Ζωή εν οίκω.

Το καλό στοιχείο στις σκοτεινές μέρες που περνά η ανθρωπότητα είναι, ότι εκείνο που θεωρούσαμε ξεχασμένο κάτω από το χαλάκι της συνείδησης, έρχεται ξανά στο φως . Όποιο και αν είναι αυτό. Γιατί δυστυχώς, σπρώχνουμε με όλους τους τρόπους, βασικά θέματα της ύπαρξης μας , σε μια περιοχή που η νύκτα της συνείδησης είναι ο αφέντης. Ζούμε την ζωή μας με την αυταρέσκεια, ότι είμαστε μάλλον αθάνατοι, ενώ στη πραγματικότητα είμαστε δραματικά ευάλωτοι στο παραμικρό. Προσποιούμαστε ότι είμαστε ηρωικά πλάσματα και αφήνουμε το φόβο με την πρώτη ευκαιρία να γίνεται ο μοναδικός μας σύντροφος. Αντιδρούμε συνεχώς για το οτιδήποτε και την ίδια στιγμή καταπίνουμε αμάσητα την πρώτη διαταγή. Με όλα αυτά και πολλά άλλα, νομίζουμε ότι ζούμε, ενώ η επιβίωση είναι το δραματικό καθημερινό μας καθήκον. Ζούμε με ψέματα γιατί η αλήθεια των πραγμάτων έχει πάψει να μας ενδιαφέρει. Δεν ξέρουμε πια να την αναζητάμε.

Είναι αποθαρρυντικό να βρίσκεσαι συνεχώς πίσω από τα γεγονότα, που στη συνέχεια οι επιπτώσεις τους θα σου καθορίσουν ένα πολύ μεγάλο μέρος της επιβίωσης σου. Χτες ήταν η οικονομική κρίση , σήμερα είναι ο κορωνοιός, αύριο θα είναι κάτι άλλο. Ενδιάμεσα, υπάρχουν τα εκάστοτε μέτρα, που για κάποιο λόγο είναι πάντοτε φρικώδη. Όμως ανεξάρτητα από τα γεγονότα και τα μέτρα που παίρνονται για να εξομαλυνθεί η κατάσταση, που ομολογουμένως ποτέ δεν φτιάχνει, αλλά με κάποιο τρόπο γίνεται όλο και χειρότερη, υπάρχουν κάποιες παρενέργειες που δρούνε παράλληλα και είναι εξίσου σημαντικές. Όπως λόγου χάριν ο φόβος, που αποκτά δραματικές διαστάσεις και διαχέεται σε όλο το κοινωνικό ιστό και ύπουλα σου μιαίνει όλες τις κινήσεις σου. Δεν είναι κακό να φοβάται κάποιος, ούτως ή άλλως όλα γύρω μας σε προδιαθέτουν για να φοβάσαι, κακό είναι να μην μπορείς να δεις τίποτα πέρα από τον φόβο σου. Όπως και νάχει όταν σε κατακλύζει , όλοι το έχουμε νοιώσει αυτό, δεν είναι πολύ καλός σύμβουλος για να σκεφτείς καθαρά. Όμως ακόμα και στις πιο σκοτεινές ώρες το να μπορείς να σκεφτείς κάπως καθαρά, είναι πολύ σημαντικό. Γιατί όταν ο φόβος σε κρατάει από τα αρχίδια και δεν μπορείς να σκεφτείς , κάποιοι παραδίπλα οργανώνουν την επόμενη μέρα σου και ποτέ δεν την οργανώνουν με καλό σκοπό ή για την δική σου ευτυχία. Σημαντικά πράγματα αποφασίζονται πάντοτε στις σκοτεινές ώρες, που πάντοτε ενδύονται τον μανδύα του απολύτως αναγκαίου. Ποτέ σε αυτές τις στιγμές κανείς δεν σκέφτεται αν τα πράγματα θα μπορούσαν να είχαν εξελιχτεί αλλιώς. Τα συμβαίνοντα κατακλύζουν το τοπίο και καταργούν την όποια ιστορία τους, που προδίκαζε την έκβαση τους.

