερινότητα και συνεχίζει την ζωή του. Κάποιοι άλλοι θα ασχοληθούν με αυτή, πάντοτε υπάρχουν κάποιοι περίεργοι που χώνουν παντού την μύτη τους και λένε στη συνέχεια αυτό που μύρισαν. Θα έχουμε χρόνο να τους βρίζουμε μετά, λέει το μεγαλύτερο ποσοστό της κοινωνίας, για τα συμπεράσματα τους, κρίνοντας αφ’υψηλού και με την καρδιά απούσα. Άλλωστε ο ίδιος ο διάλογος με αυτούς τους ανθρώπους σε όλες τις ανατροπές, σε όλες τις περίεργες καταστάσεις, συνήθως μας φέρνει μπροστά σε καινούργιες πιθανές ανατροπές, σαν να μην μας φτάνουν όσες ήδη έχουμε. Έτσι άστο καλύτερα, μην μπλέκουμε περισσότερο.

Η ανάπτυξη της ιδιωτείας στις σημερινές κοινωνίες, παίρνει πολύ καλό βαθμό, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι δημιουργεί ένα καινούργιο δεδομένο. Την πεποίθηση ότι να ασχολείσαι με τον εαυτόν σου και μόνο, είναι μια ποιότητα που θα πρέπει να επιβληθεί, ως ωφέλιμη και συμφέρουσα για όλους. Διότι γιατί να ασχολείσαι με αυτό που συμβαίνει μέσα στη κοινωνία, σε τι σε ωφελεί πραγματικά ;Τι είναι αυτό που λέγεται κοινωνία; Υπάρχει πραγματικά ; Ή είναι μια εφεύρεση, μια κατασκευή, μια ιδέα ανόητων που ανακατεύονται εκεί που δεν τους σπέρνουν; Η συγχωρεμένη σιδηρά κυρία της Αγγλίας, η κυρία Θάτσερ είχε μιλήσει για αυτό το ζήτημα και μια που η γνώμη της είχε σημαίνουσα αξία αναφέρουμε όσα είχε πει και μάλιστα επί λέξει :“Οι άνθρωποι ρίχνουν τα προβλήματά τους στην κοινωνία. Και, ξέρετε, δεν υπάρχει αυτό που λέγεται κοινωνία. Υπάρχουν τα άτομα – άνδρες και γυναίκες – και υπάρχουν οι οικογένειες”. Επίσης η συγκεκριμένη κυρία είχε πει, ότι μπορούσε να υπάρξει πολύ υπομονετική, αρκεί στο τέλος να περάσει το δικό της . Μιλάμε για πολύ σοφές κουβέντες που συνεισέφεραν πάρα πολύ στο δημόσιο διάλογο με την κοινωνία της. Το πόσο το εκτίμησαν οι υπήκοοι της, δεν χρειάζεται να το αναφέρουμε. Πίνουν μέχρι τώρα νερό στο όνομα της.

Κλείνοντας αυτή την μικρή παρένθεση, έχοντας στη σκέψη μας τις παραινέσεις της συγχωρεμένης πρωθυπουργού, θα πρέπει να πούμε ότι στο παρόν έχουμε πήξει από τις ανατροπές. Η πανδημία, ο πόλεμος, η ενεργειακή κρίση, η κλιματική κρίση, η έλλειψη εισοδημάτων, η απίστευτη ακρίβεια, αλλά και η πεποίθηση, ότι όλα αυτά καλά είναι ως συμβάντα, αλλά ένα πλήθος άλλων ανατροπών, είναι καθ’ οδόν σαν συνέπεια όλων των προηγουμένων, θα έπρεπε ίσως να δημιουργήσει κάποια ανησυχία μέσα στο σύνολο των αντρών, των γυναικών, άντε και των οικογενειών. Όμως, δεν ξέρω αν είναι η ιδέα μου, όμως τέτοια ανησυχία δεν φαίνεται πουθενά, ίσως επειδή είναι κλεισμένη μέσα στο σπίτι και δεν έχει διάθεση να πάρει τους δρόμους. Αντιθέτως, αυτοί που τους έχει πιάσει μεγάλη ανησυχία, είναι κάποιοι άνδρες, κάποιες γυναίκες, ίσως και κάποιες συγκεκριμένες οικογένειες, που πιθανόν να τα έχουν δημιουργήσει όλα αυτά και θα κληθούν να τα αντιμετωπίσουν . Μόνο αυτοί φαίνεται να ανησυχούν. Λογικό και αυτό. Όμως δεν είναι κάπως παράλογο, όσοι άμεσα θα τα υποστούν σε όλο το εύρος των συνεπειών που αυτά επιφέρουν, να μην τους ενδιαφέρει ή να κάνουν ότι δεν τους ενδιαφέρει; Είναι λίγο περίεργα τα πράγματα , αλλά ας μην το ψάχνουμε και πολύ , γιατί και η ζέστη δεν βοηθά πολύ στη σκέψη.

Αν ξεφύγουμε λίγο από τις αρνητικές συνέπειες των ανατροπών, μπορούμε να δούμε την ίδια την ανατροπή ως μια ευκαιρία. Μια ευκαιρία επανεξέτασης των πραγμάτων εκείνων, που μέχρι χτες διατηρούσαμε την πεποίθηση, ότι είναι σταθερά, μόνιμα και συμπαγή. Ότι, επί παραδείγματι, δεν θα γίνει ξανά πόλεμος στη Ευρώπη. Θα κάνουμε πολέμους μόνο στο εξωτερικό. Άλλο πράγμα : θα έχουμε πάντα ρεύμα για να κάνουμε ζεστό μπάνιο. Δεν θα κρυώνουμε γιατί έχουμε φράγκα να πληρώνουμε την θέρμανση. Τώρα ούτε φράγκα έχουμε,και πιθανώς ούτε θέρμανση θα έχουμε σε λίγο. Χτες: Παίρνω το αμάξι να πεταχτώ για τσιγάρα. Σήμερα: πάω με τα πόδια στη δουλειά γιατί δεν έχω φράγκο να βάλω για βενζίνη και η βενζίνη απαιτεί σχεδόν το μισθό μου. Λίγο πιο σοβαρά πράγματα τώρα γιατί τα προηγούμενα παίζονται. Θα πηγαίνω εγώ μπροστά και από πίσω θα τρέχουν 5-6 ιοί που το έχουν σκάσει από τα εργαστήρια ; Πόσες δόσεις εμβολίου θα κάνω τελικά ; Θα έχουμε και φέτος καραντίνα ;

Όλο αυτό το πλήθος των καταστάσεων που έχουν μπει ξαφνικά στη ζωή μας, έχουν εγκατασταθεί με τρόπο βίαιο, όμως έχουν μετασχηματισθεί σε κάτι που δεν είναι και απαραίτητο να συζητήσουμε για αυτό. Μια περίεργη σιωπή έχει πέσει για όλες αυτές τις ανατροπές. Σαν να είναι το πιο φυσικό πράγμα στο κόσμο να ανατρέπεται η ζωή σου σε δομικό επίπεδο.

Αυτό που συμβαίνει, δείχνει, ότι ο κόσμος πρόκειται να αλλάξει. Θα μιλάμε για αυτόν με άλλους όρους, όρους που στο παρελθόν αν τους αναφέραμε ,θα μας κατηγορούσαν οι πολλοί, ότι η φαντασία μας είναι αχαλίνωτη, όμως τώρα η ίδια η ζωή φαίνεται, ότι γίνεται αχαλίνωτη, τουλάχιστον όχι χαριτωμένα και ερωτικά παιχνιδιάρικη. Αντιθέτως, στενεύει και μαζεύεται, γίνεται γκρι και με το κεφάλι σκυμμένο, σαν να στραγγίζει η ουσία της από μια άγνωστη δύναμη.

Δεν ξέρω αν μπορούμε να κάνουμε πολλά για να την επαναφέρουμε στα συγκαλά της, όμως δεν θα την αφήσουμε να μαραζώσει, σε πείσμα όσων έχουν βαλθεί να μας πείσουν ότι είμαστε απλώς ηλίθιοι, που δεν αντιλαμβάνονται όσα συμβαίνουν και κυρίως ότι δεν έχουμε λόγο για αυτά.

