Το Αναπάντεχο μέσα στη Ζωή.

 

Ενώ όλα κυλούσαν ομαλά, σε μια αδιατάρακτη τάξη ...υπολογισμένα ...όπως τα είχε ρυθμίσει ή έτσι όπως νόμιζε ότι τα είχε ρυθμίσει … ξαφνικά κάτι συνέβη, που τα ανέτρεψε, μερικά ή συνολικά και η ευλογημένη ρουτίνα και ησυχία πήγαν περίπατο.

Όταν το Αναπάντεχο εισβάλλει μέσα στη ζωή των ατόμων, όλες οι ιδιωτικές “κατασκευές” φαίνεται να καταρρέουν μέσα σε μια στιγμούλα. Αλλά δεν είναι μόνο οι ιδιώτες που δεν μπορούν να ξεφύγουν από το Αναπάντεχο. Μεγάλα ή μικρά κράτη, κόμματα, ολόκληρες κοινωνίες έχουν νοιώσει στο πετσί τους αυτή την πολύκροτη πνοή της ανατροπής.

Μετά αρχίζουν οι αναλύσεις,οι δικαιολογίες, οι πιθανές εξηγήσεις, γιατί συνέβη ,πως συνέβη,ποιος έφταιγε για αυτό που συνέβη. Όταν το Αναπάντεχο εισβάλλει στις ζωές μας, ζητάμε να υπάρξει εξήγηση, για να δικαιολογήσει με κάποιο τρόπο την παρουσία του. Κακοτυχία, η κακιά μοίρα, τα λάθη μας, η κακία των ανθρώπων ; Όλο το οπλοστάσιο της διανοητικής ευφυίας επιστρατεύεται με σκοπό να εξηγήσει αυτό που στο τέλος μάλλον δεν θα εξηγηθεί ποτέ επαρκώς και ικανοποιητικά. Στη συνέχεια όλοι απλά θα προσπαθήσουμε να περιορίσουμε τις επιπτώσεις του, γιατί οι συνέπειες του του είναι πολύ πιο επιτακτικές και απαιτούν μια διαφορετική συμπεριφορά.

Το Αναπάντεχο είναι πολύ εφευρετικό με τον τρόπο που κάθε φορά παρουσιάζεται. Ένας θάνατος, μια κακιά αρρώστια, ένα ατύχημα, μια οικονομική καταστροφή, ένας πόλεμος,μια φυσική καταστροφή, ένας κατεστραμμένος έρωτας,το τούβλο που έπεσε στο κεφάλι του ένδοξου στρατηλάτη, ένα λάθος υπολογισμού που έφερε μια σειρά καταστροφών. Πίσω από όλα κρύβεται το Αναπάντεχο που ξαφνικά θα εισβάλλει μέσα στη ζωή μας από το πουθενά, αφήνοντας ανεξίτηλα το σημάδι του.

Όμως το Αναπάντεχο δεν έχει μόνο αρνητικές εκδηλώσεις. Έχει και θετικές . Μπορεί κάποιος να κερδίσει ένα μεγάλο ποσό στο λαχείο, να συναντήσει το έρωτα της ζωής του, να γλυτώσει από ένα τραγικό ατύχημα. Η μαγεία του Αναπάντεχου καλύπτει όλο το φάσμα μιας ζωής, που μοιάζει να κινείται συνήθως μέσα σε μια τάξη, αλλά είναι ανοικτή σε μια ξαφνική διαφοροποίηση.