 Υπάρχουν εργαστήρια που επεξεργάζονται ιούς για βιολογικό πόλεμο, αυτοί οι ιοί θα κάθονται αιωνίως φρόνιμοι μέσα στους δοκιμαστικούς σωλήνες, ή κάποια στιγμή θα θελήσουν να βγουν και παραέξω για να πάρουν αέρα ; Ατυχήματα πάντοτε συμβαίνουν !!! Υπάρχει λόγος να υπάρχουν αυτά τα εργαστήρια; Θα απαιτήσει κανείς να καταργηθούν ; Μάλλον όχι. Όπως δεν έγινε και πριν. Το Τσέρνομπιλ και στη Φουκοσίμα μας έφεραν πολύ κοντά στο χάος, αλλά επειδή την γλυτώσαμε, φροντίσαμε να ξεχάσουμε. Αντιθέτως, έχουμε πλημμυρίσει από πυρηνικά εργοστάσια που μας καθησυχάζουν, ότι είναι αρκούντως ασφαλή. Όταν θα γίνει η “στραβή” θα τρέχουμε να πάρουμε μέτρα και θα βγάζουμε δακρύβρεχτους λόγους στη τηλεόραση.

Πρέπει κάποια στιγμή να αντιληφθούμε, ότι πάνω σε αυτό τον πλανήτη υπάρχουν πολύ επικίνδυνα αξεσουάρ και το χειρότερο είναι ότι τα χειρίζονται και επικίνδυνοι άνθρωποι. Όσο τα πράγματα ξεφεύγουν, τόσο ο κίνδυνος μεγαλώνει για “ατυχήματα”, για μέτρα, για ολοκληρωτικό έλεγχο ακόμα και σε περιοχές που μέχρι σήμερα το πρωί θα φάνταζαν σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Ως πότε θα ξυπνάμε έκπληκτοι και φοβισμένοι ;

Όσοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η επιστήμη είναι στο πλευρό μας, θα πρέπει να θυμούνται, ότι πολλά από τα φρικώδη που συμβαίνουν κατά καιρούς, η επιστήμη είναι εκείνη που τα έχει προκαλέσει. Η επιστήμη θέλει να τα αποδίδει σε αναγκαστικές παράπλευρες απώλειες και να καθησυχάζει την συνείδηση της αυτο- ναρκισσευόμενη με τα επιτεύγματα της και τις ελεύθερες ώρες της να διασκεδάζει, κοροϊδεύοντας την ηττημένη θρησκεία. Όμως οι κοροϊδίες δεν απαλύνουν τις ενοχές και τα λάθη και κυρίως δεν μπορούν να συμμαζέψουν τα ασυμμάζευτα. Η ανθρώπινη λογική επαρκεί μέχρι του σημείου, που θα πρέπει να υποταχτεί στο θαύμα και στο μυστήριο. Όταν αρχίζεις να χλευάζεις το μυστήριο και αποπειράσαι να το αντικαταστήσεις, τότε ανοίγεσαι στη προοπτική της καταστροφής.

Ο άνθρωπος στη ιστορία του έχει υποστεί απίστευτα δράματα. Με κάποιο τρόπο έχει επιβιώσει, θρηνώντας κάθε φορά για τις απώλειες του. Επίσης, έχει μια άκρως ενδιαφέρουσα σειρά εμπειριών στο τρόπο με τον οποίο μπορεί να χάνει την ελευθερία του. Την όποια ελευθερία του. Δεν είναι ευχάριστες εμπειρίες αυτές για τον άνθρωπο, όμως θα πρέπει να του αναγνωριστεί, ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο κατορθώνει να βρει το πέρασμα στη επόμενη φάση και να ανανεώσει την ανάγκη του να ζήσει ελεύθερος . Είτε με το χιούμορ, είτε με την αντίσταση, είτε με το κουράγιο του, είτε με ότι βρίσκει πρόχειρο στο δρόμο του, στέλνει συνεχώς το μήνυμα του στη ιστορία και στους καταπιεστές του, ότι είναι αναγκασμένος να ζήσει ελεύθερος και να αναζητά την εκπλήρωση της ύπαρξης του. Τα σχέδια που κατά καιρούς εξυφαίνονται για την καθυπόταξη του σε όλα τα επίπεδα , μπορεί να επιτυγχάνουν να ανακόψουν πρόσκαιρα την πορεία του, αλλά δεν μπορούν να ανακόψουν οριστικά τον δρόμο του. Άλλωστε στο δρόμο για την τελική λύτρωση, είναι πιθανό να χάσεις όλες τις μάχες εκτός από την τελευταία.