Πραγματικότητα

 

Η Πραγματικότητα μοιάζει λίγο με την Σελήνη. Υπάρχει μια πλευρά της που βλέπουμε, που μιλάμε για αυτή και βγάζουμε συμπεράσματα, που είναι συμπαγής και ξεκάθαρη. Είναι αυτή με την οποία έχουμε από κοινού συμφωνήσει ότι είναι τέτοια και εκείνος που δεν την παραδέχεται έχει σοβαρό πρόβλημα προσαρμογής μέσα της . Στα κάθε λογής μοναστήρια, στα ψυχιατρεία, στις φυλακές, διαβιούν όσοι αρνήθηκαν την αλήθεια της ή τέλος πάντων όσοι είναι παραβάτες των νόμων της. Η Πραγματικότητα αν την σκεφτούμε κυριολεκτικά, είναι μια ρευστή ασάφεια , που στη ουσία παίρνει υπόσταση από την παραδοχή μας και την συναίνεση μας ότι υφίσταται. Στη πραγματικότητα, η Πραγματικότητα είναι μια ρευστή κατάσταση, που αν κληθούμε να την ορίσουμε σαφώς, θα μπλέξουμε σε ποικίλες ερμηνείες και θα διαπιστώσουμε ότι όχι μόνο μια δεν είναι , αλλά ότι ο καθένας ανάλογα με την κατανόηση του έχει και από μία. Είναι η σπουδαιότερη διανοητική εφεύρεση του ανθρώπου, εκείνου του συγκεκριμένου τύπου ανθρώπων, που βλέποντας τις δίνες της ακατάπαυστης ροής , σκέφτηκαν ότι καλό θα ήταν να δώσουν ένα σχήμα, μια μορφή συγκεκριμένη, κάπου να πατήσουν σταθερά, βρε αδελφέ, για να μην τρελαθούν. Το κατόρθωσαν και έπεισαν και τους υπόλοιπους και από τότε ζούμε με την παραδοχή ότι υπάρχει και όχι μόνο ότι υπάρχει, αλλά δεν υπάρχει και τίποτα έξω από αυτή. Είμαστε με κάποιο τρόπο σκλαβωμένοι μέσα σε μια κατασκευή μας, που για κάποιο λόγο θεωρούμε αναγκαία για να μπορούμε να υπάρξουμε. Αφήσαμε όμως και διεξόδους, μια ελευθερία στο τρόπο που ο καθένας μπορεί να την συλλαμβάνει και να την ερμηνεύει, πάντοτε όμως με την παραδοχή, ότι υπάρχει.

Άπειροι τσακωμοί έχουν προκύψει ανάμεσα στους ανθρώπους για την φύση της Πραγματικότητας, αν είναι έτσι ή αλλιώς, αν θα πρέπει να υπάρχει ένα κεντρικό αφήγημα που να την προσδιορίζει, σε τι βαθμό επιτρέπεται ο καθένας να την ερμηνεύει κατά το δοκούν, ποιος θα περάσει την δική του πραγματικότητα που είναι πιο εμπεριστατωμένη, ποιος θα επιβάλλει την πραγματικότητα του και θα την καταστήσει πραγματικότητα όλων των υπολοίπων. Στη κυριολεξία ζούμε μέσα σε ένα αδιάκοπο πόλεμο, όπου διαφορετικές πραγματικότητες συγκρούονται μεταξύ τους ανελέητα για να υπερισχύσουν. Κατά καιρούς κάποια αφηγήματα για την Πραγματικότητα υπερίσχυσαν και απέκτησαν μια μόνιμη και σταθερή επιρροή. Ίσως επειδή οι άνθρωποι βαρέθηκαν να συγκρούονται διαρκώς για κάτι τόσο δυσδιάκριτο, προτίμησαν να κατασταλάξουν κάπου, θέλοντας κάπως να ησυχάσουν. Ποιος μπορεί να ξέρει;

Το ότι κάποια αφηγήματα περί της Πραγματικότητας απέκτησαν μια σταθερή παρουσία μέσα στους κύκλους της ζωής των ανθρώπων, κατ΄ουδένα τρόπο δεν σημαίνει όμως, ότι κατάργησαν ή ότι επιβλήθηκαν ολοσχερώς απέναντι σε όσους είχαν μια διαφορετική ιδέα. Επειδή πάντοτε η ησυχία των κοινωνιών και των ανθρώπων που ζουν μέσα τους είναι το ιερό δισκοπότηρο κάθε κοινωνίας, οι μάχες αυτές θεώρησαν ότι καλό είναι να περάσουν στη σκοτεινή πλευρά της Πραγματικότητας , εκεί όπου οι αντιμαχόμενοι δεν θα ήταν αναγκασμένοι ούτε λόγο και εξήγηση να δώσουν για τις πεποιθήσεις τους, αλλά και η βιαιότητα των συγκρούσεων να μην γίνεται και απολύτως ορατή στις κοινωνίες που αναζητούν την ησυχία τους. Σε αυτή την περιοχή δίνεται μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων, οπωσδήποτε.

Όσοι έθεταν με κάποιο τρόπο ζήτημα, ότι τσακωνόμαστε για κάτι που μπορεί να μην έχει και καμιά, εντέλει, σημασία εξορίστηκαν από τον κόσμο, με το στίγμα, ότι τελικά μάλλον ήταν ανόητοι και επιβλαβείς για την ευμάρεια της κοινωνίας. Βυθίστηκαν σε μια άβολη σιωπή, με την πεποίθηση, ότι η κοινωνία έχοντας χάσει τον δρόμο της , η συνεισφορά τους δεν είχε πλέον καμιά σημασία, παρά μόνο για όσους, είχαν την διάθεση να δουν τον κόσμο με διαφορετικά μάτια.

Μέσα στις κοινωνίες όμως το πρόβλημα μεγαλώνει διαρκώς, μια που ακόμα και όταν η φύση του προβλήματος έχει διαστρεβλωθεί σε τέτοιο σημείο, που δεν γίνονται ούτε καν αντιληπτές οι αιτίες μέσα από τις οποίες έχει προκύψει, οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται, ότι η τάξη που έχει ψευδώς εγκαθιδρυθεί, είναι εύθραυστη και δεν συμφέρει κανένα. Οι κοινωνίες λοιπόν πάσχουν από μια αρρώστια, που δεν γνωρίζουν την φύση της. Η δυσαρμονία όμως κάνει αισθητή την παρουσία της, ακόμα και όλα συνωμοτούν για τη αποκρύψουν.

Διαισθανόμενοι, λοιπόν, οι άνθρωποι ότι υπάρχει πρόβλημα , ολοένα και περισσότερο κλείνονται σε ένα δικό τους κόσμο, σε μια δική πραγματικότητα, που χάνει συνεχώς την οποιαδήποτε σχέση μπορεί να έχει με το κεντρικό αφήγημα. Αυτή η στάση όσο και προβληματική μπορεί να είναι, είναι στη τελική αναπόφευκτη, επειδή το προσωπικό κάστρο πάντοτε υπερισχύει από το πεδίο που είσαι πανταχόθεν έκθετος.

Στη αθέατη πλευρά της πραγματικότητας, τα επιτελεία παράγουν συνεχώς σχέδια . Τα σχέδια αυτά κύριο στόχο έχουν να κρατήσουν την Πραγματικότητα, όσο περισσότερο μπορούν συμπαγή. Να κλείσουν τις ρωγμές που αυτή καθημερινά υπόκειται. Το κατορθώνουν; Όχι δεν το κατορθώνουν, γιατί κλείνοντας μια ρωγμή εδώ, ανοίγει ένα χάσμα πιο κάτω και ενώ ασχολούνται τα συνεργεία να κλείσουν το χάσμα, γίνεται όλο και πιο δύσκολο να κρατήσουν την ενότητα του αφηγήματος, που διαρκώς επιδιώκουν να επιβάλλουν. Βλέπουν τις άκρες του να ξεφτίζουν και όσο προσπαθούν να τις μπαλώσουν, τόσο περισσότερο αναγκάζονται να καταφεύγουν σε ολοένα και πιο ανορθολογικές κινήσεις , τόσο τα ψέματα τους γίνονται πιο υπερβολικά .