Η κοινωνική διαπαιδαγώγηση μας μπορεί να ανεχτεί τις μεταβολές μόνο όταν έχουν θετικό πρόσημο. Τις αρνητικές όχι. Αυτές δεν είναι ανεκτές. Δεν έχουμε εκπαιδευτεί για αυτές δυστυχώς. Γιατί νομίζουμε ότι η ζωή πρέπει και μπορεί να είναι μόνο ευχάριστη. Σαν να έχουμε έρθει εδώ για να έχουμε μια απρόσκοπτη πορεία επιτυχιών. Όλα γύρω μας μάλλον δηλώνουν ότι δεν είναι έτσι, αλλά εμείς πεισματικά για αυτό πιστεύουμε ότι είμαστε πλασμένοι. Για την επιτυχία στις επιδιώξεις μας. Ίσως για αυτό η λέξη “πρόοδος” έχει στη τωρινή εποχή τόσο μεγάλη εκτίμηση από τους ανθρώπους. Κανείς δεν θέλει να πάει ενάντια στη “πρόοδο”. Είναι το καλότυχο φετίχ μας. Η λέξη που στέκεται με αξιώσεις απέναντι στο Αναπάντεχο και επιδιώκει να περιορίσει την ξαφνική εμφάνιση του. Αν μπορούσε να το εξαφανίσει εντελώς θα ήταν πολύ ευχαριστημένη, εγκαθιδρύοντας μια “προοδευτική” μονοτονία.

Όπως και νάχει δεν θα ασχοληθούμε τώρα με τη “πρόοδο”, ασχολούνται άλλοι με αυτή. Το ζήτημα μας είναι το Αναπάντεχο, τουλάχιστον το δικό μας ζήτημα, κυρίως στις αρνητικές του όψεις και στο πως το αφομοιώνουμε μέσα στη ζωή μας.

Αυτό γίνεται ως επί το πλείστον τραυματικά. Κάτι έξω από την θέληση μας εισβάλλει με τρόπο άγαρμπο και δικαιωματικό μέσα στη ζωή μας αναστατώνοντας την. Δεν ξέρουμε από που προέρχεται, ούτε το γιατί,ούτε αν έχει δικαίωμα για κάτι τέτοιο. Αυτό που καταλαβαίνουμε είναι μόνο το αποτέλεσμα στη ζωή μας. Η έκπληξη και ο φόβος είναι η φυσιολογική πρώτη αντίδραση. Ένα μέτριο ή μεγάλο σοκ από την εκάστοτε φύση της δράσης του Αναπάντεχου. Πόσο μεγάλο είναι το πλήγμα,πόσο καθοριστικό. Αν η δράση του είναι θετική μια μεγάλη χαρά, που όμως συνήθως την εκλαμβάνουμε σαν ατομική δικαίωση των προσπαθειών μας. Ανταμείφθηκαν οι κόποι μας. Όταν οι επιπτώσεις όμως είναι αρνητικές, τότε δεν φταίμε εμείς τότε η δική μας υπαιτιότητα δεν υπάρχει. Κάτι εκεί έξω μας επιβουλεύεται και θέλει να μας ανακατέψει την ζωή. Η κακιά μας τύχη ίσως.

Μάλλον ούτε το ένα συμβαίνει, ούτε το άλλο. Ούτε ανταμείβονται οι κόποι μας, ούτε μια ξένη δύναμη μας επιβουλεύεται. Το Αναπάντεχο σίγουρα κινείται σε ένα αόρατο χώρο, με δικούς του κανόνες, οι οποίοι είναι άγνωστοι στη δική μας κατανόηση. Μια στιγμιαία δύναμη ανατροπής, που κατοικεί στη αθέατη πλευρά της ζωής, που έρχεται να επιβεβαιώσει, ότι αυτό που ο άνθρωπος νομίζει ότι μπορεί να ελέγξει μέσα από ορθολογιστικές διαδικασίες, δηλαδή την ίδια την ζωή και στις οποίες έχει προσδώσει μια παντοδυναμία, δεν υφίστανται.

Η ορθολογιστική αντιμετώπιση της ζωής είναι σαφώς αναγκαία, σαν ένας μπούσουλας ενδεικτικός, αλλά από την στιγμή που ανακηρύσσει τον εαυτό της σαν καθολικό νόμο, το Αναπάντεχο έρχεται απλώς να την διαψεύσει και να την τοποθετήσει στο επίπεδο που της αρμόζει. Το Αναπάντεχο μπορεί πιθανώς να ιδωθεί σαν μια ουδέτερη δύναμη, που ανεξάρτητα τα αποτελέσματα που επιφέρει θετικά ή αρνητικά, δεν έχει προθέσεις ούτε προσωπικές αλλά ούτε κοινωνικές. Υπάρχει απλώς σαν μια δύναμη που δρα υπερ -κόσμια.