Περνάμε μια δύσκολη περίοδο, απομονωμένοι στα σπίτια μας, με τον φόβο πάλι να θέλει να μας κυριεύσει. Γιατί αυτή είναι η δουλειά του φόβου να θέλει να μας κυριεύσει. Γύρω μας, μας περιτριγυρίζουν ειδήσεις για το παρόν μας και το μέλλον μας που δεν είναι καθόλου ευχάριστες. Τα συμβαίνοντα ανεβάζουν τα επίπεδα της αβεβαιότητας. Αυτά είναι τα αρνητικά, αλλά δεν υπάρχουν μόνο αυτά. Δεν είμαστε μόνο αυτά. Είμαστε και τα γέλια που περνάνε μέσα από τις γραμμές των τηλεφώνων και των πληκτρολογίων, η έκρηξη του χιούμορ, το κουράγιο, η λύπη μας για όσους χάνονται, ο αγώνας όσων βοηθούν μέσα στα νοσοκομεία εκείνους που αρρώστησαν,τα τραγούδια από τα παράθυρα, είμαστε η κοινωνία των ανθρώπων, που για κάποιες στιγμές μπορούμε να σκεφτούμε εκτός από το εγώ είμαι, το εμείς Είμαστε.

Μέσα στη σύγχυση και την ανασφάλεια, θα ήταν καλό αν μπορούσαμε να στρέψουμε την προσοχή μας στο σθένος μας, αυτή την κρυμμένη μας δύναμη, που θα μας δώσει τη δυνατότητα να αντέξουμε σε αυτό που συμβαίνει στο σήμερα αλλά και εκείνο που θα ξημερώσει αύριο.

Ζώντας μέσα στη κοινωνία των θεατών.

Κανονικά, σε κάποιες εποχές, πρέπει να πάψεις να μιλάς και να γράφεις. Απλώς δεν έχει νόημα. Επίσης, δεν θα πρέπει να ασκείς καμιά κριτική σε τίποτα, μια που η κριτική στα πράγματα που συμβαίνουν στη εποχή σου, έχει αξία, όταν απευθύνεται σε ανθρώπους με στοιχειώδη κρίση. Η προβληματικότητα που χαρακτηρίζει κάποιες εποχές, δεν σηκώνει κριτικές. Είναι πιθανόν να τα βγάλεις πέρα με το χιούμορ, μια που το χιούμορ είναι μια κριτική, που εντέλει προκαλεί και γέλιο, για όσους βέβαια το κατανοούν.

Αν εντέλει αποφασίσεις να μιλήσεις, μπορείς να το κάνεις για λόγους προσωπικής ψυχοθεραπείας, χωρίς να πληρώνεις τίποτα. Είναι σαν να μιλάς με τον εαυτόν σου δηλαδή, αλλά δίνεις στη διαδικασία και κάποια δημοσιότητα. Αντιφατικό μεν, αλλά μπορεί να έχει κάποια προσωπικά οφέλη.

Με αυτή την εισαγωγή, προσπαθώ να σας βάλω μέσα στα προβλήματα του ανθρώπου που αποφασίζει τελικώς να πει κάτι. Θα μου πείτε, εδώ ο κόσμος χάνεται, δεν υπάρχει χώρος και ανοχή για τέτοια θέματα και αντιφάσεις. Έχετε και σεις τα δίκια σας και εμένα να σας τα πρήζω. Αυτό που κάνει την κατάσταση ευκολότερη είναι ότι δεν υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες, ούτε εσείς τις έχετε από μένα, ούτε και το αντίθετο. Δυστυχώς !!