Όμως μια Πραγματικότητα για να μπορέσει να έχει αξιοπιστία οφείλει να εμπνέει ορθολογικότητα και σεβασμό, να πείθει ότι μπορεί να κρατήσει το περιεχόμενο της ενωμένο. Όταν αντιθέτως αφήνεται μέσα στη ροή κινήσεων που δεν μπορεί να ελέγξει, δεν χάνει μόνο την ισχύ της απέναντι στους αντιπάλους της, χάνει και την ουσία αυτού που ψευδώς καλλιεργεί. Εν ολίγοις χάνει και τα αυγά και τα πασχάλια. Είναι γυμνή. Μια Πραγματικότητα που είναι γυμνή, είναι μια κατασκευή που διατυμπανίζει σε όλους ότι είναι ελαττωματική και άρα θα πρέπει σύντομα να αντικατασταθεί, από μια άλλη κατασκευή που να προκαλεί ενδιαφέρον. Όμως και αυτό δεν είναι εύκολο, γιατί οι εμπνεύσεις δεν είναι ατελείωτες , ιδιαιτέρως όταν δεσμεύεσαι από τα οράματα μεγαλείου, μέσα στα οποία έχεις αναπτυχθεί. Όταν θεωρείς ότι όλα είναι στο χέρι σου να τα επιτύχεις και ανακαλύπτεις ότι χάνεις διαρκώς. Τότε οι φαινομενικές σου νίκες, μπορούν εύκολα να μετατραπούν σε καθοριστικές ήττες. Οι χολιγουντιανές παραγωγές, κάποιες φορές καταλήγουν σε αποτυχημένες ταινίες, που στο τέλος όταν έρχεται ο λογαριασμός, ο σκηνοθέτης καταλήγει άνεργος και οι ηθοποιοί φροντίζουν να ξεχάσουν γρήγορα τις ταινίες αυτές που έχουν παίξει.

Η κατασκευή Πραγματικότητας δεσμεύει τους εμπνευστές της στο να έχουν μόνο νίκες. Η ήττα δεν συμπεριλαμβάνεται στο οδηγό κατασκευής και η μοιραία συνέπεια μιας τέτοιας εκδοχής είναι  ο δημιουργόςνα θαφτεί με το δημιούργημα του. Η αρχαία Αίγυπτος που δοξάζεται για τις κατασκευές της, κάτι μπορεί να διδάξει περί του θέματος. !!!

Στρεβλώσεις.

 

Αν υποθέσουμε, ότι μέσα σε μια κοινωνία θα πρέπει να πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις, για να κινείται αυτή η κοινωνία σε κάποια ικανοποιητικά πλαίσια ευημερίας, είναι απαραίτητο να γίνουν συγκεκριμένοι αυτοί οι παράγοντες, που εμποδίζουν την ευημερία της κοινωνίας. Σκόρπιες διαπιστώσεις περί του θέματος, υπάρχουν διάχυτες μέσα στη σκέψη των πολιτών του κοινωνικού ιστού, που όλες στριμώχνονται στενάχωρα, είναι αλήθεια, γύρω από την μαγική λέξη Οικονομία.

 Η Οικονομία πάντοτε ταλάνιζε τους ανθρώπους και κατόρθωσε σιγά-σιγά να  προσδέσει σχεδόν τα πάντα στο άρμα της, για να φτάσουμε στη τωρινή περίοδο, που όταν μιλάμε για ικανοποιημένους ανθρώπους, να μιλάμε για ανθρώπους, που αποκλειστικά είναι ικανοποιημένοι οικονομικά και μόνο. Είναι μια στρατηγική νίκη αυτή της Οικονομίας, που υποστηρίχτηκε με όλα τα μέσα, θεωρητικά και πρακτικά, που διέθετε και κατόρθωσε να καταστήσει τον εαυτόν της, σαν την κεντρική επιδίωξη όλων των ανθρώπων. 

Το σύστημα που διοικεί την κοινωνία έχει ως ένα από τους βασικούς του πυλώνες την Οικονομία, που την θεωρεί το μεγαλύτερο του όπλο, για να υπάρχει, αλλά και να κινεί όλα εκείνα, που θεωρεί, ότι οφείλουν να κινηθούν. Ότι υπολείπεται, δίχως να καταργείται, απαξιώνεται σταδιακά και αποκτά εκ των πραγμάτων μια δευτερεύουσα σημασία. Σήμερα σε ότι και να αναφερθείς συνήθως δέχεσαι την ερώτηση:  πόσο κοστίζει οικονομικά, αν μπορεί να υποστηριχτεί οικονομικά, ποιον θίγει οικονομικά, πως θα το προωθήσουμε  οικονομικά, ποιος θα πρέπει να το υποστεί στο τέλος οικονομικά. Όλες οι πλευρές της ζωής αξιολογούνται με γνώμονα την οικονομική τους επάρκεια. Οι ίδιοι οι άνθρωποι ανεβάζουν την αξία τους στο χρηματιστήριο της Οικονομίας , αν είναι οικονομικά εύρωστοι, αντιθέτως η μετοχή της ύπαρξης τους δεν έχει πολλή αξία, αν η τσέπη τους είναι άδεια και συνήθως τρύπια από τα απελπισμένα δάκτυλα τους, που διαρκώς την πασπατεύουν δίχως ελπίδα να βρουν κάτι μέσα της. 

Η αποδοχή της Οικονομίας είναι καθολική, όχι μόνο τοπικά, αλλά και πλανητικά, αν βεβαίως εξαιρέσουμε κάποια χωριά μέσα στις ζούγκλες, που δεν την έχουν ακούσει και δεν γνωρίζουν τις επιδράσεις της μέσα στη ζωή τους. Όμως, πόσο θα αντέξουν να ζουν έξω από το βασίλειο της; Μάλλον λίγο ακόμα, διότι η Οικονομία διαθέτει το χάρισμα να καταλαμβάνει τον ένα χώρο μετά τον άλλον με χαρακτηριστική άνεση και να τους συνδέει στη συνέχεια όλους, με τρόπο καθοριστικό. Όπως όλες οι αδηφάγες κινήσεις, δεν μπορεί να ανεχτεί να συνυπάρχει αλλά  θέλει να κυριαρχεί διαβρώνοντας οτιδήποτε υπάρχει γύρω της.

Μπορούν οι κοινωνίες να ευημερήσουν με κεντρικό άξονα της ζωής τους την οικονομία ; Στη πραγματικότητα το ερώτημα έχει απαντηθεί : Όχι. Όσο στενεύει η ευημερία μιας κοινωνίας γύρω από ένα παράγοντα, πολύ περισσότερο όταν εξαρτάται αποκλειστικά από αυτόν, ένα πλήθος από τις  πλευρές της κοινωνικής ζωής διαστρεβλώνονται. Οι εντάσεις που αναπτύσσονται μέσα από τις οικονομικές ανισότητες απλώνουν την επήρεια τους σε περιοχές που φαινομενικά δεν εξαρτώνται άμεσα από οικονομικούς παράγοντες. Αυτές οι περιοχές έχουν ενδιαφέρον.

Όσο πιο δύσκολα ο άνθρωπος μπορεί να έχει μια ανεκτή διαβίωση, δηλαδή να μπορεί να κερδίσει την επιβίωση του δίχως αυξημένο άχθος και με περιορισμένο κέρδος, τόσο η ευχαρίστηση για αυτό που κάνει μειώνεται. Μια αντίδραση που επιβεβαιώνει την διαπίστωση αυτή είναι η λεγόμενη Μεγάλη Απόσυρση. Πλήθος ανθρώπων σε μια πολύ γόνιμη ηλικία για εργασία,  παραιτούνται από τις δουλειές τους με σκοπό να μην επανέλθουν ποτέ. Αυτή η κίνηση που συμβαίνει σε χώρες όπως η Αμερική, στη Γαλλία στη Γερμανία, αλλά και στη Κίνα, μάλιστα στη Κίνα η αντίδραση αυτή έχει τον χιουμοριστικό μότο ”Είμαι ξαπλωμένος”, δηλώνει ότι η μισθωτή  εργασία παρόλη την αναγκαιότητα της,  έχει αρχίσει να μην ελκύει μια σημαντική μερίδα ανθρώπων- τους υπολογίζουν γύρω στα 25 εκατομμύρια-  και πως θα μπορούσε άλλωστε. Όσοι γνωρίζουν τα περιβάλλοντα εργασίας, τα γνωρίζουν όλοι αναγκαστικά, αντιλαμβάνονται ότι οι συγκρούσεις ανάμεσα στους διευθύνοντες και στους εργαζόμενους και η πίεση που ασκείται από τους μεν στους δε είναι αφόρητη. Στο όνομα της παραγωγικότητας όλοι αναγκάζονται να αυξάνουν τις ώρες που δουλεύουν μέσα σε μια συνεχή πίεση. Αλλά και η σχέση μεταξύ των εργαζομένων δεν είναι καλύτερη, μια που ανταγωνισμός που μοιραία προκαλείται,  δημιουργεί συνεχώς προστριβές. Το γεγονός ότι γίνεται όλο και πιο δύσκολο να βρει κάποιος δουλειά έστω και με διαρκώς χειρότερους όρους και αμοιβές, κάνει τα πράγματα δυσβάσταχτα. Αλλά και όταν εργάζεσαι ίσως με περισσότερο ανεκτούς όρους, αυτό δεν σου εξασφαλίζει ότι μπορείς να ζεις χωρίς άγχος, γιατί οι συνθήκες ζωής σου ποτέ δεν βελτιώνονται. Τα ιδιωτικά χρέη αυξάνουν συνεχώς, είτε επειδή το κόστος ζωής αυξάνει, είτε από τις άστοχες επιλογές των ανθρώπων, που για να "τραμπάρουν" την ανία της ζωής τους, καταναλώνουν αλόγιστα.

