Ενώ ο κόσμος αλλάζει, πλάθοντας την μορφή που θα πάρει τα επόμενα χρόνια, είναι σίγουρο ότι αλλάζει ερήμην των κατοίκων του. Οι κάτοικοι αυτού του κόσμου, όλοι μας δηλαδή έχουμε επιλέξει με “σύνεση” την στάση του θεατή . Θεατές της ζωής μας και της ζωής που διαμορφώνεται για μας, από κάποιους που ενώ είναι και αυτοί κάτοικοι του κόσμου, μοιάζουν με αποσπασμένες φιγούρες, που φαίνεται να έχουν αναλάβει τον ρόλο της διαμόρφωσης του κόσμου και της ζωής μας. Από που έχουν αντλήσει αυτό το δικαίωμα, είναι μια ιστορία που φαίνεται να χάνεται στα βάθη του χρόνου και ίσως κάποιοι ιστορικοί του μέλλοντος θα δώσουν φανταστικές εξηγήσεις κάποια στιγμή. Επί του παρόντος κανέναν δεν απασχολεί το συγκεκριμένο ζήτημα, μια που η εξουσία κάποιων ανθρώπων να αποφασίζουν στο όνομα όλων των υπολοίπων, δίχως να δίνουν λογαριασμό σε κανένα, θεωρείται αυτονόητο μια που ποτέ δεν ήταν διαφορετικά. Συνήθως είναι αυτά τα “αυτονόητα” που είναι ο καθοριστικός παράγοντας που οδηγεί στους πόνους και στις καταστροφές. Ποιος όμως θα κρίνει τέτοια πράγματα; Σίγουρα όχι ο θεατής της ζωής. Ο θεατής ζει με την ενοχή, ότι κάποτε παραχώρησε το δικαίωμα για τον έλεγχο της ζωής του σε άλλους, επειδή του φάνηκε πιο βολικό, τον απάλλασσε από ευθύνες και δυσκολίες που δεν ήθελε να έχει στο κεφάλι του. Είτε επειδή σε καίριες στιγμές πήρε την λάθος απόφαση και στη συνέχεια βαρέθηκε να την διορθώσει. Οι δικαιολογίες πάντοτε υπάρχουν εκεί για να απαλλάξει κανείς τον εαυτόν του από τις ενδεχόμενες ευθύνες που θα μπορούσε να έχει. Όμως όσες ευθύνες μπορεί να έχει το θύμα, είναι άδικο να τις εξισώνουμε με τις ευθύνες που κατέχει ο σκηνοθέτης -θύτης, που και την πρόθεση έχει, αλλά και τα μέσα για να επιτελέσει το έργο που έχει επιλέξει.
Τον κόσμο λοιπόν, με την ταπεινή μας γνώμη, τον αλλάζουν, τον διαμορφώνουν κατά το δοκούν, όσοι κατέχουν την δύναμη για να το κάνουν, μια δύναμη που εντέλει τους έχει παραχωρηθεί και ο τρόπος που την χρησιμοποιούν, αποσκοπεί μόνο στο δικό τους όφελος. Όποιος έχει διαχειριστεί υπερβολική δύναμη, γνωρίζει πολύ καλά την γοητεία της και το πόσο δύσκολο είναι να την απαρνηθεί. Γνωρίζει επίσης, ότι η δύναμη έχει αυξητική τάση, ποτέ δεν σου αρκεί όση έχεις, πάντοτε επιδιώκεις περισσότερη και ότι στο χώρο της δύναμης οι συνέπειες των πράξεων σου πάντοτε δικαιολογούνται ανεξάρτητα από τις συνέπειες που αυτές μπορεί να έχουν. Ο όρος “παράπλευρες απώλειες” που πολύ συχνά και με ευκολία χρησιμοποιείται, συμπυκνώνει συγκεντρωτικά την αντίληψη ότι τη δράση μου είναι σίγουρο ότι θα την “λουστούν” με δραματικό τρόπο κάποιοι που δεν θα ευθύνονται και δεν θα έχουν καμιά συμμετοχή. Αυτό μπορεί και να σημαίνει θανάτους αθώων, ξεσπιτώματα, καθήλωση στη φτώχεια, διάχυση φόβου, μιζέρια, δυστυχία και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κάποιος ή κάποια. Από την σκοπιά του δρώντος δυνατού, αυτό πάντοτε γίνεται για κάποιο καλύτερο μέλλον, που ποτέ δεν έρχεται,μια που κανένα καλύτερο μέλλον δεν μπορεί να οικοδομηθεί πάνω σε δράματα. Μέσα στο καλύτερο μέλλον, που είναι σχεδιασμένο μέσα στο μυαλό του ανθρώπου που κατέχει δύναμη και είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του, κρύβεται η μελλοντική εξασφάλιση της δύναμης του, πράγμα που αφορά μόνο τον ίδιο και κανένα άλλον. Διότι η δύναμη δεν οφείλει να μοιράζεται, αλλά να κατέχεται σε ποσότητα. Την δύναμη δεν την ενδιαφέρει η ποιότητα μια που η ποσότητα αποτελεί την κυρίαρχη αξία της.