Στο σύγχρονο σύστημα των κοινωνιών, είμαστε όλοι θεατές σε έργα που αποφασίζουν εκείνοι που μας ορίζουν, φανεροί και κρυφοί. Αυτοί αποφασίζουν το ποιο έργο θα ανέβει στη κάθε σεζόν και σε ποιο θέατρο. Υπάρχουν έργα για πολύ κλειστούς κύκλους και έργα που θα παιχτούν στα μεγάλα θέατρα του κόσμου και το κοινό που θα τα παρακολουθήσει, θα είναι πολύ μεγάλο και με ακριβό εισιτήριο. Όμως ποτέ η σχέση του έργου και των θεατών δεν πρόκειται να διαταραχτεί. Οι σκηνοθέτες στις κουίντες τους και οι θεατές στις καρέκλες τους, να γελάνε ή να κλαίνε παρακολουθώντας. Μερικές φορές το κοινό εξοργίζεται από το έργο και μπορεί να συμπεριφερθεί λιγότερο κόσμια, από ότι περιμένουν οι σκηνοθέτες, όμως και για τέτοιες στιγμές, υπάρχει από την μεριά των σκηνοθετών πρόνοια. Σχεδόν πάντοτε όλα επανέρχονται στη τάξη. Το βασικό είναι να μην διαταράσσονται οι δεδομένοι ρόλοι. Του σκηνοθέτη και του θεατή. Η βιομηχανία της “διασκέδασης” όσο σκληρή και αν είναι, πρέπει να λειτουργεί με όλα τα μέσα.

Όσοι γεννήθηκαν θεατές και δεν μπόρεσαν να γίνουν ποτέ σκηνοθέτες, είναι σαφές, ότι δεν γνωρίζουν τα μυστικά των σκηνοθετών. Αυτό έχει τις συνέπειες του. Δεδομένου ότι οι σκηνοθέτες έχουν πολλά μυστικά και κόλπα που τους δίνει και η ανάπτυξη της τεχνολογίας σε φοβερό βαθμό, οι θεατές είναι πολύ εύκολο να πιαστούν κορόιδα. Σε πολλά επίπεδα, συναισθηματικά αλλά και σε επίπεδο λογικής. Ζώντας ως θεατής, παρακολουθείς το έργο και ασυναίσθητα ταυτίζεσαι με αυτό. Μπαίνεις μέσα στη ροή του, παρακολουθείς την λογική που αυτό θέλει να ακολουθήσεις . Μοιράζεσαι τα αισθήματα των ηθοποιών, πονάς και χαίρεσαι με τις περιπέτειες τους. Σε πολλά έργα καλείσαι να είσαι εσύ ή εγώ ο ηθοποιός. Παίζεις τον ρόλο με την ψυχή σου, γιατί διψάς για αυτή την δημοσιότητα που σου δίνει η παράσταση και το χειροκρότημα. Συχνά μπορείς να ξεχνάς, ότι το αόρατο και σταθερό χέρι του σκηνοθέτη σου, σε έχει οδηγήσει να παίξεις στη συγκεκριμένη παράσταση. Όσο τα χρόνια περνούν ξεχνάς σιγά-σιγά το ποιος είσαι, από που ξεκίνησες και που βρίσκεσαι αυτή την στιγμή. Με κάποιο τρόπο γίνεσαι οι ρόλοι σου και δεν θυμάσαι, ότι πάντοτε ήσουν θεατής σε έργα που άλλοι έξυπνα δημιούργησαν.

Νομίζεις με τον καιρό, ότι το να είσαι θεατής σου δίνει κάποιες μυστικές δυνάμεις, σαν να μπορείς να είσαι μέσα και έξω από το έργο. Όμως ποτέ δεν πάψαμε να είμαστε θεατές και μόνο θεατές. Δεν γίναμε ποτέ σκηνοθέτες της πραγματικής μας ζωής.

