“Μες στη ζωή δρόμοι ανοίγονται σωρό κι όποιον γουστάρεις τον τραβάς κι όπου σε βγάλει μα είναι κι ένα μονοπάτι πονηρό που πάει ντουγρού στην κατηφόρα τη μεγάλη “
“Το μονοπάτι” είναι ένα πολύ όμορφο λαϊκό τραγούδι. Δεν ξέρω πως μου έσκασε μέσα στη σκέψη μου ξαφνικά, όμως τίποτα στο κόσμο δεν μπορεί να μην συνδέεται με όλα τριγύρω του και έτσι δεν το ψάχνω. Κάποια συνάφεια θα έχει.
Αυτή η ψυχογεωγραφική αντιμετώπιση της ζωής, όπου πολλοί δρόμοι ανοίγονται, αλλά υπάρχουν και μονοπάτια πονηρά που βγάζουν σε μια μεγάλη κατηφόρα, μου αρέσει πολύ. Φαντασθείτε τον εαυτόν σας σε ένα σταυροδρόμι και να ανοίγονται πολλοί δρόμοι και να μην ξέρεις που θα καταλήξουν, όμως κάποιον δρόμο πρέπει να ακολουθήσεις και εσύ ακίνητος και για κάποιες στιγμές σκεπτικός, πρέπει να επιλέξεις δίχως εκ των προτέρων να γνωρίζεις τις συνέπειες της επιλογής σου. Ελεύθερη βούληση μεν,ταξίδι στο άγνωστο δε. Με κάποιο τρόπο όλοι μας έχουμε βρεθεί σε αυτή την κατάσταση κάποια στιγμή στη ζωή μας και τώρα το έχουμε ξεχάσει, γιατί μας έχει απορροφήσει πια ο δρόμος που πήραμε και η αφετηρία είναι μια μακρινή εικόνα που δεν έχει πια καμιά σημασία. Αυτό που έχει σημασία τώρα είναι ο δρόμος που βαδίζουμε και οι ευκολίες και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε μέσα του. Τα οφέλη του και η χασούρα, η χαρά και η λύπη. Μερικές φορές κάποιοι από μας μπορεί να αναπολούν την στιγμή εκείνη στο μεγάλο σταυροδρόμι της ζωής και να ήθελαν να ξαναγυρίσουν εκεί και να έπαιρναν ένα άλλο δρόμο,όμως τώρα πια βρίσκονται σε καινούργια σταυροδρόμια και σε καινούργιες επιλογές και όπως λένε το ποτάμι δεν γυρίζει ποτέ πίσω και εκείνη η αρχική επιλογή φαίνεται ότι δεν μπορεί να αναιρεθεί. Η ζωή μας πήρε τον δρόμο της.
Με το ίδιο τρόπο, κάπως πιο σύνθετο ίσως, επιλέγουν τον δρόμο τους κάποια στιγμή και οι κοινωνίες. Μπορεί να είναι πολύ μεγάλες σε όγκο και εξαιτίας αυτού να είναι πιο αργές στη απόφαση τους στα σταυροδρόμια του χρόνου, όμως και αυτές καλούνται να διαλέξουν το μονοπάτι τους και οι αποφάσεις τους, τις δεσμεύουν, για πολύ μεγαλύτερο χρόνο και με μεγαλύτερες συνέπειες. Όπως και να το κάνουμε όμως, η κατεύθυνση που δίνει η κοινωνία επιλέγοντας ένα δρόμο, επηρεάζει σε κάποιο μέτρο και τους δρόμους που επιλέγει κάποιος ατομικά. Αυτός ο αλληλο-επηρεασμός στις επιλογές δεν είναι πάντοτε ξεκάθαρος, με αποτέλεσμα συνήθως οι ατομικές επιλογές να μην διαφέρουν σε τίποτα από τις επιλογές της κοινωνίας, που δεν είναι και πάντοτε οι ορθές. Όμως, η δυνατότητα μιας ξεχωριστής επιλογής παρόλο που συνεχώς φαίνεται να εξασθενεί, δεν παύει και να υφίσταται εντελώς. Στη πραγματικότητα παρουσιάζεται το φαινόμενο οι άνθρωποι που επιλέγουν κάτι το όλως διαφορετικό να φαίνονται όλο και περισσότερο σαν απόβλητοι από το κοινωνικό ρεύμα, εξ αρχής στο δρόμο που επιλέγουν και να βρίσκονται σε μια άτυπη σύγκρουση με το ευρύτερο κοινωνικό στρώμα. Αυτό πάντοτε συνέβαινε σε μικρή ή μεγάλη έκταση, όμως πλέον το να αποφασίσεις κάτι διαφορετικό από την κοινωνική νόρμα, φαντάζει κάπως σαν να είσαι ο “τρελός του χωριού” και τα εμπόδια που υψώνονται στο δρόμο σου φαντάζουν ανυπέρβλητα. Η επικοινωνία ανάμεσα σε τέτοιους ανθρώπους και στη κοινωνία γίνεται όλως προβληματική και για την κοινωνία που απαιτεί συναίνεση στις επιλογές της και στα άτομα που προασπίζουν τον δρόμο που έχουν επιλέξει. Μην μας πιέζετε, λένε αυτοί οι πρώτοι, διότι θα σκάσουμε, μας έχετε ζαλίσει με την ιδιαιτερότητα σας απαντά αυστηρά η κοινωνία.
