Το τέρμα της γλώσσας της ιδεολογίας.

Ήταν στα μέσα της δεκαετίας του '80, που αρχίσαμε να κατανοούμε ότι οι μεγάλες ιδεολογίες του αιώνα, πέθαιναν. Μεγαλωμένοι σε έναν διαφορετικό κόσμο, μπορούσαμε να κρατάμε εναργείς μέχρι τότε τις ψευδαισθήσεις μας, τα οράματα μας, τις ελπίδες μας για την ανατροπή του υπάρχοντος.

Ο ιδεαλισμός, που μας διακατείχε, μπορούσε ακόμα να συντηρήσει, την προοπτική του διαφορετικού.

Έτσι ενώ τα σημάδια ήταν εμφανή, δύσκολα μπορούσαν να γίνουν συνείδηση. Τα επόμενα χρόνια πέρασαν αναλώνοντας τους εαυτούς μας, λίγο ως πολύ, σε επαναλήψεις και όνειρα ,που εν τέλει πολύ απείχαν από την πραγματικότητα. Πολλοί έβλεπαν το “κακό με δρασκελιές να πλησιάζει” και προσπαθούσαν να το κάνουν αντιληπτό. Όμως προσέκρουαν στις φρούδες ελπίδες του παρελθόντος.

Τα χρόνια πέρασαν και όταν ξεπρόβαλε η κρίση, τα μνημόνια, η πτώση του βιοτικού επιπέδου, οι αυτοκτονίες, η μιζέρια και ο φόβος για το αύριο, ο υπαρκτός κίνδυνος ενός νέου πολέμου, η εικόνα ξεκαθάρισε και κατανοήσαμε, επιτέλους, ότι ζούσαμε σε ένα διαφορετικό κόσμο. Σε αυτόν τον κόσμο, δεν είχαν πια θέση οι ιδεολογίες και τα οράματα, οι ψευδαισθήσεις και οι ιδεοληψίες. Οι αντίπαλοι μας που τόσα χρόνια χλευάζαμε, είχαν κατακτήσει συντελεστικό έδαφος στην αποίκηση της ιδέας τους μέσα στη κοινωνία. Απλά, είχαμε πιαστεί με “τα βρακιά κατεβασμένα”.

Προσπαθήσαμε, είναι αλήθεια να ανασυνταχτούμε στα γρήγορα. Χρησιμοποιήσαμε την παλιά καλή γλώσσα, με τα παλιά καλά επιχειρήματα. Μιλήσαμε για αδικία, για τον κακό καπιταλισμό, αναδείξαμε τα παλιά καλά θέματα,γράψαμε για αυτά, ακόμα-ακόμα μέσα στη απελπισία μας στραφήκαμε σε “σωτήρες” που υπόσχονταν πράγματα. Όταν “φρικάρεις” πέφτεις χαμηλά. Τελικά, γελοιοποιηθήκαμε περίτρανα.

Όλες αυτές οι κινήσεις ανήκαν στον παλιό κόσμο. Απλά, δεν είχε γίνει κατανοητό, ότι η αστική δημοκρατία ανήκε στο παρελθόν. Το Θέαμα, η ζωή δηλαδή που αποκτούσε την πραγμάτωση της μέσα στη εικόνα, ήταν εδώ και καιρό, η καινούργια πραγματικότητα.

Όταν το φαίνεσθαι έχει υποκαταστήσει την πραγματική ζωή, τότε η πραγματική ζωή φαντάζει σαν όνειρο, σαν ουτοπία. Όταν η ουσία βρίσκεται μέσα στο εμπορικό κέντρο ,στο σούπερ- μάρκετ, στη τηλεόραση, δεν έχει νόημα να μιλάς για ελευθερία ,για αδικία, για τον έρωτα και την ουσιαστική ζωή. Όταν η απάτη γίνεται πολιτική θέση που ξεδιάντροπα επιβραβεύεται, τότε τίποτα δεν μπορεί να γίνει πιστευτό.

Η διαμεσολάβηση μέσα στις εικόνες που έχουν κυριεύσει τον κοινωνικό βίο, έχει έναν αόρατο διαχειριστή, που και ο ίδιος υπόκειται στους νόμους που εγκαθίδρυσε.

Μέσα στη γενικευμένη σύγχυση δεν μπορείς παρά να αποκαταστήσεις συγχυσμένες επαφές. 'Άρα και η πολιτική με τους όρους που γνωρίσαμε, έφτασε στο τέρμα της. Τα κοινωνικά συμβόλαια δεν μπορούν να διατηρηθούν πλέον, γιατί ο καινούργιος αφέντης θεωρεί ότι νίκησε ,άρα δεν έχει πια την ανάγκη τους. Είναι ικανός και το ξέρει, να παίζει το παιχνίδι του δίχως αντίπαλο. Όσοι ψέλλιζαν την αντίδραση τους, τώρα θα αναγκαστούν να “λουφάζουν”, παρακολουθώντας σαν θεατές-παιδιά, που δεν έχουν λόγο στα παιχνίδια των μεγάλων.

Πια δεν θα μπορείς να διατηρείς την οποιαδήποτε προοπτική, δίχως να την στηρίξεις με την ολότητα του εαυτού σου και αυτό είναι το καλό, γιατί ξέρεις ότι την επόμενη στιγμή δεν θα έχει λόγο ύπαρξης.

Η γλώσσα της κριτικής δεν μπορεί να κριτικάρει αυτό που δεν υπάρχει πλέον, αλλά αυτό που είναι τώρα. Έτσι δεν μπορεί να παίρνει τα επιχειρήματα της από το παρελθόν,αλλά ούτε να αναζητά μέσα σε αυτό την λύτρωση της . Πρέπει γρήγορα να διαβάσει το παρόν και να προβλέψει την προοπτική του.

Αυτό μέχρι τώρα έχει καταστεί τρομερά ελλιπές.