Ένα παράπλευρο πρόβλημα με τους θεατές είναι ότι επειδή στη πραγματικότητα ζούνε σε ένα φανταστικό κόσμο, χάνουν δίχως να το καταλαβαίνουν την ισορροπία τους. Δεν κατανοούν σε ικανοποιητικό βαθμό την διαφορά ανάμεσα σε αυτό που σκέφτονται, σε αυτό που θέλουν να πράξουν και σε αυτό που μπορούν, σε σχέση με τον ρόλο τους ως θεατές. Έτσι πολλές φορές παρουσιάζεται το φαινόμενο να σκέφτονται άλλα , να πράττουν άλλα και να ισχυρίζονται επίσης άλλα. Μοιάζουν να έχουν το στίγμα μιας περίεργης ηλιθιότητας, ενώ οι ίδιοι φαντάζουν στα μάτια τους σαν υπερβολικά έξυπνοι και ικανοί για όλα. Καταλήγουν με περίεργους πονοκεφάλους και ευτυχώς που υπάρχουν οι ασπιρίνες. Ή ένας καλός ύπνος ή μια σύντομη αποχή από τα έργα που παίζονται μπροστά τους και για τα οποία οι γνώμες που εκφέρουν σχεδόν πάντοτε οδηγούν σε παγίδες, που καλοστημένα περιμένουν τον καθένα για να πληρώσει την βλακεία του.

Η κοινωνία των θεαμάτων και των θεατών μπορεί να μην είναι τόσο πολύπλοκη όσο φαίνεται, αλλά πάντως δεν είναι στη ευχέρεια των θεατών να την επιλύσουν, μια που για την λύση της όμως απαιτείται μια ανεκτή ευθυκρισία, που φαίνεται ότι με τα χρόνια όλο και πιο δυσεύρετη γίνεται. Ο Λόγος κυνηγάει την εικόνα και η ψευδής συναισθηματική έξαρση κατακλύζει τον κοινωνικό βίο, παράγοντας τραγικές κωμωδίες, οι οποίες σύντομα γίνονται δράματα, στα οποία όλοι σκηνοθέτες και θεατές σε μεγάλες λεκάνες πλένουν τα χέρια τους, βρίζοντας ο ένας τον άλλον.

Για τους μεν σκηνοθέτες η λύση πάντοτε ήταν απλή. Όσο το έργο τους είχε απήχηση, η μαμά μου έλεγε “όταν τρώμε δεν μιλάμε”. Όταν το φαγητό τελειώσει νάναι καλά τα απομνημονεύματα. Για τους θεατές όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, μια που οι αβαρίες πάντοτε πληρώνονται από εκείνους που έκαναν την ηλιθιότητα τους επιστήμη. Γιατί αβαρίες πάντοτε υπάρχουν και τις περισσότερες φορές είναι και δυσβάσταχτες.

Η ψυχοθεραπεία μου για σήμερα έλαβε τέλος. Δυστυχώς, δεν ξελάφρωσα όσο ανέμενα. Δεν πειράζει όμως, πιθανόν να υπάρχει και συνέχεια σε κάπως πιο ιδιωτική φάση.

Κάποιοι που θα με κατηγορήσουν ότι μιλώ για τους θεατές με αυστηρά λόγια, είναι πιθανόν να μην αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους σε αυτό το ρόλο και δικαίως να εκνευρίζονται. Θα ήθελα όμως να τους διαβεβαιώσω, ότι αυτό που περιέγραψα στα μέτρα της δυνατότητας μου και της κατανόησης μου, συμπεριλαμβάνει και μένα με ελάχιστες εξαιρέσεις . Όλοι με κάποιο τρόπο ζούμε την προσωπική μας “σχιζοφρένεια”. Το σίγουρο είναι ότι ο καπιταλισμός μετατρέπει τους ανθρώπους όλων των αποχρώσεων σταδιακά σε ηλίθιους !!!!!