Η Οικονομία επιβάλλει μια μηχανιστική, μονοδιάστατη σχέση ανάμεσα στους ανθρώπους και στο κόσμο  μέσα στο οποίο ζουν, που καθορίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό, τον τρόπο που βλέπουν αυτές τις σχέσεις αλλά και τον κόσμο. Στη τελική καταλήγει σε μια θλιβερή πεζότητα, που αποσαθρώνει τις ζωντανές δυνάμεις της ζωής. Ο Homo-economicus βασιλεύει σε μια περιοχή που κυριαρχείται από το Κενό.  

Αυτό δημιουργεί μια δυσάρεστη ψυχολογία που δεν είναι ιδιαίτερα εμφανής, ούτε λάμπει στα φώτα της δημοσιότητας. Οι άνθρωποι γίνονται ολοένα πιο νευρικοί, απαισιόδοξοι, εριστικοί, ανταγωνιστικοί, με λιγότερη αισιοδοξία στη ζωή τους. Μια κατάσταση που μεταφέρεται αναπόφευκτα μέσα στις οικογένειες και στις σχέσεις με το κοντινό τους περιβάλλον. Οι σχέσεις των ανθρώπων διαρρηγνύονται πολύ ευκολότερα πλέον και σαν αυτό να μην ήταν αρκετό, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τα εγκλήματα και η ενδο-οικογενειακή βία είτε ανάμεσα σε συζύγους , είτε των γονέων προς τα παιδιά.

Ένα άλλο σύμπτωμα είναι ότι ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται την βοήθεια ψυχολογικής υποστήριξης και εξαρτώνται είτε από ναρκωτικές ουσίες, είτε από χάπια για να μπορέσουν να υπάρξουν. Τα φαινόμενα ακραίας βίας στα σχολεία στη Αμερική, από ανθρώπους που ξαφνικά “ξεφεύγουν”, γίνονται ολοένα και πιο συχνά. Όμως δεν χρειάζεται η Αμερική μόνο ως παράδειγμα για να διαπιστώσουμε ότι κάτι άσχημο τρέχει, μια που η εγκληματικότητα στη καθημερινή ζωή έχει αποκτήσει περίοπτη θέση και με πολλά θύματα. Συχνά είναι τα περιστατικά δολοφονιών ανάμεσα στο υπόκοσμο, τα οποία όμως δεν σταματούν εκεί , αλλά αγγίζουν όλες τις περιοχές του κοινωνικού ιστού. Το Κενό που αισθάνεται ο σημερινός άνθρωπος, τον οδηγεί στη αυτοκαταστροφή και στο έγκλημα. 

Ποτέ οι κοινωνίες των ανθρώπων δεν ήταν ιδιαίτερα ήρεμες , ούτε ξαφνικά σήμερα ανακαλύψαμε ότι ο άνθρωπος έχει μια σκοτεινή όψη που όσο την τροφοδοτεί κάνει το γύρω του περιβάλλον δυσβάσταχτο. Όμως θα πρέπει να αναλογιστούμε, αν όπως μας διαβεβαιώνουν, ότι ο πολιτισμός προοδεύει, πως είναι δυνατόν να αυξάνουν αντί να βελτιώνονται οι αρνητικές του πλευρές. Διότι δεν μπορεί να συμβαίνουν και τα δύο ταυτόχρονα, εκτός αν θέλουμε να κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας. Το πιο πιθανόν είναι, ούτε ο πολιτισμός να καλυτερεύει, αλλά ούτε και οι εγγενείς παθογένειες να εξαλείφονται είτε σε προσωπικό, είτε σε κοινωνικό επίπεδο. Κάποιο θέμα φαίνεται να υπάρχει.

Για όλα αυτά ευθύνεται η Οικονομία θα ρωτήσει κάποιος και θάχει το δίκιο του. Όχι δεν ευθύνεται απευθείας η ίδια, παρόλο που την στήσαμε στο τοίχο. Όμως κατά κύριο λόγο λόγο ευθύνεται ο τρόπος που την χειριζόμαστε και ο τρόπος κυρίως που την χειρίζονται όσοι την έχουν θεοποιήσει και την έχουν καταστήσει το κυρίαρχο ζήτημα της ζωής. Η Οικονομία χρειάζεται για να ρυθμίζει την λογιστική πλευρά της ζωής και όπου αυτή είναι αναγκαία. Δεν μπορεί να ρυθμίζει την ίδια τη ζωή και μάλιστα στο σύνολο των πλευρών της. Αυτό αποτελεί στρέβλωση και στρεβλώσεις σε τέτοιο επίπεδο έχουν συνέπειες, που οφείλουμε να τις λαμβάνουμε σοβαρά υπόψιν για τις συνέπειες τους.

Επειδή είμαστε ενάντια στη πρωτοκαθεδρία της Οικονομίας στη ζωή, δεν σημαίνει ότι αυτό που συμβαίνει μπορούμε να το αλλάξουμε είτε αυτόματα είτε να μετακινήσουμε το σημείο συναρμογής του κόσμου προς διαφορετική κατεύθυνση. Ο ασφυκτικός κλοιός της Οικονομίας στο υπάρχον σύστημα αξιών, μας εξαρτά σε μεγάλο βαθμό ακόμα και και όταν προβάλλουμε αντίσταση. Μπορούμε όμως να μετακινήσουμε, στο βαθμό που θέλουμε, την προσωπική μας ματιά σε άλλες περιοχές της ύπαρξης, που για χρόνια παραμένουν υποτιμημένες, ενώ είναι περισσότερο ουσιώδεις για το ευ ζην μας .

Όταν στρέφουμε την ματιά μας σε μια τέτοια κατεύθυνση, όλα φαίνονται ελλιπή,  απέναντι σε μια όλο και πιο δυσάρεστη κοινωνική ασθένεια, ενώ τελικά  μπορεί να μην είναι έτσι.

Η ίδια η ύπαρξη της ζωής είναι από μόνη της τέτοια περιοχή, που μάλιστα μας καλεί, απλώς, να την απολαύσουμε. Η πιο ανεπαίσθητη απειλή να την χάσουμε, μας σπρώχνει να την εκτιμήσουμε, ακόμα και όταν αυτός ο έρωτας μεταξύ μας φαίνεται να εξασθενεί. Μέσα στη ζωή υπάρχει η χαρά της δημιουργίας, τα χαμόγελα, τα χάδια, η αποκρυπτογράφηση του αγνώστου, τα φιλιά, η γνώση, η αθωότητα της ματιάς, που αποκαλύπτει κρυμμένους κόσμους, η αγάπη που γλυκαίνει την καρδιά και δεν ζητά ανταπόκριση, οι έρωτες, η επικοινωνία, ο στοχασμός του αιώνιου, η περιπλάνηση στα σοκάκια, η ανεμελιά, η βοήθεια που μας απάλυνε τον πόνο, όταν δεν το περιμέναμε, οι φίλοι που ευγενικά μας συντροφεύουν, το διάβασμα ενός βιβλίου, που μας άνοιξε κόσμους, η ενατένιση των ουρανών, η μυρωδιά των λουλουδιών. Τόσα και τόσα που υπάρχουν μέσα στο κόσμο και που δίχως αυτά θα ήταν ένα νεκρός κόσμος λογιστικής , αλλά δίχως την μαγεία να τον μετουσιώνει. Όλα αυτά  και πολλά άλλα τα προσπερνάμε βιαστικά, πολλές φορές τα υποτιμούμε κιόλας, νομίζοντας ότι η δυνατότητα που θα μας προσφέρει μια οικονομική άνεση, θα μας κάνει περισσότερο ευτυχισμένους. Αμφιβάλλω, μια που όσοι την  κυνηγούν, είναι σαν να κυνηγάνε ένα καρότο δεμένο στη ουρά ενός λαγού και βλέπουν να περνάνε από την ζωή και αυτή να τους χαμογελά θλιμμένα.

Εντέλει, πίσω από τα οικονομικά καπρίτσια και αυτούς που τα πρακτορεύουν υπάρχουν άνθρωποι, άνθρωποι που δεν θέλουν να ζουν σε φασματικούς κόσμους, αλλά σε μια ζωή με ουσία.

Εν υπνώσει.