Η εξουσία της δύναμης κυρίως ασκείται πάνω σε ανθρώπους, σε ανθρώπους που είναι λιγότερο δυνατοί. Στη εποχή μας αυτή η δύναμη έχει αποκτήσει τόσες δυνατότητες, που αποτελεί ατύπως κλάδο της επιστήμης. Κυριολεκτικά μιλώντας, συμπεριλαμβάνει όλες τις υπόλοιπες επιστήμες προς όφελος της και εύκολα θα μπορούσε να ειπωθεί, ότι όταν χρησιμοποιούμε τον όρο επιστήμη εννοούμε αυτή. Αυτό όμως δεν χρειάζεται να το λέμε φωναχτά γιατί η εξουσία της δύναμης, ούτε θέλει να το παραδεχτεί αλλά δεν την συμφέρει και να το παραδεχτεί. Φροντίζει να είναι ταπεινή, μια που η ταπεινότητα την εξυπηρετεί σε μεγάλο βαθμό, επειδή έτσι μπορεί να δίνει έμφαση στις προθέσεις της που υποτίθεται αφορούν το κοινό καλό που ισχυρίζεται ότι εξυπηρετεί. Έχει ανάγκη η εξουσία της δύναμης να εξωραΐζει την δράση της με ένα χαρακτήρα υπερασπιστή του καλού, του δίκαιου και του ωφέλιμου για την ευρύτερη κοινωνία. Την κάνει να φαίνεται ομορφότερη στα μάτια της αλλά και στα μάτια των υπηκόων της. Διότι μέσα από τις ψευδαισθήσεις αυτών που εξουσιάζει αντλεί την δύναμη της. Όσο αυτές οι ψευδαισθήσεις διατηρούνται και επιφέρουν με την σειρά τους αντιπαραθέσεις, διαμάχες, διαιρέσεις ανάμεσα στου υπηκόους, η εξουσία της δύναμης δεν απειλείται από τίποτα. Αντίθετα μπορεί να συνεχίζει απρόσκοπτα το έργο της και να ισχυροποιεί την θέση της.