Η σύγκρουση αυτή που έχει ένα χαρακτήρα αιώνιου παιχνιδιού, ανάμεσα στη ιδιαιτερότητα και την παγωμένη μορφή, που αρνείται πεισματικά να αλλάξει, πολλές φορές παίρνει απρόβλεπτες διαστάσεις. Στη πραγματικότητα όλα τα πράγματα αλλάζουν συνεχώς, απλώς είναι δύσκολο να παρακολουθήσουμε την αλλαγή τους. Κάποια πιο αργά, κάποια γρήγορα. Επειδή ο χρόνος μας ατομικά είναι περιορισμένος, απαιτούμε οι αλλαγές να γίνονται με γρήγορους ρυθμούς για να μπορέσουμε να τις παρακολουθήσουμε . Αυτό δεν γίνεται πάντοτε εφικτό.
Τώρα θα πρέπει να πούμε με κάποιο τρόπο, τι μπορεί να συμβεί όταν με κάποιο τρόπο πάρουμε “το μονοπάτι που είναι πονηρό και οδηγεί στη κατηφόρα την μεγάλη”. Είτε ως άτομα, είτε ως κοινωνία.
Αυτό που μπορούμε να πούμε αρχικά για την συγκεκριμένη ατυχή επιλογή, και δίχως να χρειάζεται εκλεπτυσμένη σοφία, είναι ότι “την έχουμε κάτσει την βάρκα” αν έχουμε ακολουθήσει το πονηρό μονοπάτι. Βέβαια αυτό ισχύει στο βαθμό που το κατανοούμε,γιατί υπάρχει και η περίπτωση να μην έχουμε πάρει χαμπάρι τίποτα και όλα να μας φαίνονται ωραία και καλά. Πράγμα που μάλλον είναι και το πλέον σύνηθες. Όταν πλέον θα πέφτουμε στο γκρεμό και σαν κάτι καρτούνς θα τινάζουμε τα πόδια μας στο αέρα νομίζοντας ότι μπορούμε να περπατήσουμε στο αέρα, μάλλον θα είναι αργά . Όμως μέχρι να φτάσουμε στο μη περαιτέρω, υπάρχουν αρκετά στάδια που έχουμε να διανύσουμε, στα οποία ακόμα και να δεν μπορούμε να αλλάξουμε ριζικά τον δρόμο που έχουμε ακολουθήσει, τουλάχιστον θα ήταν καλό να προλάβουμε την πτώση από τον γκρεμό.
Υπάρχει κάτι που μας προειδοποιεί ότι “πήραμε τον στραβό τον δρόμο και την εύκολη ζωή”; Νομίζω πως ναι, αν και εφόσον δεν μας έχει καταλάβει σε τέτοιο βαθμό η “τύφλωση” που πλέον δεν κατανοούμε αυτό που συμβαίνει στο εαυτό μας αλλά και γύρω μας. Τι θα μπορούσε να είναι αυτό ρωτάμε όλοι με κάποια αδημονία ;
Πιθανόν να είναι κάποια από αυτά, που θα ειπωθούν παρακάτω, αν και δεν είναι αναγκαστικό να ισχύουν για όλους, κάποιοι μπορεί να προσθέσουν τα δικά τους.