 

Ενώ ο κόσμος αλλάζει, πλάθοντας την μορφή που θα πάρει τα επόμενα χρόνια, είναι σίγουρο ότι αλλάζει ερήμην των κατοίκων του. Οι κάτοικοι αυτού του κόσμου, όλοι μας δηλαδή έχουμε επιλέξει με “σύνεση” την στάση του θεατή . Θεατές της ζωής μας και της ζωής που διαμορφώνεται για μας, από κάποιους που ενώ είναι και αυτοί κάτοικοι του κόσμου, μοιάζουν με αποσπασμένες φιγούρες, που φαίνεται να έχουν αναλάβει τον ρόλο της διαμόρφωσης του κόσμου και της ζωής μας. Από που έχουν αντλήσει αυτό το δικαίωμα, είναι μια ιστορία που φαίνεται να χάνεται στα βάθη του χρόνου και ίσως κάποιοι ιστορικοί του μέλλοντος θα δώσουν φανταστικές εξηγήσεις κάποια στιγμή. Επί του παρόντος κανέναν δεν απασχολεί το συγκεκριμένο ζήτημα, μια που η εξουσία κάποιων ανθρώπων να αποφασίζουν στο όνομα όλων των υπολοίπων, δίχως να δίνουν λογαριασμό σε κανένα, θεωρείται αυτονόητο μια που ποτέ δεν ήταν διαφορετικά. Συνήθως είναι αυτά τα “αυτονόητα” που είναι ο καθοριστικός παράγοντας που οδηγεί στους πόνους και στις καταστροφές. Ποιος όμως θα κρίνει τέτοια πράγματα; Σίγουρα όχι ο θεατής της ζωής. Ο θεατής ζει με την ενοχή, ότι κάποτε παραχώρησε το δικαίωμα για τον έλεγχο της ζωής του σε άλλους, επειδή του φάνηκε πιο βολικό, τον απάλλασσε από ευθύνες και δυσκολίες που δεν ήθελε να έχει στο κεφάλι του. Είτε επειδή σε καίριες στιγμές πήρε την λάθος απόφαση και στη συνέχεια βαρέθηκε να την διορθώσει. Οι δικαιολογίες πάντοτε υπάρχουν εκεί για να απαλλάξει κανείς τον εαυτόν του από τις ενδεχόμενες ευθύνες που θα μπορούσε να έχει. Όμως όσες ευθύνες μπορεί να έχει το θύμα, είναι άδικο να τις εξισώνουμε με τις ευθύνες που κατέχει ο σκηνοθέτης -θύτης, που και την πρόθεση έχει, αλλά και τα μέσα για να επιτελέσει το έργο που έχει επιλέξει.

Τον κόσμο λοιπόν, με την ταπεινή μας γνώμη, τον αλλάζουν, τον διαμορφώνουν κατά το δοκούν, όσοι κατέχουν την δύναμη για να το κάνουν, μια δύναμη που εντέλει τους έχει παραχωρηθεί και ο τρόπος που την χρησιμοποιούν, αποσκοπεί μόνο στο δικό τους όφελος. Όποιος έχει διαχειριστεί υπερβολική δύναμη, γνωρίζει πολύ καλά την γοητεία της και το πόσο δύσκολο είναι να την απαρνηθεί. Γνωρίζει επίσης, ότι η δύναμη έχει αυξητική τάση, ποτέ δεν σου αρκεί όση έχεις, πάντοτε επιδιώκεις περισσότερη και ότι στο χώρο της δύναμης οι συνέπειες των πράξεων σου πάντοτε δικαιολογούνται ανεξάρτητα από τις συνέπειες που αυτές μπορεί να έχουν. Ο όρος “παράπλευρες απώλειες” που πολύ συχνά και με ευκολία χρησιμοποιείται, συμπυκνώνει συγκεντρωτικά την αντίληψη ότι τη δράση μου είναι σίγουρο ότι θα την “λουστούν” με δραματικό τρόπο κάποιοι που δεν θα ευθύνονται και δεν θα έχουν καμιά συμμετοχή. Αυτό μπορεί και να σημαίνει θανάτους αθώων, ξεσπιτώματα, καθήλωση στη φτώχεια, διάχυση φόβου, μιζέρια, δυστυχία και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κάποιος ή κάποια. Από την σκοπιά του δρώντος δυνατού, αυτό πάντοτε γίνεται για κάποιο καλύτερο μέλλον, που ποτέ δεν έρχεται,μια που κανένα καλύτερο μέλλον δεν μπορεί να οικοδομηθεί πάνω σε δράματα. Μέσα στο καλύτερο μέλλον, που είναι σχεδιασμένο μέσα στο μυαλό του ανθρώπου που κατέχει δύναμη και είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του, κρύβεται η μελλοντική εξασφάλιση της δύναμης του, πράγμα που αφορά μόνο τον ίδιο και κανένα άλλον. Διότι η δύναμη δεν οφείλει να μοιράζεται, αλλά να κατέχεται σε ποσότητα. Την δύναμη δεν την ενδιαφέρει η ποιότητα μια που η ποσότητα αποτελεί την κυρίαρχη αξία της.

Η εξουσία της δύναμης κυρίως ασκείται πάνω σε ανθρώπους, σε ανθρώπους που είναι λιγότερο δυνατοί. Στη εποχή μας αυτή η δύναμη έχει αποκτήσει τόσες δυνατότητες, που αποτελεί ατύπως κλάδο της επιστήμης. Κυριολεκτικά μιλώντας, συμπεριλαμβάνει όλες τις υπόλοιπες επιστήμες προς όφελος της και εύκολα θα μπορούσε να ειπωθεί, ότι όταν χρησιμοποιούμε τον όρο επιστήμη εννοούμε αυτή. Αυτό όμως δεν χρειάζεται να το λέμε φωναχτά γιατί η εξουσία της δύναμης, ούτε θέλει να το παραδεχτεί αλλά δεν την συμφέρει και να το παραδεχτεί. Φροντίζει να είναι ταπεινή, μια που η ταπεινότητα την εξυπηρετεί σε μεγάλο βαθμό, επειδή έτσι μπορεί να δίνει έμφαση στις προθέσεις της που υποτίθεται αφορούν το κοινό καλό που ισχυρίζεται ότι εξυπηρετεί. Έχει ανάγκη η εξουσία της δύναμης να εξωραΐζει την δράση της με ένα χαρακτήρα υπερασπιστή του καλού, του δίκαιου και του ωφέλιμου για την ευρύτερη κοινωνία. Την κάνει να φαίνεται ομορφότερη στα μάτια της αλλά και στα μάτια των υπηκόων της. Διότι μέσα από τις ψευδαισθήσεις αυτών που εξουσιάζει αντλεί την δύναμη της. Όσο αυτές οι ψευδαισθήσεις διατηρούνται και επιφέρουν με την σειρά τους αντιπαραθέσεις, διαμάχες, διαιρέσεις ανάμεσα στου υπηκόους, η εξουσία της δύναμης δεν απειλείται από τίποτα. Αντίθετα μπορεί να συνεχίζει απρόσκοπτα το έργο της και να ισχυροποιεί την θέση της.

Αφού κάναμε κάποιες υποτυπώδεις νύξεις για την εξουσία της δύναμης ,ας ασχοληθούμε διακριτικά με το παρόν. Που βρισκόμαστε ; Σε μια καινούργια διευθέτηση των ορίων της εξουσίας των μεγάλων δυνάμεων, σε ένα πόλεμο στη Ουκρανία ,που έχει άμεση σχέση με αυτή την διευθέτηση,σε μια έξαρση πανδημιών, σε μια ενδεχόμενη κλιματική αλλαγή, σε μια αυξανόμενη οικονομική κρίση, σε ενδεχόμενη επισιτιστική κρίση,σε ενεργειακή κρίση. Όλα αυτά σε απόλυτη συνάρτηση του ενός με το άλλο. “Είμαστε μια ωραία κατάσταση δηλαδή”.Συγχρόνως κάποιοι μιλούν για την μεγάλη επανεκκίνηση του κόσμου με την βοήθεια και της τεχνολογικής ανάπτυξης, ενώ για πρώτη φορά τίθεται ζήτημα και αναβάθμισης του ανθρώπου, επίσης μέσω της τεχνολογίας. Οι ιερείς της silicon valley στα φόρτε τους, ονειρεύονται τον κόσμο του κοντινού μέλλοντος, με ανθρώπους, που δεν θα είναι ακριβώς άνθρωποι, έτσι όπως τους ξέρουμε μέχρι τώρα. Χαράς ευαγγέλια δηλαδή για όσους περιμένουν με αδημονία, ότι θα παρατείνεται η ζωή τους, θα εξαλειφτούν ασθένειες και ότι θα ζουν σε ένα κόσμο, όπου τα πάντα οργανωμένα από την τεχνολογία, μέσω της τεχνολογίας και για την δόξα της τεχνολογίας. Ο μελλοντικός μεταάνθρωπος θα είναι πολύ ικανοποιημένος με την τεχνο-ζωή του, που θα οργανώνεται συγκεντρωτικά και με ακρίβεια. Όλα αυτά βέβαια στο βαθμό που κατορθώσουμε να αποφύγουμε κάποια πυρηνική καταστροφή από τις κόντρες των υπερδυνάμεων.