Να του αποδώσουμε λοιπόν μια μεταφυσική καταγωγή; Όπως και αν το δούμε, θα πέσουμε σε εικασίες, που επί της ουσίας δεν έχουν κάποιο πραγματικό νόημα. Ίσως το πιο λογικό θα ήταν να αποδεχτούμε το Αναπάντεχο δίχως να προσπαθούμε να το εξηγήσουμε. Όμως παράλληλα θα πρέπει να ελέγξουμε τις άμεσες αντιδράσεις που αυτό μας προκαλεί. Τον φόβο και την ακραία έκπληξη και οι οποίες φαίνεται να έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες στη συμπεριφορά μας. Είναι αυτές οι αντιδράσεις που μας οδηγούν στη συνέχεια να προσπαθούμε να επιτύχουμε ένα πιο γενικευμένο έλεγχο στη ζωή μας . Και αν αυτός ο έλεγχος έχει κάποιο όφελος μέσα στη ατομική ζωή, στη κοινωνική έχει πολύ αρνητικά αποτελέσματα.

Όταν ο χρόνος κυλά από τις στιγμές που το Αναπάντεχο εισβάλλει στις ζωές μας, υπάρχουν φορές που παρατηρούμε ότι αυτό που τότε εμφανίστηκε σαν αρνητική επίπτωση μπορεί να έχει πολύ θετικό αποτύπωμα στη συνέχεια και το αντίστροφο. Δεν ισχυρίζομαι ότι συμβαίνει πάντοτε έτσι, όμως υπάρχουν φορές που ισχύει.

Ίσως το Αναπάντεχο λοιπόν έρχεται να αποκαταστήσει μια ευεργετική αναδιαμόρφωση που εμείς είναι αδύνατον να επιβάλουμε στη ζωή μας. Κάπως σαν να μας ανατοποθετεί από εκεί που έχουμε ξεστρατίσει !

Ο αδελφός Λούσιους σπάει την σιωπή του.

 

Πέρασα τις εορτές των Χριστουγέννων στο σαλέ μου στη Ελβετία. Οι γείτονες μου, όλοι εκλεκτοί φίλοι του κύκλου μου, ήταν εκεί. Χαλαρά και ευχάριστα. Ο καθένας έχει δικαίωμα κάποιες στιγμές να ξεφεύγει. Για μας, αυτό είναι κάπως δύσκολο, γιατί πως να ξεφύγεις από αυτό που θεωρείς έργο της ζωής σου. Όμως χρειάζεται να μπορείς λίγο να κάνεις μια παύση για να σκεφτείς αν τα σχέδια σου πάνε καλά, αν έχεις αντιμετωπίσεις ικανοποιητικά τους εχθρούς σου, το πόσο σύντομη είναι η ζωή και το πόσα πολλά ακόμα θέλεις να επιτύχεις.

Ναι, η ζωή είναι σύντομη για όλους, δυστυχώς και αυτό κυρίως είναι το πρόβλημα. Καταβάλλουμε κάποιες προσπάθειες μέσω κυρίως της βιο-τεχνολογίας να λύσουμε αυτό το πρόβλημα, όμως με πίκρα το αναφέρω αυτό, τα “βλήματα’ της γενετικής δεν έχουν πετύχει επί του παρόντος ικανοποιητικά αποτελέσματα. Όμως το ζήτημα επείγει και όλοι βλέπουμε τα μαλλιά μας να γκριζάρουν επικίνδυνα και η φρεσκάδα του προσώπου μας να χάνεται μέρα με την μέρα και όσο να προσπαθούμε να το ξεχάσουμε, αυτός ο καταραμένος καθρέπτης μας, μας το θυμίζει κάθε πρωί με μια χαιρεκακία. Ας είναι, δεν μπορώ να το σκέφτομαι, με θλίβει. Όπως με θλίβει και το γεγονός ότι όλο και πιο πολύ αδυνατώ να χαρώ με ότι κάνω. Μερικές φορές νοιώθω την παγωνιά να απλώνεται μέσα μου και τότε μανιασμένα προσπαθώ να ξεφύγω εντείνοντας τις δραστηριότητες μου και τα σχέδια μου. Δεν τα συζητάμε ποτέ αυτά στο κύκλο μου. Είναι ένδειξη αδυναμίας και οι αδυναμίες είναι όπλο στα χέρια του απέναντι και μάλιστα πολύ ισχυρό όπλο. Τα κρατάμε για τον εαυτό μας και καλά κάνουμε.