Το πρώτο θα μπορούσε να είναι ένα συνεχές αίσθημα δυσαρέσκειας και ανικανοποίητου, ακόμα και όταν ο βίος μας ή ο βίος της κοινωνίας, δεν φαίνεται να είναι ολοκληρωτικά αποτυχημένος, ως προς αυτά που επιδιώκουμε, όμως δεν φαίνεται να επιτυγχάνει την ευδαιμονία. Δεν μπορούμε να κατακτήσουμε καμιά πληρότητα μέσα από τις κινήσεις μας. Αντιθέτως, η πληρότητα, η ευτυχία ή όπως μπορεί να το πει κανείς, διαρκώς απομακρύνεται από ή την κοινωνία μας σαν ένα άπιαστο όνειρο. Με το που θα διαπιστώσουμε κάτι τέτοιο θα πρέπει να τεθούμε σε επιφυλακή.
Ένα δεύτερο είναι, όταν τα όσα συμβαίνουν γύρω μας μας γίνονται ολοένα και πιο συχνά αδιάφορα. Είναι φορές που ακόμα και έντονα συμβάντα στη ζωή μας, δεν μας προκαλούν κανένα ενδιαφέρον και τα προσπερνάμε σαν να μην συμβαίνουν, παρακολουθώντας τα σαν να συμβαίνουν σε άλλους. Αυτή η αδιαφορία, που ποτίζει σταδιακά την ίδια μας την ζωή, αλλά και την ζωή γύρω μας, δεν είναι καθόλου καλός σύμβουλος.
Επίσης, ένα τρίτο μπορεί να είναι, όταν αυτή η αδιαφορία μπορεί να μετατρέπεται σταδιακά σε ένα άκρατο κυνισμό,που καταλήγει να επιδεικνύουμε μια σκληρότητα έντονου βαθμού,στο εαυτό μας στους γύρω από μας ακόμα και σε αγαπημένα μας πρόσωπα και η κοινωνία μας ανταμείβει με το ίδιο νόμισμα.
Και ένα τέταρτο και τελευταίο, όταν το να συγχωρούμε και να αγαπάμε, σαν ποιότητες μέσα στη ζωή μας και στη ζωή της κοινωνίας, γίνονται λέξεις άγνωστες, που δεν έχουν συγκεκριμένο περιεχόμενο.
Τότε, αν ένα από τα τέσσερα συμβαίνει, πολύ περισσότερο δε, αν συμβαίνουν όλα μαζί, είναι καιρός να αντιληφθούμε, ότι μάλλον το μονοπάτι που ακολουθήσαμε είναι μάλλον εκείνο το μονοπάτι του τραγουδιού, που είναι το “πονηρό” και το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να πατήσουμε τα φρένα, όσο πιο δυνατά μπορούμε, ίσως και να πηδήξουμε από το όχημα που οδηγούμε στην ζωή μας όσο είναι καιρός, γιατί πάμε κατευθείαν στο γκρεμό.
Αν παρόλα αυτά επιμένουμε στο δρόμο μας, είτε επειδή δεν κατανοούμε,είτε επειδή αρνούμαστε να αναιρέσουμε τις επιλογές μας, έστω και στο ελάχιστο, τότε δυστυχώς είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Τα σημάδια είναι πάντοτε εκεί στο δρόμο μας και η αξιολόγηση τους πάντοτε περνάει από την διαύγεια μας.
Αν η αξία που έχει η ζωή μας και η ζωή της κοινωνίας δεν είναι σημαντική για μας, μην περιμένουμε να είναι κατ’ουδένα τρόπο σημαντική, για όσους δυστυχώς επεξεργάζονται τρόπους και μεθόδους να την κάνουν θλιβερή. Γιατί δυστυχώς υπάρχουν και τέτοιοι. Αυτοί έχουν πολύ ξεκάθαρα επιλέξει τον δρόμο τους και ατυχώς ο δικός τους περνάει μέσα από την εξαφάνιση όλων των υπόλοιπων δρόμων !!