Δεν είναι και πολλά όλα αυτά αν τα σκεφτείς,θα μπορούσαμε και να πούμε χαριτολογώντας, ενώ μας έχει σηκωθεί η τρίχα κάγκελο. Υπάρχουν και άλλα που δεν κάνουν τόσο αισθητή την παρουσία τους, όχι γιατί δεν είναι σημαντικά, αλλά επειδή ανήκουν στη παρανοϊκή ιδιαιτερότητα των “ευτυχισμένων” πολιτών.

Το περίεργο είναι ότι όλα αυτά τα ζούμε με μια παγερή απάθεια, σαν να συμβαίνουν κάπου αλλού, σε κάποιο παράλληλο σύμπαν. Έχουμε χάσει την οποιαδήποτε αντίδραση μας στη φρίκη που μας περιβάλλει, όταν δεν την καλλωπίζουμε με ευγενείς φανφάρες για να μπορέσουμε να την καταπιούμε. Καταλαβαίνεις ότι ενοχλείς όταν τα αναφέρεις και απομονώνεσαι όταν επιμένεις να θέλεις να τα συζητήσεις. “Ας πούμε κάτι ευχάριστο” είναι η ευγενική άνω τελεία για να πάμε παρακάτω και να ξεχάσουμε προσωρινά εκείνο που μας βγάζει από την αμηχανία μιας κουβέντας, που καλό θα ήταν να λάβει τέλος. Στη πραγματικότητα, όσοι μιλάνε για αυτά και όσοι δεν θέλουν να μιλήσουν, μοιράζονται την ίδια αδυναμία, μια που μας έχει αφαιρεθεί και έχουμε αφαιρέσει οι ίδιοι από τον εαυτόν μας, την δυνατότητα μιας ουσιαστικής ανταπόκρισης.

Τα νήματα του κόσμου κινούνται από άλλους . Αυτοί κάνουν τους δικούς τους πολέμους, με τους δικούς του σκοπούς και διαμορφώνουν τον κόσμο με την δική τους θέληση. Εμείς είμαστε οι “παράπλευρες απώλειες” μιας διαδικασίας, που γίνεται στο όνομα μας, υποτίθεται για την δική μας ευημερία, αλλά χωρίς εμάς. Μιας που τίποτα από όλα αυτά δεν ήταν πραγματικά, αυτό που θέλαμε. Αλλά που όμως ποτέ δεν κατορθώσαμε να αρθρώσουμε τον δικό μας λόγο, το δικό μας έργο. Πάντα Θεατές στο έργο κάποιων άλλων,που μας έπεισαν ότι το έργο τους ήταν πιο σημαντικό από το δικό μας.

Διάγουμε εν ύπνω !!

Το “πανηγύρι” των τρελών.

 

Ενώ ο πόλεμος δεν είναι μια, γενικώς, αποδεκτή κατάσταση, ιδιαίτερα στο ευρύ πληθυσμό, στη πραγματικότητα ποτέ δεν έπαψε να συντροφεύει κάθε ιστορική φάση της ανθρωπότητας. Κάθε φορά κοιτώντας προς τα πίσω, οι άνθρωποι μιλούσαν με φρίκη για την ύπαρξη του και για τον ατελείωτο πόνο που αυτός άφηνε εκεί που έκανε την εμφάνιση του. Ακόμα και για τους νικητές των πολέμων, ο πόλεμος δεν ήταν αποδεκτή κατάσταση, που θα έπρεπε κανονικά να είχε αποφευχθεί, αν είχε υπάρξει μεγαλύτερη σύνεση, όταν αντικειμενικά φαινόταν ότι ήταν αναπόφευκτος. Βέβαια, ούτε οι στρατοί ποτέ καταργήθηκαν, ούτε όπλα έπαψαν να κατασκευάζονται σε θηριώδεις ποσότητες, ούτε κανείς ποτέ μείωσε τους εξοπλισμούς του σε αυτά. Αντιθέτως, η βιομηχανία του πολέμου ποτέ δεν έπαψε να ανθεί, κατασκευάζοντας ολοένα και πιο σύγχρονα όπλα καταστροφής. Όπλα που η εμβέλεια τους και η δυνατότητα που έχουν να καταστρέψουν τον πλανήτη συνεχώς βελτιώνεται σε τέτοιο βαθμό, που προκαλεί απορία, που ακόμα εξακολουθούμε να υπάρχουμε ως πολιτισμός. Βασικά είμαστε ένας πολιτισμός που κυρίως εστιάζεται στη καταστροφή και στο πως αυτή μπορεί να είναι ολοένα και πιο ριζική. Όμως, υποκριτικά μιλάμε όλοι με την φρασεολογία της ειρήνης, μιας ειρήνης που υπάρχει σαν ιδέα στα κεφάλια λίγων ιδεαλιστών, που ολοένα και λιγοστεύουν. Είναι μια μάσκα αυτή η φιλολογία περί ειρήνης, που χρησιμεύει για να κρύβει την ανάγκη μας για πόλεμο, για την επιβολή της ισχύος μας απέναντι σε οτιδήποτε μας αντιστέκεται. Φύση, ζώο ή άνθρωπος, ο ίδιος ο πλανήτης στη ανάγκη. Αλλά και στο διάστημα, που στοχεύουμε, ως κατακτητές θέλουμε να πάμε, κραδαίνοντας τα όπλα μας και ο θεός βοηθός για εκείνον που θα βρεθεί στο δρόμο μας.

Τα αίτια που ένας πόλεμος ξεσπά είναι πάντα μπερδεμένα .Σχετίζονται με το ποιος τα αναλύει και τα συμφέροντα που υποστηρίζει. Για χρόνια μετά οι ιστορικοί προσπαθούν να διευκρινίσουν το γιατί και το πως . Συνήθως οι νικητές των πολέμων εξηγούν καλύτερα από τον καθένα τους πολέμους .Είναι γιατί το ίδιο το αποτέλεσμα, η νίκη τους δικαιώνει. Οι ηττημένοι ζουν με το βάρος της ήττας. Δέχονται μοιρολατρικά τις συνέπειες και τις ποινές που τους επιβάλλουν οι νικητές. Με κάποιο τρόπο οι εξηγήσεις πια δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον και ο πόνος που έχει προκληθεί θάβεται στη καρδιά του καθενός και στα νεκροταφεία των πεσόντων. Οι νικητές κοιτούν με υπερηφάνεια αυτά τα νεκροταφεία και οι ηττημένοι με αγανάκτηση και οργή. Κανείς δεν ξεχνά την ήττα του, οι νικητές όμως έχουν γιορτές που τιμούν την νίκη τους. Όσοι “φιλοξενούνται” μέσα στους τάφους των νεκροταφείων, δεν έχουμε μάθει τι σκέφτονται για την θυσία τους. Συνήθως είναι νέοι άνθρωποι που δεν πρόλαβαν να χαρούν την ζωή τους, τους έρωτες τους . Η ζωή τους έγινε παρανάλωμα στη δίνη των οραμάτων, των συμφερόντων, των αξιών και των εντολών ανθρώπων που ποτέ δεν γνώρισαν. Αυτοί με κάποιο τρόπο τελεσίδικο αποφάσισαν την διάρκεια της ζωής τους.