Δεν χρειάστηκε καθόλου να πατήσω το πόδι μου σε ουκρανικό έδαφος για να καταλάβω ότι αυτή η υπόθεση δεν θα πάει καθόλου καλά. Άλλωστε εξαρχής αντιλαμβανόμουν ότι ήταν λάθος. Πολύ πιο συχνά από ότι φαίνεται υποτιμάμε τους εχθρούς μας και υπερτιμούμε τις δυνάμεις μας. Βλακωδώς. Τώρα προσπαθούμε να σώσουμε ότι σώζεται και αυτό καθίσταται αρκούντως δύσκολο μιας που έχουμε μπλέξει με γελοίους, που παριστάνουν τους έξυπνους. Ποντάραμε πολλά στον κωμικό. Πολύ κατώτερος των περιστάσεων και τώρα που έχει πειστεί για τον ρόλο του, νομίζει ότι μπορεί να κάνει υποδείξεις. Τι βλάκας! Αυτή η τακτική να ποντάρεις σε αντιπροσώπους ειδικά σε ζητήματα πολέμου είναι λανθασμένη. Το είπα και κανείς δεν με άκουσε. Τότε υπήρχε αισιοδοξία. Τώρα όλοι ψάχνουν να βρουν δικαιολογίες και μάλιστα φτηνές, κάτι που δεν μας ταιριάζει. Φτιάξαμε ένα πρόβλημα δίχως πραγματική λύση.

Αν υπήρχε μόνο αυτό, τα πράγματα θα μπορούσαν μακροπρόθεσμα να πάρουν μια πιο ευνοϊκή τροπή για μας, αλλά χάσαμε τον έλεγχο και στη Μέση Ανατολή. Ξαφνικά. Εκεί κάποιοι σύμμαχοί μας την είδαν πολέμαρχοι και δεν ακούνε τίποτα. Προφανώς και δεν με ενδιαφέρει το τι θα κάνουν στους “ξυπόλυτους”. Κανένα δεν ενδιαφέρει το ζήτημα αυτό, ούτε καν τους δικούς τους, εκτός από κάτι φιλάνθρωπους που νομίζουν ότι με το να διαδηλώνουν γίνεται κάτι. Μπούρδες. Τις ενοχές τους καθησυχάζουν και αυτές όχι επαρκώς.

Όμως εκεί οι εχθροί μας είναι πολλοί και έχουν δύναμη, οι κίνδυνοι μεγάλοι να εμπλακούμε σε ένα μεγάλο πόλεμο. Έχουμε και τους Κινέζους που θέλουν το νησί. Πολλά ανοικτά μέτωπα. Κάποτε τα πράγματα ήταν πιο απλά και ευτυχώς δεν υπήρχαν οι αντιδράσεις που υπάρχουν τώρα στο στρατόπεδο μας. Γιατί δυστυχώς τώρα δεν είμαστε πια ενωμένοι. Φαίνεται ότι το αρχικό μας σχέδιο να ενώσουμε τον κόσμο κάτω από την κυριαρχία μας χωλαίνει. Κάποιοι πιστεύουν, ότι ακόμα υπάρχουν περιθώρια. Εγώ εδώ και καιρό δεν το πιστεύω. Κάναμε πολλά λάθη. Δεν το χειριστήκαμε καθόλου έξυπνα. Ενώ παίξαμε όμορφα το χαρτί του ιού και ότι η εξουσία μπορεί να επιβληθεί με πιο έξυπνους τρόπους από τον πόλεμο και πιο αποτελεσματικά, κάποιοι είδαν την ίντριγκα και αντέδρασαν πολύ δραστικά.