Αφού κάναμε κάποιες υποτυπώδεις νύξεις για την εξουσία της δύναμης ,ας ασχοληθούμε διακριτικά με το παρόν. Που βρισκόμαστε ; Σε μια καινούργια διευθέτηση των ορίων της εξουσίας των μεγάλων δυνάμεων, σε ένα πόλεμο στη Ουκρανία ,που έχει άμεση σχέση με αυτή την διευθέτηση,σε μια έξαρση πανδημιών, σε μια ενδεχόμενη κλιματική αλλαγή, σε μια αυξανόμενη οικονομική κρίση, σε ενδεχόμενη επισιτιστική κρίση,σε ενεργειακή κρίση. Όλα αυτά σε απόλυτη συνάρτηση του ενός με το άλλο. “Είμαστε μια ωραία κατάσταση δηλαδή”.Συγχρόνως κάποιοι μιλούν για την μεγάλη επανεκκίνηση του κόσμου με την βοήθεια και της τεχνολογικής ανάπτυξης, ενώ για πρώτη φορά τίθεται ζήτημα και αναβάθμισης του ανθρώπου, επίσης μέσω της τεχνολογίας. Οι ιερείς της silicon valley στα φόρτε τους, ονειρεύονται τον κόσμο του κοντινού μέλλοντος, με ανθρώπους, που δεν θα είναι ακριβώς άνθρωποι, έτσι όπως τους ξέρουμε μέχρι τώρα. Χαράς ευαγγέλια δηλαδή για όσους περιμένουν με αδημονία, ότι θα παρατείνεται η ζωή τους, θα εξαλειφτούν ασθένειες και ότι θα ζουν σε ένα κόσμο, όπου τα πάντα οργανωμένα από την τεχνολογία, μέσω της τεχνολογίας και για την δόξα της τεχνολογίας. Ο μελλοντικός μεταάνθρωπος θα είναι πολύ ικανοποιημένος με την τεχνο-ζωή του, που θα οργανώνεται συγκεντρωτικά και με ακρίβεια. Όλα αυτά βέβαια στο βαθμό που κατορθώσουμε να αποφύγουμε κάποια πυρηνική καταστροφή από τις κόντρες των υπερδυνάμεων.
Δεν είναι και πολλά όλα αυτά αν τα σκεφτείς,θα μπορούσαμε και να πούμε χαριτολογώντας, ενώ μας έχει σηκωθεί η τρίχα κάγκελο. Υπάρχουν και άλλα που δεν κάνουν τόσο αισθητή την παρουσία τους, όχι γιατί δεν είναι σημαντικά, αλλά επειδή ανήκουν στη παρανοϊκή ιδιαιτερότητα των “ευτυχισμένων” πολιτών.
Το περίεργο είναι ότι όλα αυτά τα ζούμε με μια παγερή απάθεια, σαν να συμβαίνουν κάπου αλλού, σε κάποιο παράλληλο σύμπαν. Έχουμε χάσει την οποιαδήποτε αντίδραση μας στη φρίκη που μας περιβάλλει, όταν δεν την καλλωπίζουμε με ευγενείς φανφάρες για να μπορέσουμε να την καταπιούμε. Καταλαβαίνεις ότι ενοχλείς όταν τα αναφέρεις και απομονώνεσαι όταν επιμένεις να θέλεις να τα συζητήσεις. “Ας πούμε κάτι ευχάριστο” είναι η ευγενική άνω τελεία για να πάμε παρακάτω και να ξεχάσουμε προσωρινά εκείνο που μας βγάζει από την αμηχανία μιας κουβέντας, που καλό θα ήταν να λάβει τέλος. Στη πραγματικότητα, όσοι μιλάνε για αυτά και όσοι δεν θέλουν να μιλήσουν, μοιράζονται την ίδια αδυναμία, μια που μας έχει αφαιρεθεί και έχουμε αφαιρέσει οι ίδιοι από τον εαυτόν μας, την δυνατότητα μιας ουσιαστικής ανταπόκρισης.
Τα νήματα του κόσμου κινούνται από άλλους . Αυτοί κάνουν τους δικούς τους πολέμους, με τους δικούς του σκοπούς και διαμορφώνουν τον κόσμο με την δική τους θέληση. Εμείς είμαστε οι “παράπλευρες απώλειες” μιας διαδικασίας, που γίνεται στο όνομα μας, υποτίθεται για την δική μας ευημερία, αλλά χωρίς εμάς. Μιας που τίποτα από όλα αυτά δεν ήταν πραγματικά, αυτό που θέλαμε. Αλλά που όμως ποτέ δεν κατορθώσαμε να αρθρώσουμε τον δικό μας λόγο, το δικό μας έργο. Πάντα Θεατές στο έργο κάποιων άλλων,που μας έπεισαν ότι το έργο τους ήταν πιο σημαντικό από το δικό μας.
Διάγουμε εν ύπνω !!