Κάθε φορά που τελειώνει ένας πόλεμος, υπάρχει μια περίοδος ειρήνης . Σε αυτό το διάστημα, όλοι λένε, ότι για να διαρκέσει αυτή η ειρήνη πρέπει να προετοιμάζεσαι όσο καλύτερα μπορείς για ένα ενδεχόμενο πόλεμο. Έτσι κανείς δεν πρέπει να εφησυχάζει. Οι βιομηχανίες των όπλων είναι εκείνες που γενικά δεν έχουν καλή σχέση με την ειρήνη. Ο καθένας που κάνει μια δουλειά ,πρέπει να την φροντίζει ειδάλλως κάποια στιγμή μπορεί να βρεθεί στο δρόμο και να πεινάσει. Τα εργοστάσια που παράγουν όπλα, το ξέρουν αυτό πολύ καλά. Είναι οι αόρατοι πατρόνες των πολέμων, πάντα στο απυρόβλητο,αλλά και διαρκώς χρήσιμοι σε όλους εκείνους που βλέπουν τις διενέξεις τους να επιλύονται με τον πόλεμο. Είναι αλήθεια, ότι οι πόλεμοι είναι μια καλή ευκαιρία στο να βγάλεις καλά χρήματα. Οι ευκαιρίες πρέπει να αξιοποιούνται με κάθε τρόπο. Άλλωστε ο πόλεμος είναι ένα πανάρχαιο παιγνίδι ισχύος και η επιβεβαίωση αυτής της ισχύος είναι ένα πολύ δυνατό κίνητρο για να επιχειρήσεις πολέμους. Σε αυτό το επίπεδο των επιλογών,ο σκοπός αγιάζει και τα μέσα, αρκεί να είσαι ο νικητής, για αυτό σε ένα πόλεμο όλα μα όλα επιτρέπονται αρκεί να νικήσεις. Ο νικητής δικαιώνεται χωρίς δεύτερη κουβέντα.

Ο καλύτερος πόλεμος, σύμφωνα με την φιλοσοφία του πολέμου, είναι εκείνος που που έχεις νικήσει δίχως να δώσεις μάχη. Αυτός είναι ένα πόλεμος που ο εχθρός έχει ήδη χάσει δίχως να το έχει καταλάβει. Η ευφυΐα των στρατηγών κερδίζει ένα τέτοιο πόλεμο. Δεν φαίνεται να έχει υπάρξει μέχρι τώρα ένας τέτοιος πόλεμος. Αντίθετα, αυτό που έχουμε γνωρίσει, είναι πολέμους όπου “οι σφαίρες πέφτουν σαν το χαλάζι” δυστυχώς σε σώματα ζωντανών ανθρώπων. Μας ενοχλεί αυτό; Ναι μας ενοχλεί. Αλλά ποιοι είμαστε εμείς που μπορούμε να σταματήσουμε ένα πόλεμο; Αν είμαστε περισσότερο ειλικρινείς με τους εαυτούς μας μπαίνει και το ερώτημα :θέλουμε να σταματήσει ένας πόλεμος ; Μήπως τελικά δεν θέλουμε και απλώς νομίζουμε ότι θέλουμε ; Γιατί αν θέλουμε γιατί ποτέ δεν το κάνουμε ;

Ίσως γιατί πραγματικά μας αρέσει ο πόλεμος. Ίσως γιατί στη πραγματικότητα όλη η ζωή μας είναι ένας αόρατος πόλεμος που ονειρεύεται ένα πραγματικό πόλεμο, ίσως γιατί δεν είμαστε τόσο φιλήσυχοι όσο θέλουμε να πιστεύουμε. Γιατί τι σημαίνει εντέλει η ειρήνη, σε μια καρδιά που είναι διαρκώς ταραγμένη και δεν μπορεί ποτέ να ησυχάσει και να βρει την ηρεμία της ; Μια κενή λέξη δίχως νόημα.

Αν κάποιοι πιστέψετε ότι είμαι ειρηνόφιλος, κάνετε λάθος. Αν πάλι κάποιοι άλλοι πιστέψουν ότι είμαι υπέρ του πολέμου κάνετε λάθος και εσείς. Δεν είμαι ούτε το ένα ,ούτε το άλλο. Κατά βάση είμαι σε σύγχυση. Μισώ τον πόλεμο ,αλλά δεν τον έχω πετάξει από την καρδιά μου. Μου αρέσει η ειρήνη αλλά δεν μπορώ να την πραγματώσω. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από την εποχή του και από τις κατάρες που την συνοδεύουν. Για αυτό δεν πιστεύω ούτε τα ευχολόγια για την ειρήνη, αλλά ούτε τα γουρούνια του πολέμου που εκπέμπουν τα ψέματα τους και προσπαθούν να με πείσουν για το δίκιο του πολέμου τους. Στη ζωή μου έχω παρακολουθήσει το δράμα των πολέμων από την τηλεόραση, δεν έχω ζήσει τις βόμβες να σκάνε στη γειτονιά μου και τους ανθρώπους να πεθαίνουν δίπλα μου. Έχω ζήσει όμως τον αόρατο πόλεμο μέσα στη καθημερινή ζωή μου, με πολλούς τρόπους και σε πολλές περιπτώσεις έχω συμμετάσχει. Ξέρω λοιπόν ότι κανείς δεν είναι τόσο αθώος και άμεμπτος,προφανώς ούτε και η αφεντιά μου, για να ομιλεί με καθαρότητα. Αν αυτή η καθαρότητα υπήρχε και πλειοψηφούσε, τότε πιθανόν να μην συζητάγαμε για τους πολέμους, αλλά το πως θα μπορούσαμε να κάνουμε την ζωή μας πιο όμορφη και με πιο πολύ νόημα.

Βρισκόμαστε σε επικίνδυνο σημείο και σε αυτές τις στροφές η περίσκεψη είναι απαραίτητη. Δυνάμεις που επιδιώκουν την καταστροφή, επιζητούν την συναίνεση μας στα σχέδια τους. Υπάρχουν ίσως χειρότερα πράγματα και από τους πολέμους. Καλό είναι να κρατάμε τις αποστάσεις μας!!!

Ασκήσεις ψυχραιμίας.

 

Για πάρα πολύ καιρό, οι άνθρωποι του πλανήτη κοιτούσαν με περιέργεια το σκοτάδι να πλανιέται τριγύρω τους. Ανησυχούσαν, αλλά όχι επαρκώς και όχι με δραστικό τρόπο. Απλώς κοιτούσαν σαν κάτι να περίμεναν. Δεν ήξεραν τι θα έβγαινε μέσα από το σκοτάδι. Εύπιστοι όπως ήταν, σκεφτόταν, ότι ίσως και να ανησυχούσαν αδικαιολόγητα. Κάποιες Κασσάνδρες, ύψωναν την φωνή τους και προειδοποιούσαν ότι κάτι κακό έρχεται, όμως ποιος ακούει τις Κασσάνδρες; Κανείς δεν ακούει εκείνους που φέρνουν κακές προβλέψεις και με αυτό τον τρόπο χαλάνε την ησυχία της κοινωνίας, ακόμα και όταν αυτή η ησυχία είναι εξόφθαλμα εύθραυστη. 

Στα λαϊκά στρώματα, που συνήθως υποδέχονται με άσχημο τρόπο, είναι αλήθεια, όλες τις δονήσεις της υπόλοιπης κοινωνίας, η ανησυχία αποκτά νευρωτικές διαστάσεις χωρίς ποτέ να μετουσιώνεται σε μια συνείδηση. Όταν έχεις εκπαιδευτεί για πολύ καιρό να είσαι δούλος, με τον τίτλο του ελεύθερου πολίτη, καταλήγεις να μπερδεύεσαι με τους τίτλους και με την πραγματική σου κατάσταση. Έτσι ακουμπάς για ανακούφιση στη νεύρωση και σε μια ατέρμονη μελαγχολία. Τα πιο προνομιούχα στρώματα της κοινωνίας δεν έχουν χρόνο για να ασχοληθούν με το τι συμβαίνει, γιατί απασχολούνται κυρίως με το κυνήγι του χρήματος, που είναι το κυρίαρχο πάθος του πλανήτη. Ακόμα πιο ψηλά στη ελίτ αυτού του κόσμου, η συνδιαλλαγή με το σκοτάδι έχει γίνει καθημερινή απολαυστική ενασχόληση. Δικαιολογημένα βέβαια, διότι οι πρίγκιπες και οι βασιλιάδες αυτού του κόσμου, ανέκαθεν, το μόνο τους ενδιαφέρον είναι τα εκλεπτυσμένα παιχνίδια της δύναμης, που είναι τα μόνα που τους κρατάνε ζωντανούς και σε διαρκές ενδιαφέρον. Αυτά τα παιχνίδια βρίσκουν τον κατάλληλο χώρο τους μέσα στο σκοτάδι, που εκ φύσεως ευνοεί τα μυστικά, τις ίντριγκες, τις δολοπλοκίες, την συνεχή παραμόρφωση της πραγματικότητας. Είναι ο δικός τους κόσμος, αποκλεισμένος ερμητικά από την υπόλοιπη κοινωνία. Κάποια στιγμή το αποτέλεσμα αυτών των εκλεπτυσμένων παιχνιδιών υλοποιείται μέσα στη κοινωνία. Δυστυχώς, πάντα όχι με τον καλύτερο τρόπο.