Μας έμεινε η κλιματική αλλαγή και αυτό σοβαρό χαρτί, αλλά τώρα δυστυχώς δεν μας πιστεύει κανείς και όχι μόνο αυτό, αλλά έχουν αρχίσει και την ειρωνεία. Είναι πιο δύσκολο να πείσεις πια, γιατί ο εχθρός είναι μέσα στις τάξεις μας. Κάποιοι ακόμα διακατέχονται από αμφιβολίες. Η τάξη μας δεν είναι συμπαγής

Όμως υπάρχει κάτι που ακόμα είμαστε αδιαφιλονίκητοι και αυτό για την ώρα είναι αρκετό. Όλες αυτές οι μάζες των ανθρώπων που ακόμα έχουν πίστη σε μας και δεν αποσύρουν την εμπιστοσύνη τους στο πρόσωπο μας. Άλλωστε σπανίως μας βλέπουν με το πραγματικό μας πρόσωπο. Αυτό τουλάχιστον το έχουμε διασφαλίσει. Χρησιμοποιούμε άλλους, εκείνους τους πολλούς, που γοητεύονται από το παιχνίδι μας και είναι διατεθειμένοι για ψίχουλα να κάνουν την δουλειά και να αναλάβουν και το κόστος. Πάντα πρέπει να διατηρείς τα χέρια σου καθαρά και να κάνεις άλλος την αγγαρεία. Ένα νόμο που τηρούν απαράβατα οι δικοί μας, αλλά και οι εχθροί μας. Υποπτεύονται όλοι αυτοί που χρησιμοποιούμε, ότι γελάμε πίσω από τις πλάτες τους, αλλά έχουν ανάγκη την εύνοια μας. Όταν δείχνουν τάσεις αυτονόμησης, έχουμε ανθρώπους να τους προσγειώσουν στη πραγματικότητα με “όμορφο” τρόπο.

Όμως εκείνοι οι πολλοί, που κατοικούν στις επικράτειες μας ακόμα μας εμπιστεύονται. Παλεύουν οι δύστυχοι με τα προβλήματα και τις αντιφάσεις τους.

Μερικές φορές σκέφτομαι αν αξίζει τον κόπο να άρχεις σε ένα κόσμο ηλιθίων . Αλλά όπως και να το κάνεις, δεν διαλέγεις τον κόσμο που θα επιβληθείς , άρα αυτή την σκέψη πρέπει να την πετάξω στα σκουπίδια. Κάποτε δεν έκανα τέτοιες σκέψεις, ήμουνα πιο νέος και ορμητικός τα πράγματα μου ήταν ξεκάθαρα. Τώρα πια κάποια δεν είναι. Όπως είπα, δεν πρέπει να συζητιούνται τέτοια πράγματα. Τα κρατάω σαν ένα αυστηρά προσωπικό φιλοσοφικό στοχασμό για το τι είναι ο κόσμος και πια είναι η θέση μου σε αυτόν. Συνήθως κάποιες νύκτες σαν και αυτή που αισθάνομαι λίγο μόνος και πίνω το κρασί μου. Μου αρέσει να βάζω τέτοια ερωτήματα στο εαυτόν μου,σαν ηχώ από κάποιες παλαιότερες επαφές, με ανθρώπους αξιοπρόσεκτους. Τώρα αυτοί έχουν χαθεί.

Η γυναίκα μου που κοιμάται στο επάνω όροφο δεν της αρέσουν τέτοιες συζητήσεις. Όχι δηλαδή ότι θα τις έκανα μαζί της. Είναι τελείως χαζή, αλλά εξυπηρετεί κάποιες χρήσιμες αναγκαιότητες μου. Υπάρχουν κάποιες από αυτές που με δεσμεύουν ακόμη.

Πρέπει να κοιμηθώ, αύριο φεύγω για τα εμιράτα. Πρέπει να κάνω κάποιες επαφές. Κάτι σαν αποστολή με σκοπό την παύση των εχθροπραξιών. Εγώ ειρηνοποιός; Χα, χα ! Το αντίθετο επιδιώκω, όμως καμιά φορά είναι καλό να δείχνεις ένα καλό πρόσωπο, γίνεσαι πιο πειστικός.

Μήπως το πνεύμα του κρασιού με αναγκάζει να κάνω αυτούς τους διαλόγους με τον εαυτό μου ; Πρέπει να το εξετάσω αυτό!