Η αποκρυπτογράφηση των σχεδίων της ελίτ, που είναι αποτέλεσμα της έκβασης  που κάθε φορά παίρνουν τα παιχνίδια της, ούτε εύκολη είναι, αλλά  πάντοτε έρχεται με μια εκ των υστέρων διαπίστωση από τον υπόλοιπο κόσμο. Εκδηλώνεται πάντοτε ως τετελεσμένο αποτέλεσμα, που τις συνέπειες του καλείται να τις πληρώσει με ακριβό κόστος η υπόλοιπη κοινωνία και κάθε φορά με πιο επώδυνο τρόπο. Η εξουσία πάντοτε  βρίσκεται δύο βήματα μπροστά, ενώ  η κοινωνία προσπαθεί να αφομοιώσει αυτό που έγινε δύο βήματα πίσω. Οι οικονομικές κρίσεις, που βλάπτουν κυρίως τα εισοδήματα των φτωχών και τους ανανεώνουν την ανασφάλεια και το άγχος σε υπολογισμένες  δόσεις, είναι μια ήπια μορφή αυτής της άτυπης διαδικασίας. Οι ξαφνικοί πόλεμοι σε διάφορες περιοχές του πλανήτη, που παράλληλα δημιουργούν και οικονομικές κρίσεις, ανεβάζουν σε υψηλά επίπεδα την ανησυχία . Δεν γνωρίζουμε τι πραγματικά τους προκάλεσε, ούτε το ποιος τους προκάλεσε, ούτε την έκβαση τους. Αυτό που όμως γνωρίζουμε πολύ καλά είναι την προπαγάνδα που τους συνοδεύει, το αφήγημα που τους ερμηνεύει, τους νεκρούς τους και τους πρόσφυγες, που περνούν μπροστά από τα μάτια μας, με την μορφή εικόνων που μεταδίδουν οι τηλεοράσεις. Αυτό που μας μένει, είναι να ακούμε το θλιβερό τραγούδι του θανάτου και τις ανοησίες αυτών που τον πρακτορεύουν.

Προσφάτως,  επειδή τα προηγούμενα δεν ήταν αρκετά για να μας ταράξουν, μια αμφιλεγόμενη πανδημία έπαιξε ένα πιο δραστικό ρόλο στο να πληγούν πιο άμεσα οι πενιχρές ελευθερίες που έχουμε μέσα στο “εργοτάξιο” της κοινωνίας. Ανακαλύψαμε, ότι η κυριότητα που θεωρούσαμε ότι έχουμε, ως δεδομένη στο ίδιο μας το σώμα, δεν είναι δεδομένη και μπορεί αναιρεθεί ανάλογα με τις περιστάσεις, που αποφασίζουν άλλοι για μας. Ανακαλύψαμε ότι μπορεί εύκολα να μας απαγορευτεί να βγαίνουμε από τα σπίτια μας, να ελέγχεται αυτό που δημοσιεύουμε, ότι πρέπον είναι να ακούμε τις γνώμες των ειδικών  ακόμα και όταν αυτές αντιφάσκουν απροκάλυπτα μεταξύ τους.

Το περίεργο είναι, ότι λογικά, ενώ όλα αυτά θα έπρεπε να μας ενώνουν και να μας κάνουν να σκεφτόμαστε, ότι πραγματικά είμαστε σε αρκετά δύσκολη θέση, ότι δεχόμαστε μια πιο εκλεπτυσμένη και ριζική επίθεση, τελικώς μας διαχωρίζουν. Κάτι σαν μικροί εμφύλιοι πόλεμοι αναπτύσσονται στους κόλπους της κοινωνίας, που καθιστούν εχθρό την απέναντι γνώμη, λες και αυτή η γνώμη είναι η αιτία για τα δεινά που προκύπτουν. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο πραγματικός υπαίτιος να παραμένει αλώβητος και ανενόχλητος στο να συνεχίσει το επικίνδυνο έργο που επιτελεί.

Αυτή η απομάκρυνση συνεχώς από το κέντρο του πραγματικού προβλήματος δίνει την δυνατότητα στο καθένα να πελαγοδρομεί και εντέλει να απομονώνεται, διότι ούτε βελτίωση βλέπει στα υπάρχοντα προβλήματα του, αλλά ούτε πια μπορεί να αναγνωρίσει εκείνο που τον βλάπτει αντικειμενικά. Είναι μια σύγχυση δίχως τέλος, που έχει σαν κύριο αποδέκτη τις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους και την σαφή έλλειψη επικοινωνίας. Η απομόνωση αυτή μας οδηγεί στη διαπίστωση, ότι είμαστε εντελώς αδύναμοι να διαφοροποιήσουμε την κατάσταση μας. Μας αγκυλώνει στη άποψη μας ως το τελευταίο καταφύγιο που θα μας δικαιώσει. Ενώ δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε στο γενικό καταλήγουμε να μην μπορούμε να συμφωνήσουμε και στα επιμέρους. Επειδή μάλιστα οι οποιεσδήποτε αντιπαραθέσεις προσλαμβάνουν μια δυσανάλογη έκταση, συμπαρασύρουν και το επίπεδο του διαλόγου και της λογικής, τα οποία ούτως ή άλλως κατρακυλάνε εδώ και δεκαετίες στη άβυσσο.

Πολλοί διερωτώνται αν όλες αυτές οι κακουχίες, αν και η λέξη κακουχία δεν αποδίδει ακριβώς την πραγματικότητα, στις οποίες μας υποβάλλουν και υποβάλλουμε και εμείς τους εαυτούς μας, θα μπορούσαμε να τις αποφύγουμε. Άλλοι πάλι σκέφτονται μήπως πληρώνουμε κάποιο αμάρτημα που δεν έχουμε καταλάβει. Κάποιο τρίτοι πιστεύουν, ότι στη τωρινή εποχή περάσαμε πολύ όμορφα και τώρα ήλθε η σειρά μας να βιώσουμε τα δυσάρεστα που πέρασαν άλλες εποχές. Κάποιοι τελευταίοι ψάχνουν συνεχώς σε κάποιον να “ρίξουν” την ευθύνη, ανεξέλεγκτα. Κάπου ψηλότερα η ελίτ αυτού του κόσμου, μπορεί ακόμα να χαμογελά, ξέροντας, ότι τίποτα ακόμα δεν μπορεί να την απειλήσει. Αιώνες έργου της εξουσίας έχουν αποφέρει τους καρπούς τους. Διότι η κοινωνία που προ πολλού έχει παραχωρήσει το δικαίωμα να διευθύνει τη ζωή της, αφήνοντας αυτό έργο στα χέρια μιας μειοψηφίας, ούτε ξέρει αλλά ούτε μπορεί να το ανακαλύψει ξαφνικά. Όταν ψάχνει για τα “όπλα” της, αυτά τα όπλα είναι πια στα χέρια των διαχειριστών της, που τα χρησιμοποιούν για το δικό τους συμφέρον.

Το πέρασμα μας από αυτό το κόσμο είναι σύντομο. Ώσπου να καταλάβουμε τι γίνεται, πως πρέπει να κινηθούμε, αν πρέπει να κινηθούμε, αν έχουμε επιλέξει σωστά ή λάθος, βλέπουμε την πόρτα της εξόδου. Κανονικά θα έπρεπε να επιδιώκουμε την ζωή,  όλο και περισσότερη ζωή και όχι να ζούμε με τον κίνδυνο να κρέμεται κάθε μέρα πάνω από τα κεφάλια μας, πνιγμένοι στα χρέη, εραστές του πόνου, υπόδουλοι στα χέρια μιας αχρείας εξουσίας. Ακόμα και όλα αυτά θα μπορούσαν να ήταν ανεκτά, αν μέσα σε όλα αυτά υπήρχε η προοπτική ενός καλύτερου μέλλοντος. Τι καλύτερο μέλλον όμως μπορεί να υπάρξει μέσα στη καταβύθιση στο σκοτάδι; Τι ελπίδα  μπορεί να δημιουργήσει μια πορεία στη μιζέρια; Ένα τέτοιο μέλλον μπορεί μόνο να φαντάζονται με ευχαρίστηση, όσοι το όραμα των διαχειριστών της ζωής μας, έχουν την ψευδαίσθηση, ότι είναι και δικό τους όραμα. Οι υπόλοιποι διαπιστώνουν, ότι ολοένα χάνουν και τα τελευταία υπολείμματα μιας ελευθερίας, που φαίνεται να στερεύει. Η ζωή ως άλγος.

Όσο δεν πέφτει ο ουρανός στο κεφάλι μας, μπορούμε να ελπίζουμε για το φως της συνείδησης.